E-Daily Τα Νέα της ημέρας και ότι σου κάνει κλικ!
LOL Feed OMG Feed Retro Feed A-List Feed LGBTQI+ Feed
E-Daily

Το πρώτο «μετρό» του κόσμου είναι σε ένα νησί του Αιγαίου

Πώς οι αρχαίοι Έλληνες έσκαψαν με το χέρι μια σήραγγα 2,5 χλμ. από δύο μεριές και συναντήθηκαν στη μέση – χωρίς GPS

Δημοσίευση 14/6/2025 | 00:15

Το πρώτο «μετρό» του κόσμου είναι σε ένα νησί του Αιγαίου
@alicia_papanikou

Αν νομίζεις ότι τα μεγάλα έργα μηχανικής είναι προνόμιο της σύγχρονης εποχής, ήρθε η ώρα να γνωρίσεις το Ευπαλίνειο Όρυγμα στη Σάμο. Ένα υδραγωγείο τόσο προηγμένο που μοιάζει να 'χει χτιστεί με σημερινά εργαλεία, κι όμως στέκει ατάραχο εδώ και 2.500 χρόνια, τροφοδοτώντας ακόμα νερό στο νησί!

Ο «μετροπόντικας» της αρχαιότητας

Βρισκόμαστε στο δεύτερο μισό του 6ου αιώνα π.Χ. Ο τύραννος Πολυκράτης δίνει εντολή στον μηχανικό Ευπάλινο από τα Μέγαρα να φέρει νερό στην αρχαία πόλη της Σάμου (σημερινό Πυθαγόρειο), από την πηγή στους Αγιάδες. Το πρόβλημα; Ανάμεσα στην πηγή και την πόλη ορθώνεται ένα ολόκληρο βουνό.

Η λύση; Σήραγγα μήκους 1.035 μέτρων μέσα στο βουνό, με συνολικό μήκος υδραγωγείου 2.385 μέτρα. Και για να μη χάνουν χρόνο (ή για να δείξουν ότι το 'χουν), ο Ευπαλίνος δίνει εντολή να ξεκινήσει η διάνοιξη από τις δύο άκρες ταυτόχρονα.

Και μάντεψε: οι δύο ομάδες συναντήθηκαν στη μέση με απόκλιση μόλις ενός μέτρου. Χωρίς κανέναν ηλεκτρονικό υπολογιστή, χωρίς λέιζερ, χωρίς Wi-Fi. Μόνο με σκοινιά, μέτρα και… τρομερή γεωμετρία.

Το υδραγωγείο που τρέχει ακόμα

Το νερό από την πηγή εξακολουθεί μέχρι σήμερα να κυλά μέσα από το αρχαίο σύστημα, καταλήγοντας σε δεξαμενή κάτω από ένα μικρό εκκλησάκι στους Αγιάδες. Εκεί που πριν χιλιάδες χρόνια, κάποιοι τρυπούσαν τη γη με σφυριά και καλέμια, εμείς σήμερα… βγάζουμε σέλφι.

Η κατασκευή του έργου είχε τεράστιο βαθμό δυσκολίας. Εκτός από τη σήραγγα, χρειάστηκε να ανοίξουν κάθετες στοές για να φτάσουν στο χαμηλότερο επίπεδο ροής, γιατί η στάθμη της πηγής άλλαξε κατά τη διάρκεια της κατασκευής. Δούλευαν σε βάθος 180 μέτρων από την κορυφή του βουνού, με λύχνους λαδιού και ελάχιστο αέρα. Ένα εφιαλτικό εργοτάξιο.

Η ευθυγράμμιση των σηράγγων έγινε με γεωμετρική ακρίβεια. Για να έχει φυσική ροή, το κανάλι είχε κλίση 0,6%. Ο Ευπαλίνος χρησιμοποιούσε σημάδια κόκκινου χρώματος στους τοίχους, γράμματα, αριθμούς, ακόμα και ονόματα εργατών — ένας αρχαίος πίνακας εργοταξίου, δηλαδή.

Τι είπε ο Ηρόδοτος

Ο Ηρόδοτος ήταν εντυπωσιασμένος:

"Σε όρος με ύψος εκατόν πενήντα οργιές, έφτιαξαν υπόγειο όρυγμα που το είχαν αρχίσει ταυτόχρονα από δυο πλευρές. Το μεν μήκος του είναι επτά στάδια, με ύψος και πλάτος οκτώ πόδια το καθένα. Καθ’ όλο το μήκος του δε, έχει ανοιχτεί ένα άλλο όρυγμα, σε βάθος είκοσι πήχεων, μέσα από το οποίο το νερό διοχετεύεται μέσα από σωλήνες..."

Αυτό δεν είναι απλώς ένα τεχνικό έργο. Είναι ένα θαύμα της ανθρώπινης σκέψης, ένας φόρος τιμής στη λογική και στη μηχανική των Ελλήνων που, όπως όλα δείχνουν, δεν είχαν να ζηλέψουν τίποτα από τα CAD και τα software της εποχής μας.

Το Ευπαλίνειο Όρυγμα σήμερα

Το Ευπαλίνειο αποτελεί σήμερα Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO, είναι επισκέψιμο (τουλάχιστον τμήμα του), και βρίσκεται λίγα λεπτά από το Πυθαγόρειο. Σου προτείνουμε να το επισκεφθείς για να ζήσεις αυτό το μηχανικό θαύμα… από μέσα.

ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
ΣΤΗΝ ΙΔΙΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ

Πώς έφτασε η τσάντα της Jane Birkin να κοστίζει 10 εκατ. ευρώ;

Stories 16.07.2025
Δεν θα πιστέψεις τι είχε πάνω της η τσάντα που έγινε η πιο ακριβή στην ιστορία

Η γυναίκα που αλλάζει την Ουκρανία: Ποια είναι η 39χρονη που πήρε τη σκυτάλη της πρωθυπουργίας εν μέσω πολέμου;

Πρόσωπα 16.07.2025
Η οικονομολόγος Γιούλια Σβιριντένκο στο τιμόνι της Ουκρανικής κυβέρνησης

Γάζα: Πόλεμος, πείνα και τώρα καύσωνας – πεθαίνουν μέσα στις σκηνές

Stories 16.07.2025
Η αποπνικτική ζέστη κάνει αφόρητες τις συνθήκες στη Γάζα – «Ο καύσωνας μας τσακίζει»

Το πιο «τέλειο» έγκλημα στην Ελλάδα – Ο δολοφόνος που γύρισε, σκότωσε και εξαφανίστηκε για πάντα

Stories 16.07.2025
«Η ντροπή ξεπλένεται μόνο με αίμα» λέει ο άγραφος νόμος της Μάνης. Και κάποιος τον τήρησε... με ανατριχιαστική ακρίβεια

Τι είναι αυτό το χεράκι που βλέπεις παντού; Η ιστορία που δεν σου είπε ποτέ κανείς

Ιστορικά Χτες
Ένα emoji με 1.000 χρόνια ιστορία – Πώς το 👉 έγινε σύμβολο προσοχής από τον Μεσαίωνα

Αποστολή εξετελέσθη στο Plastiras Lake Festival: Τρία μερόνυχτα μουσικής, φύσης και ανεμελιάς

Φεστιβάλ Χτες
Μουσική, λίμνη και camping: Το φεστιβάλ που έγινε η νέα μας καλοκαιρινή συνήθεια

Ξανά στο προσκήνιο η πανώλη στις ΗΠΑ

Stories Χτες
Όταν το παρελθόν επιστρέφει

Η μοναδική εκκλησία στην Ελλάδα που έχει και καμπαναριό και μιναρέ

Ιστορικά Προχτές
Η εκκλησία-σύμβολο της συνύπαρξης - Η Πλατεία που μιλά τρεις γλώσσες

Έγκλημα ως θέαμα: Μια σιωπηλή απειλή πίσω από τις λεπτομέρειες στα ρεπορτάζ

Απόψεις Προχτές
Μήπως δίνουμε πάρα πολλές πληροφορίες στα εγκλήματα;

Ο δημιουργός του Twitter έφτιαξε chat χωρίς Wi‑Fi και τρέλανε το ίντερνετ

Stories Προχτές
H εφαρμογή που μιλάς χωρίς να σε παρακολουθεί κανείς