E-Daily Τα Νέα της ημέρας και ότι σου κάνει κλικ!
LOL Feed OMG Feed Retro Feed A-List Feed LGBTQI+ Feed
E-Daily

Από πού βγήκε το όνομα της ιστορικής περιοχής της Αθήνας, Ψυρρή και άλλες ιστορίες

Τι ήταν οι κουτσαβάκηδες

Γράφει ο ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ Δημοσίευση 10/1/2022 | 14:52

Από πού βγήκε το όνομα της ιστορικής περιοχής της Αθήνας, Ψυρρή και άλλες ιστορίες
αρχειου

H περιοχή του Ψυρρή έχει το δικό της χαρακτήρα και έχει γίνει από τη δεκαετία του '90 κι έπειτα συνώνυμο της διασκέδασης.

Πρώτη αναφορά στο όνομα της συνοικίας έγινε από τον Γάλλο γιατρό, σε ένα βιβλίο του με τίτλο: “Ταξίδι σε Ιταλία, Δαλματία, Ελλάδα και Ανατολή” το οποίο κυκλοφόρησε για πρώτη φορά το 1678 και παρουσίαζε το ένα από τις οκτώ πιο φημισμένες συνοικίες της Αθήνας.

Πώς όμως βγήκε αυτό το όνομα; Ετυμολογικά η προέλευση της ονομασίας Ψυρρή, η οποία όμως δεν έχει εξακριβωθεί, θα προήλθε από το όνομα ψύρα ή αλλιώς ψυρίη.

Μια άλλη επίσης εκδοχή της ονομασίας, που ίσως είναι και η πιθανότερη, αναφέρει, πως η ονομασία της συνοικίας προέρχεται πιθανότατα από τη λέξη ψυρρής, που στην νεοελληνική σημαίνει Ψαριανός, με προέλευση από τις παλαιότερες ονομασίες της νήσου των Ψαρών. Η πλατεία του Ψυρρή λέγεται πλατεία Ηρώων από τα ονόματα των οδών που καταλήγουν σ' αυτή. Στην παλιά Αθήνα, προπολεμικά, η ονομασία αυτή αποδίδονταν σκωπτικά στους "ήρωες", εννοώντας τους κουτσαβάκηδες, της εποχής, που συγκεντρώνονταν σ' αυτή. Και ήρθε η ώρα να πούμε λοιπόν τι ήταν οι κουτσαβάκηδες.

Κουτσαβάκη έλεγαν τον μάγκα - εκεί λοιπόν ζούσαν διάφοροι μάγκες μέσα στην παρανομία, ληστεύοντας και πολλές φορές δολοφονούσαν εμπόρους με αποτέλεσμα να δημιουργούν μεγάλο φόβο στους περαστικούς. Και γιατί είχαν αυτό το όνομα; H λέξη προέρχεται εκ του «κουτσά» και το «βαίνω», δηλαδή περπατώ σαν κουτσός,κι αυτό γιατί περπατούσαν μάγκικα, στραβά, αργά χαμηλώνοντας εναλλάξ τους ώμους τους και το πόδι, γυρνώντας ομοίως ελαφρά κατά πλευρά, το κεφάλι! «Τα παλιόπαιδα τ’ ατίθασα» έλεγε τα κουτσαβάκια, ο Νίκος Τσιφόρος.

Το σοβαρότερο περιστατικό συνέβη την Ανάσταση του 1847 όταν κάτοικοι της περιοχής προκάλεσαν καταστροφές στο σπίτι του Ισπανοεβραίου τυχοδιώκτη Δαυίδ Πατσίφικο επειδή πρόσβαλε το έθιμο της περιφοράς του Επιταφίου μετά το οποίο ακολουθούσε τότε το κάψιμο του Ιούδα ή κάψιμο του Εβραίου δηλ. η καύση αχυρένιου ομοιώματος του Ιούδα.

Τελικά η δράση των κουτσαβάκηδων σταμάτησε το 1893, όταν ο τότε αστυνομικός διευθυντής Αθηνών-Πειραιώς Δημήτριος Μπαϊρακτάρης μέσα σε έναν μήνα κατάφερε να συλλάβει τους κακοποιούς της περιοχής.

Υπάρχει και άλλη μια εκδοχή, αυτή του αθηναιογράφου Κώστα Γ. Καζαντζή-Ζαμανίκου: “Άλλη μεγάλη συνοικία της Αθήνας έχει το κακόηχο όνομα Ψυρρή, όπου, τα παλαιότερα ιδίως χρόνια, εσύχναζαν οι κουτσαβάκηδες της εποχής. Το όνομα δεν προήλθε από κανέναν χαρακτηριστικό τύπο μάγκα, όπως θα μπορούσε να υποθέση κανείς. Αντίθετα το όνομα Ψυρρής φαίνεται ότι μάλλον ήταν παρεπώνυμο ενός περίφημου φεουδάρχου και δεινού οικοπεδοφάγου της παληάς Αθήνας. Αυτός λοιπόν ο Ψυρρής, χωρίς τίτλους και χωρίς κανένα δικαίωμα, “με το παλληκαριάτικο” κατέλαβε εκείνη την περιφέρεια και έγινε ιδιοκτήτης της. Ωστόσο, η ιστορία των Αθηνών δεν διέσωσε το πραγματικό όνομα του Ψυρρή” (Τα Αθηναϊκά, τ.10).

ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
ΣΤΗΝ ΙΔΙΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ

Η γιαγιά των Απαλαχίων: Περπάτησε 3.500 χλμ στα 80 της και μπήκε στην ιστορία χωρίς να το ξέρει

Stories 03.11.2025
Η 80χρονη που νίκησε τα βουνά: Πώς μια δασκάλα από το Μίσιγκαν έγινε θρύλος της πεζοπορίας

Ο χρυσοχόος που έγινε από τα πιο διάσημα αστέρια του ελληνικού θεάτρου και κινηματογράφου

Πρόσωπα 03.11.2025
Πώς ο ατίθασος νέος από το Κολωνάκι κατέληξε στο Παρίσι της δεκαετίας του ’30 και βρέθηκε τυχαία στο σανίδι - μια ιστορία που θα μπορούσε να είναι βγαλμένη από ταινία!

Το μυστήριο με τους μπλε σκύλους του Τσερνόμπιλ

Stories 03.11.2025
Γιατί έχουν αυτό το χρώμα;

Όταν η τεχνητή βροχή δεν ήρθε ποτέ: Τι πήγε στραβά στο πείραμα της Ινδίας

Stories 03.11.2025
Κάθε φθινόπωρο, το Νέο Δελχί γίνεται το επίκεντρο μιας ασφυκτικής πραγματικότητας

Η νέα τάση στη δουλειά που... εξαφανίζει τα αφεντικά και τα ωράρια

Νέα Εποχή 03.11.2025
Η νέα εποχή της δουλειάς είναι εδώ - και έχει… ρυθμό

Εxplainer: Ήρθαν οι εξωγήινοι; Ο μυστηριώδης επισκέπτης που προκαλεί χάος στη NASA

Νέα Εποχή 03.11.2025
Ο 3I/ATLAS είναι αρχαιότερος από τον Ήλιο – και αλλάζει όσα ξέραμε για το Διάστημα

Η πόλη φάντασμα στην Τουρκία

Stories Χτες
Σύμβολο της κακής οικονομικής κατάστασης στη χώρα

Το κοινό πρόβλημα με τα smartphones που έκανε πλούσιο έναν φοιτητή

Stories Χτες
Το κινητό ως γνωστόν κλείνει πάντα την πιο ακατάλληλη στιγμή

Η άγνωστη ιστορία του μοναδικού μαύρου επιβάτη του Τιτανικού

Stories Χτες
Οι τραγικές ιστορίες των επιβατών σε ένα νέο ντοκιμαντέρ

Η ιστορία της φτωχότερης πόλης της Γερμανίας, που άλλαξε όνομα λόγω... Taylor Swift

Stories Χτες
Πού βρίσκεται το Γκελζενκίρχεν και γιατί παρήκμασε