Τι είναι αυτό το χεράκι που βλέπεις παντού; Η ιστορία που δεν σου είπε ποτέ κανείς
Ένα emoji με 1.000 χρόνια ιστορία – Πώς το 👉 έγινε σύμβολο προσοχής από τον Μεσαίωνα
Γράφει η ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΠΟΛΥΧΡΟΝΙΔΟΥ Δημοσίευση 15/7/2025 | 00:00

Μπορεί να μην ξέρεις το όνομά του, αλλά την έχεις δει. Εκείνο το μικρό χεράκι που δείχνει με τον δείκτη του, είτε στον τοίχο ενός παλιού μαγαζιού είτε δίπλα σε ένα κουμπί στο site που επισκέπτεσαι. Το manicule – ή αλλιώς το «χεράκι που δείχνει» – έχει πίσω του μια απίθανη ιστορία που ξεκινά πριν από 1.000 χρόνια και φτάνει μέχρι την οθόνη σου.
Στον Μεσαίωνα, όταν οι μοναχοί αντέγραφαν χειρόγραφα, έφτιαχναν στο περιθώριο του κειμένου μικρές χειρονομίες – χειρόγραφες χειροδείξεις – για να επισημάνουν σημαντικά σημεία. Ήταν το πρώτο «highlight», το πρώτο «δώσε βάση εδώ». Καθένας έφτιαχνε το δικό του στιλ: άλλοι απλά, άλλοι με καλλιτεχνικά μανίκια και δάχτυλα. Ένας από αυτούς ήταν ο Πετράρχης, που σχεδίαζε χεράκια με πέντε δάχτυλα και… καθόλου αντίχειρα.
Με την εφεύρεση της τυπογραφίας, το manicule δεν εξαφανίστηκε – αντίθετα, τυπώθηκε! Το πρώτο έντυπο «χεράκι» εμφανίστηκε το 1479 και από τότε έγινε γραφικό εργαλείο για εκδότες, τυπογράφους και διαφημιστές. Στον 19ο αιώνα, κατέβηκε από τις σελίδες και μπήκε σε αφίσες, βιτρίνες, ταμπέλες – μέχρι και σε ταφόπλακες, όπου έδειχνε τον ουρανό.
Η πιο εμβληματική εμφάνιση; Ίσως στην αφίσα καταζητούμενων μετά τη δολοφονία του Αβραάμ Λίνκολν, όπου ένα τεράστιο χέρι έδειχνε την αμοιβή.
Μετά το 1900, το manicule ξεπεράστηκε από πιο μίνιμαλ σύμβολα, όπως το βέλος. Όμως δεν εξαφανίστηκε. Επιβίωσε μέσα από γραμματόσημα, σφραγίδες και πειραγμένα μυθιστορήματα, όπως το Breakfast of Champions του Vonnegut, όπου κάθε παράγραφος ξεκινά με ένα μικρό δάχτυλο που δείχνει – ή κάνει τη γνωστή... χειρονομία.
Κι έπειτα ήρθε ο ψηφιακός κόσμος. Το πρώτο GUI, το Xerox Star, είχε τον δείκτη-χεράκι. Κι από τότε, κάθε φορά που το ποντίκι σου περνάει πάνω από ένα link και γίνεται 👉, το manicule είναι εκεί – ζωντανή και καλά, απλά πιο tech.