Πώς να αναγνωρίσετε αν είχατε «σιωπηλό εγκεφαλικό» χωρίς να το ξέρετε
Τι ακριβώς είναι, πόσο συχνό είναι, ποια σημάδια πρέπει να προσέξετε και πώς να προλάβετε τα χειρότερα
Γράφει ο ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ Δημοσίευση 11/7/2025 | 00:07

Η Cleveland Clinic διεξάγει αυτή την περίοδο τη μεγαλύτερη μελέτη που έχει γίνει ποτέ για την υγεία του εγκεφάλου, με διάρκεια 20 ετών και συμμετοχή σχεδόν 4.000 ανθρώπων. Μέσα από τις μαγνητικές τομογραφίες σε άτομα που κατά τα άλλα είναι υγιή, προέκυψε ένα απροσδόκητο εύρημα: πολλοί είχαν περάσει εγκεφαλικό χωρίς να το αντιληφθούν ποτέ.
Τι είναι το «σιωπηλό εγκεφαλικό»;
Σύμφωνα με τον νευρολόγο Dr. Ken Uchino, το σιωπηλό εγκεφαλικό είναι ένα είδος εγκεφαλικού όπου καταστρέφονται νευρικά κύτταρα, αλλά χωρίς εμφανή συμπτώματα όπως παράλυση ή δυσκολία στην ομιλία. Ανακαλύπτεται συνήθως τυχαία, μέσω απεικονιστικών εξετάσεων (όπως μαγνητική ή αξονική) που γίνονται για άλλο λόγο, π.χ. μετά από τραυματισμό ή ζαλάδα.
Το σοβαρό πρόβλημα είναι ότι, χωρίς σημάδια συναγερμού, πολλοί αγνοούν ότι έπαθαν κάτι. Μόνο αναδρομικά μπορεί να αναγνωρίσει κανείς κάποια «ύποπτα» σημάδια που παραμέλησε.
Ποια σημάδια μπορεί να δείχνουν ότι περάσατε σιωπηλό εγκεφαλικό;
Όπως εξηγούν οι νευρολόγοι Jeffrey Quinn και Mill Etienne, ύποπτα συμπτώματα μπορεί να είναι:
Ανεξήγητη αδυναμία στη μνήμη
Δυσκολία συγκέντρωσης
Αλλαγές στην κινητικότητα ή στη συμπεριφορά
Αίσθηση «ομίχλης» στο μυαλό
Επειδή όμως αυτά τα συμπτώματα μπορεί να προκληθούν και από άλλα αίτια (άγχος, κόπωση, ηλικία), μόνο μια απεικονιστική εξέταση μπορεί να δώσει σίγουρη απάντηση.
pixabay
Είναι επικίνδυνα τα σιωπηλά εγκεφαλικά;
Ο Dr. Uchino εξηγεί πως δεν υπάρχει λόγος να τρομάζουμε: είναι πιο συνηθισμένα απ’ όσο νομίζουμε. Περίπου 1 στους 10 εξηντάρηδες και 4 στους 10 ογδοντάρηδες έχουν περάσει κάποιο. Ο εγκέφαλος μπορεί να ανταποκριθεί και να «διορθώσει» τέτοια επεισόδια.
Όμως, υπάρχει ένα σοβαρό στοιχείο: όσοι έχουν υποστεί σιωπηλό εγκεφαλικό έχουν αυξημένο κίνδυνο να πάθουν στο μέλλον ένα πιο έντονο και επικίνδυνο επεισόδιο.
Τι να κάνετε αν υποψιάζεστε ότι συνέβη;
Αν παρατηρείτε πρόσφατα αλλαγές που σας προβληματίζουν, το πρώτο βήμα είναι να μιλήσετε με γιατρό. Αν μια μαγνητική ή αξονική δείξει παλαιό εγκεφαλικό, είναι ώρα για αλλαγή πλεύσης:
Υιοθετήστε πιο υγιεινή διατροφή
Σταματήστε το κάπνισμα
Βάλτε την άσκηση στην καθημερινότητά σας
Σε κάποιες περιπτώσεις, ο γιατρός μπορεί να προτείνει φαρμακευτική αγωγή για την πρόληψη επόμενου εγκεφαλικού. Ο Dr. Etienne επισημαίνει πως τέτοια επεισόδια λειτουργούν σαν «καμπανάκι» και είναι μια ευκαιρία να παρέμβουμε εγκαίρως.
Μπορεί να οδηγήσουν και σε άνοια;
Η συσσώρευση πολλών μικρών, «σιωπηλών» επεισοδίων μπορεί να επηρεάσει τη συνολική λειτουργία του εγκεφάλου και να αυξήσει τον κίνδυνο γνωσιακής έκπτωσης και άνοιας.
Πώς να μειώσετε τον κίνδυνο;
Ο νευρολόγος Wengui Yu τονίζει πως η πρόληψη είναι στα χέρια μας:
Σταματήστε το κάπνισμα
Μειώστε το αλκοόλ
Ρυθμίστε τη χοληστερίνη, το σάκχαρο και την πίεση
Φροντίστε τη φυσική σας κατάσταση
Η εγκεφαλική υγεία δεν είναι κάτι μακρινό ή ανεξέλεγκτο. Μικρές καθημερινές αποφάσεις μπορούν να κάνουν τη διαφορά – και το σιωπηλό εγκεφαλικό να γίνει η αφορμή για ένα restart στη φροντίδα του εαυτού σας.