E-Daily Τα Νέα της ημέρας και ότι σου κάνει κλικ!
LOL Feed OMG Feed Retro Feed A-List Feed LGBTQI+ Feed
E-Daily

Σπάνιες φωτογραφίες της Θεσσαλονίκης πριν έναν αιώνα

Όπως την αποτύπωσε Γάλλος γιατρός

Δημοσίευση 26/10/2016 | 17:32

Σπάνιες φωτογραφίες της Θεσσαλονίκης πριν έναν αιώνα

100 χρόνια πριν, τον Οκτώβριο του 1916, ο 38χρονος τότε Ζοζέφ Πιγκασού ξεμπαρκάρει στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης και κατευθύνεται στο γαλλικό στρατιωτικό νοσοκομείο, Hopital Temporaire N. 4 στην οδό Γραβιάς. Μαζί του, εκτός από την ιατρική του τσάντα, έχει και τη φωτογραφική του μηχανή.

Μέχρι τον Αύγουστο του 1917 θα περιθάλψει εκατοντάδες ασθενείς από τα μέτωπα του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου και θα διασώσει εικόνες ενός κόσμου που πολύ σύντομα θα άλλαζε για πάντα. Λίγο αργότερα ο πόλεμος θα τελείωνε, η μεγάλη πυρκαγιά θα κατέστρεφε τη μισή Θεσσαλονίκη, oι πρόσφυγες της μικρασιατικής καταστροφής και η ανταλλαγή των πληθυσμών, η κατοχή, ο εκτοπισμός και η εξολόθρευση των Εβραίων από τους Ναζί, θα άλλαζαν οριστικά την εικόνα της πόλης . Η Θεσσαλονίκη μόλις που είχε συμπληρώσει τέσσερα χρόνια υπό ελληνική διοίκηση και η Ελλάδα ζούσε στο πετσί της τον εθνικό διχασμό μεταξύ βενιζελικών και βασιλοφρόνων. Στο πολυφυλετικό χαρμάνι του ντόπιου πληθυσμού της πόλης είχε προστεθεί και η πολυεθνική Στρατιά της Ανατολής. Μέρος αυτής ήταν και ο Ζοζέφ Πιγκασού. Όταν δεν δούλευε στο νοσοκομείο, περιπλανιόταν στους δρόμους της πόλης και φωτογράφιζε.

Ναυτεργάτες ξεφορτώνουν καρπούζια στο λιμάνι

Αυτός ο θησαυρός έμεινε “θαμμένος” ακόμα και μετά το θάνατο του Πιγκασού, το 1961. Πολύ αργότερα, ο εγγονός του Μπερνάρ Μορίς θα ανακάλυπτε την κληρονομιά του παππού, σε ένα συρτάρι όπου κρατούσε φιλμ και φωτογραφικές πλάκες.

“Ο παππούς μου πάντα ήθελε να γίνει ζωγράφος, αλλά οι γονείς του τον είχαν αποθαρρύνει και έτσι έγινε γιατρός. Στην οικογένεια ήταν γνωστό ότι πολύ παλιά είχε ασχοληθεί με τη φωτογραφία αλλά ξέραμε κυρίως τους πίνακές του, ακουαρέλες και λάδια” λέει ο κ. Μπερνάρ Μορίς. Για να τιμήσει τη μνήμη του παππού του δημιούργησε ένα blog, με παλιές φωτογραφίες και πίνακες, το οποίο εντόπισε ένας από τους ρέκτες του είδους και αναδημοσίευσε το link στο γκρουπ “Παλιές Φωτογραφίες της Θεσσαλονίκης”. “Το ενδιαφέρον της ομάδας με έκανε να συνειδητοποιήσω πόσο σημαντικές ήταν αυτές οι φωτογραφίες” λέει o κ. Μορίς. Έτσι άρχισε να εκτυπώνει και να ψηφιοποιεί τις φωτογραφίες, που με την βοήθεια των μελών της ομάδας ταυτοποιήθηκαν με σημεία της πόλης. Τελικά αποδείχθηκε τα φιλμ περιείχαν 200 φωτογραφίες της Θεσσαλονίκης, υψηλής ευκρίνειας και καλλιτεχνικής αξίας.

Σύνταγμα σπαχήδων. ελαφρύ ιππικό του γαλλικού στρατού στρατολογημένο από Μαρόκο,Αλγερία και Τυνησία παρελαύνει μπροστά από τον στρατηγό Σαράιγ

Μέρος της κοινωνικής ιστορίας της πόλης

Η αξία των φωτογραφιών είναι ανεκτίμητη. Πολλές από αυτές είναι από μέρη για τα οποία δεν υπάρχουν άλλα φωτογραφικά τεκμήρια. Για παράδειγμα από το Πιντι Χασάν τζαμί (Κασσάνδρου με Αγίας Σοφίας) ή το Αχμέτ Σουμπασί τζαμί (Αθηνάς και Κλεισθένους) δεν έχουμε καμία άλλη κοντινή φωτογραφία. Κάποια χαλάσματα που βλέπουμε στα βόρεια του Προφήτη Ηλία, δρόμοι που δεν υπάρχουν πια εξαιτίας του νέου σχεδίου πόλεως και τους ξέρουμε μόνο μέσω παλιών χαρτών της οθωμανικής Θεσσαλονίκης, όπως η οδός Ειδώλων και η οδός Ξάνθης (ακριβώς πάνω από την Εγνατία, μεταξύ Βενιζέλου και Μπέη Χαμάμ). Αυτές είναι οι μόνες φωτογραφίες από δρόμους, που δεν υπάρχουν πια. Ο Πιγκασού φωτογράφιζε κυρίως απλές, καθημερινές σκηνές και όχι τα μνημεία και τα εντυπωσιακά κτήρια που τραβούσαν την προσοχή των σύγχρονών του. Ακόμα και όταν φωτογράφιζε μνημεία οι άνθρωποι ήταν σε πρώτο πλάνο....

“Αυτές οι φωτογραφίες είναι ένα εξαιρετικά σημαντικό κομμάτι της πολιτιστικής κληρονομιάς και της κοινωνικής ιστορίας κοινωνικής της πόλης”, λέει ο κ. Ίαν Κιχόου, εκ των διαχειριστών της ομάδας στο Facebook. ...

Κάτω από τις φωτογραφίες που έχουν αναρτηθεί στην ομάδα “Παλιές Φωτογραφίες της Θεσσαλονίκης” οι χρήστες του Facebook γράφουν ωοσταλγικά σχόλια συγκρίνοντας το τότε με το τώρα. “Βλέποντάς τις φωτογραφίες του Πιγκασού νιώθεις ότι διαπράξαμε ένα έγκλημα. Η μεγάλη φωτιά του 1917 κατέστρεψε μεγάλο μέρος της πόλης, αλλά στη συνέχεια καταστρέψαμε και το υπόλοιπο, και συνεχίζουμε”....

Πανόραμα της πόλης από την οδό Μπουμπουλίνας λίγο πριν τη συμβολή της με την Επιμενίδου. Πρώτος, διακρίνεται ο μιναρές του Αλατζά Ιμαρέτ – ο «πολύχρωμος» μιναρές. Στο βάθος, τα συμμαχικά πλοία.... 

Πλανόδιος πωλητής λαδιού σε κάποιον άγνωστο δρόμο

H δημόσια κρήνη έξω από το τζαμί Ικί Σεριφέ (την εκκλησία Ταξιαρχών) από την πλευρά της οδού Μουσών

ΣΤΗΝ ΙΔΙΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ

Η γενιά που όλοι υποτίμησαν – και που τελικά είναι η πιο γοητευτική!

Νέα Εποχή 13.05.2025
Η γενιά που δεν φώναζε, αλλά άφησε στιλ, μουσική και attitude να μιλήσουν από μόνα τους

Τα δυο λιοντάρια που έφαγαν 135 ανθρώπους

Ιστορικά 13.05.2025
Έγιναν ο φόβος και ο τρόμος των εργατών

Διάφανα πατώματα, καταρράκτες από τις βεράντες και θέα που σε στέλνει... αλλού – το πιο φουτουριστικό ξενοδοχείο είναι ήδη viral

Αρχιτεκτονική Χτες
Αυτό δεν είναι ξενοδοχείο – είναι διαστημικό όνειρο! Το «Ice Cube Hotel» κρέμεται 600 μέτρα πάνω απ’ το έδαφος και κόβει την ανάσα

Τέρμα οι ανηφόρες! Δες το απίθανο «ασανσέρ για ποδήλατα» που ανεβάζει τους ποδηλάτες χωρίς να πατήσουν πετάλι!

Νέα Εποχή Χτες
Στη Νορβηγία βρήκαν τη λύση για όλους όσους αγαπούν το ποδήλατο αλλά... μισούν τις ανηφόρες!

Ζώντας σε μια τουαλέτα: Η ιστορία της 19χρονης που έγινε viral

Stories Προχτές
Όλοι προσπαθούμε να εξοικονομήσουμε χρήματα από το ενοίκιο, αλλά πόσοι θα δεχόμασταν να ζούμε κυριολεκτικά σε μια τουαλέτα για να το πετύχουμε;

Το ελληνικό ψαροχώρι που ιδρύθηκε από μια ταβέρνα

Νέα Εποχή Προχτές
Το ψαροχώρι της Μεσσηνίας που γεννήθηκε από μια ταβέρνα και έγινε τουριστικός παράδεισος

Το 70s παιδικό παιχνίδι που απαγορεύτηκε ως επικίνδυνο, αλλά έγινε... τραγούδι

Retro Προχτές
Από επικίνδυνο παιχνίδι σε μουσικό σουξέ

Γιατί η Σουηδία πατάει το OFF στις οθόνες των παιδιών

Νέα Εποχή Προχτές
Η Σουηδία προειδοποιεί «Απομακρύνετε από τις οθόνες τα παιδιά κάτω των 2 ετών»

Πότε μπήκαν οι υπολογιστές στα σπίτια των ανθρώπων; Η περίπτωση της Ελλάδας

Stories Προχτές
Πότε έγιναν κομμάτι της καθημερινότητας της Ελλάδας

Πότε δημιουργήθηκε το πρώτο κινητό τηλέφωνο

Νέα Εποχή Προχτές
Σίγουρα δεν το ξέρετε

Απολύθηκε από τη δουλειά της. 5 χρόνια μετά, πήρε Grammy

Stories 10.05.2025
Έχασε τη δουλειά της, κέρδισε τη μουσική. H ιστορία της Doechii!