Λίγα μέρη στον κόσμο έχουν καλλιεργήσει τόσο έντονα τον μύθο της απαγόρευσης όσο το Niʻihau. Ένα μικρό, άνυδρο νησί δυτικά του Kauaʻi, που εδώ και περισσότερο από έναν αιώνα παραμένει σχεδόν αποκομμένο από τον υπόλοιπο πλανήτη.

Δεν έχει ξενοδοχεία, δεν έχει δρόμους για τουρίστες και, κυρίως, δεν είναι ανοιχτό στο κοινό. Το Niʻihau δεν είναι απλώς ένα ιδιωτικό νησί, είναι ένα κοινωνικό και ιστορικό πείραμα σε πραγματικό χρόνο.

Στα μέσα του 19ου αιώνα, όταν η Χαβάη ήταν ακόμη βασίλειο, το Niʻihau πουλήθηκε από τη μοναρχία σε μια γυναίκα σκωτσέζικης καταγωγής, την Ελίζαμπεθ Σινκλέρ, έναντι 10.000 δολαρίων, ποσό που σήμερα μοιάζει αστείο για ένα ολόκληρο νησί. Η συμφωνία αυτή, ωστόσο, είχε έναν ιδιαίτερο όρο: το Niʻihau θα λειτουργούσε ως καταφύγιο για τους αυτόχθονες Χαβανέζους, προστατεύοντας τη γλώσσα, τον τρόπο ζωής και τις παραδόσεις τους από την αυξανόμενη επιρροή της Δύσης.

Ένα νησί κλειστό στον χρόνο

Η ιδιοκτησία του νησιού πέρασε στους απογόνους της Σινκλέρ και παραμένει μέχρι σήμερα στα χέρια της οικογένειας Ρόμπινσον. Οι 84 κάτοικοι ζουν χωρίς σύγχρονες ανέσεις, με περιορισμένη ηλεκτροδότηση και ελάχιστη επαφή με τον έξω κόσμο. Η καθημερινότητα βασίζεται στην αυτάρκεια, την κοινότητα και τη διατήρηση της χαβανέζικης γλώσσας, η οποία εδώ ακούγεται σχεδόν όπως μιλούνταν αιώνες πριν.

Γιατί λέγεται «Απαγορευμένο Νησί»

Το προσωνύμιο δεν είναι υπερβολή. Η πρόσβαση στο Niʻihau επιτρέπεται μόνο με ρητή άδεια των ιδιοκτητών και συνήθως αφορά επιστήμονες, κυβερνητικούς αξιωματούχους ή ελάχιστες οργανωμένες επισκέψεις. Δεν υπάρχουν πτήσεις για τουρίστες ούτε λιμάνια υποδοχής. Αυτή η απομόνωση είναι συνειδητή επιλογή και όχι αποτέλεσμα αδιαφορίας.

Για άλλους, το Niʻihau αποτελεί παράδειγμα πολιτιστικής προστασίας που λειτούργησε. Για άλλους, είναι ένα αμφιλεγόμενο σύμβολο ιδιωτικής εξουσίας πάνω σε δημόσια κληρονομιά. Το σίγουρο είναι πως, σε έναν κόσμο όπου σχεδόν τα πάντα είναι προσβάσιμα, το Niʻihau παραμένει μια σπάνια εξαίρεση: ένα νησί που αρνήθηκε τον τουρισμό και επέλεξε τη σιωπή.

Ένα ζωντανό παράδοξο

Το Niʻihau δεν είναι απλώς «απαγορευμένο». Είναι μια υπενθύμιση ότι η πρόοδος δεν έχει πάντα μία μορφή και ότι, κάποιες φορές, η μεγαλύτερη πολυτέλεια είναι το δικαίωμα να μείνεις όπως ήσουν. Ένα νησί αγορασμένο για 10.000 δολάρια, που σήμερα αξίζει πολύ περισσότερα, όχι σε χρήμα, αλλά σε πολιτισμική σημασία.