Explainer: Τι είναι ο χρυσός θόλος του Τραμπ και γιατί αντιδρούν η Ρωσία και η Κίνα;
Είναι εφικτό κάτι τέτοιο;
Από το NEWSROOM Δημοσίευση 22/5/2025 | 00:00

Ο πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών ΝτόναλντΤραμπ ανακοίνωσε την Τρίτη ότι επέλεξε ένα σχέδιο ύψους 175 δισεκατομμυρίων δολαρίων για το πολυεπίπεδο πρόγραμμα πυραυλικής άμυνας Golden Dome, το οποίο στοχεύει στην αντιμετώπιση αεροπορικών απειλών «ακόμα και αν εκτοξεύονται από το διάστημα».
Στο πλαίσιο του έργου, οι ΗΠΑ θα αναπτύξουν πυραυλικά αναχαιτιστικά στο διάστημα για να προστατεύσουν από βαλλιστικές και υπερηχητικές απειλές.
Η ανακοίνωση του Τραμπ
Ο Τραμπ ανακοίνωσε την Τρίτη αρχική χρηματοδότηση 25 δισεκατομμυρίων δολαρίων για το έργο, το οποίο θα κοστίσει 175δισεκατομμύρια δολάρια και θα ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος της τρέχουσας θητείας του, το 2029.
«Μόλις κατασκευαστεί πλήρως, ο Χρυσός Θόλος θα είναι ικανός να αναχαιτίζει πυραύλους ακόμη και αν εκτοξεύονται από άλλες γωνιές του κόσμου, ακόμη και αν εκτοξεύονται από το διάστημα», δήλωσε ο Τραμπ.
«Αυτό είναι πολύ σημαντικό για την επιτυχία και ακόμη και την επιβίωση της χώρας μας».
Ο Τραμπ ανακοίνωσε επίσης ότι ο στρατηγός των Διαστημικών Δυνάμεων των ΗΠΑ, Μάικλ Γκέτλεϊν, θα είναι ο επικεφαλής διευθυντής του προγράμματος, υπεύθυνος για την επίβλεψη της προόδου του έργου.
«Υποσχέθηκα στον αμερικανικό λαό ότι θα κατασκευάσω μια πρωτοποριακή ασπίδα αντιπυραυλικής άμυνας για να προστατεύσω την πατρίδα μας από την απειλή ξένης πυραυλικής επίθεσης», δήλωσε ο Τραμπ.
Ο Τραμπ ανακοίνωσε επιπλέον: «Ο Καναδάς μας τηλεφώνησε και θέλει να συμμετάσχει σε αυτό. Οπότε θα μιλήσουμε μαζί τους».
Τι είναι το Golden Dome
Ο Τραμπ δήλωσε ότι ο Χρυσός Θόλος κατασκευάστηκε για να καταρρίπτει «υπερηχητικούς πυραύλους, βαλλιστικούς πυραύλους και προηγμένους πυραύλους κρουζ», προσθέτοντας ότι το πρόγραμμα θα διαθέτει διαστημικά αναχαιτιστικά και αισθητήρες.
Ο επικεφαλής του Πενταγώνου, Πιτ Χέγσεθ, μιλώντας παράλληλα με τον Τραμπ, δήλωσε ότι το σύστημα στοχεύει στην προστασία «της πατρίδας από πυραύλους κρουζ, βαλλιστικούς πυραύλους, υπερηχητικούς πυραύλους, drones, είτε είναι συμβατικά είτε πυρηνικά».
Η ανακοίνωση έρχεται λίγους μήνες μετά τις 27 Ιανουαρίου, όταν ο Τραμπ υπέγραψε εκτελεστικό διάταγμα για «άμεση έναρξη της κατασκευής μιας υπερσύγχρονης ασπίδας αντιπυραυλικής άμυνας Iron Dome, η οποία θα είναι σε θέση να προστατεύει τους Αμερικανούς».
Ο ΣιδερένιοςΘόλος είναι το σύστημα αντιπυραυλικής άμυνας του Ισραήλ που ανιχνεύει έναν εισερχόμενο πύραυλο, καθορίζει την πορεία του και τον αναχαιτίζει. Η ανάπτυξη του συστήματος χρηματοδοτήθηκε με επιχορήγηση από τις ΗΠΑ.
Ο Τραμπ δήλωσε ότι οι υπάρχουσες αμυντικές δυνατότητες θα χρησιμοποιηθούν στην κατασκευή του έργου και προέβλεψε ότι το συνολικό κόστος θα είναι περίπου 175δισεκατομμύρια δολάρια.
Ο ΛευκόςΟίκος δεν έχει ακόμη δημοσιεύσει περισσότερες λεπτομέρειες σχετικά με το έργο. Ενώ ο Τραμπ δήλωσε ότι το σύστημα θα αναπτυχθεί στις ΗΠΑ, ενώ δεν κατονόμασε ποιες εταιρείες θα εμπλακούν.
Ένα αμυντικό σύστημα με βάση το διάστημα οραματίστηκε για πρώτη φορά ο ΡόναλντΡίγκαν, ο Ρεπουμπλικάνος πρόεδρος των ΗΠΑ από το 1981 έως το 1989. Εν μέσω του ΨυχρούΠολέμου, ο Ρίγκαν πρότεινε ένα φράγμα στα πυρηνικά όπλα που περιελάμβανε διαστημική τεχνολογία, ως μέρος της Στρατηγικής Αμυντικής Πρωτοβουλίας του, ή αλλιώς του έργου «Ο Πόλεμος των Άστρων».
«Θα ολοκληρώσουμε πραγματικά το έργο που ξεκίνησε ο Πρόεδρος Ρίγκαν πριν από 40 χρόνια, τερματίζοντας για πάντα την πυραυλική απειλή κατά της πατρίδας», δήλωσε ο Τραμπ την Τρίτη.
Είναι εφικτό το σχέδιο Χρυσός Θόλος;
Οι ειδικοί του κλάδου έχουν αμφισβητήσει το χρονοδιάγραμμα και τον προϋπολογισμό του σχεδίου.
Η χρηματοδότηση για τον Χρυσό Θόλο δεν έχει ακόμη εξασφαλιστεί.Στη συνέντευξη Τύπου της Τρίτης, ο Τραμπ επιβεβαίωσε ότι επιδιώκει 25 δισεκατομμύρια δολάρια για το σύστημα σε ένα νομοσχέδιο για τη μείωση των φόρων που βρίσκεται αυτή τη στιγμή στο Κογκρέσο, αν και το ποσό αυτό θα μπορούσε να μειωθεί εν μέσω των συνεχιζόμενων διαπραγματεύσεων.
Επιπλέον, αναμένεται κάποια διακύμανση στο συνολικό κόστος του έργου. Το AssociatedPress, επικαλούμενο έναν ανώνυμο κυβερνητικό αξιωματούχο, δήλωσε ότι στον Τραμπ δόθηκαν τρεις εκδοχές του σχεδίου, οι οποίες περιγράφονται ως «μέτρια»,«υψηλή» και «εξαιρετικά υψηλή». Αυτές οι εκδόσεις αντιστοιχούν στον αριθμό των δορυφόρων, αισθητήρων και αναχαιτιστών που θα τοποθετηθούν στο διάστημα. Το AP ανέφερε ότι ο Τραμπ επέλεξε την «υψηλή»έκδοση, η οποία έχει αρχικό κόστος που κυμαίνεται μεταξύ 30 και 100 δισεκατομμυρίων δολαρίων.
«Το νέο σημείο δεδομένων είναι τα 175 δισεκατομμύρια δολάρια, αλλά το ερώτημα παραμένει, σε ποια χρονική περίοδο. Είναι πιθανώς 10 χρόνια», δήλωσε στο πρακτορείο ειδήσεων Reuters ο ΤομΚαράκο, ανώτερος συνεργάτης του ΤμήματοςΆμυνας και Ασφάλειας στο ΚέντροΣτρατηγικών και Διεθνών Σπουδών(CSIS).
Την 1η Μαΐου, 42 Δημοκρατικά μέλη του Κογκρέσου των ΗΠΑ υπέγραψαν επιστολή αμφισβητώντας την πιθανή εμπλοκή της SpaceX του Έλον Μασκ, η οποία συγκαταλέγεται στις κορυφαίες εταιρείες τεχνολογίας που επιδιώκουν να κατασκευάσουν βασικά εξαρτήματα του Χρυσού Θόλου.
«Εάν ο κ. Μασκ ασκούσε αθέμιτη επιρροή στη σύμβαση του Golden Dome, αυτό θα αποτελούσε ένα ακόμη παράδειγμα ενός ανησυχητικού μοτίβου κυμαινόμενων κανόνων σύγκρουσης συμφερόντων του κ. Μασκ», αναφέρει η επιστολή.
Πώς αντέδρασαν η Κίνα και η Ρωσία
Οι ΗΠΑ βλέπουν μια αυξανόμενη απειλή από την Κίνα και τη Ρωσία, τους κύριους αντιπάλους τους.
Τις τελευταίες δεκαετίες, η Κίνα έχει προχωρήσει σημαντικά στην τεχνολογία βαλλιστικών και υπερηχητικών πυραύλων, ενώ η Μόσχα διαθέτει ένα από τα πιο προηγμένα διηπειρωτικά πυραυλικά συστήματα στον κόσμο. Η Ρωσία και οι ΗΠΑ έχουν συγκεντρώσει τα μεγαλύτερα οπλοστάσια πυρηνικών κεφαλών παγκοσμίως.
Η απειλή των drones έχει επίσης αυξηθεί εν μέσω των τεχνολογικών εξελίξεων.
Η Κίνα κατήγγειλε τον Χρυσό Θόλο ως απειλή για τη διεθνή ασφάλεια και κατηγόρησε τις ΗΠΑ ότι υποκινούν μια κούρσα εξοπλισμών.
«Οι Ηνωμένες Πολιτείες βάζουν τα δικά τους συμφέροντα πάνω απ'όλα και έχουν εμμονή με την επιδίωξη της απόλυτης ασφάλειάς τους, κάτι που παραβιάζει την αρχή ότι η ασφάλεια καμίας χώρας δεν πρέπει να έρχεται εις βάρος των άλλων», δήλωσαν αξιωματούχοι του Υπουργείου Εξωτερικών, Μάο Νινγκ, σε τακτική ενημέρωση.
«(Το σχέδιο)αυξάνει τον κίνδυνο να γίνει το διάστημα πεδίο μάχης, τροφοδοτεί μια κούρσα εξοπλισμών και υπονομεύει τη διεθνή ασφάλεια», είπε.
Το Κρεμλίνο δήλωσε ότι το σχέδιο για την αντιπυραυλική ασπίδα Golden Dome ήταν «κυρίαρχο ζήτημα»για τις ΗΠΑ.
«Αυτό είναι ένα κυρίαρχο ζήτημα για τις Ηνωμένες Πολιτείες. Εάν οι Ηνωμένες Πολιτείες πιστεύουν ότι υπάρχει πυραυλική απειλή, τότε φυσικά θα αναπτύξουν ένα σύστημα αντιπυραυλικής άμυνας», δήλωσε ο εκπρόσωπος του ΚρεμλίνουΝτμίτρι Πεσκόφ σε δημοσιογράφους, συμπεριλαμβανομένου του AFP, την Τετάρτη.
«Αυτό κάνουν όλες οι χώρες», πρόσθεσε. «Φυσικά, στο άμεσο μέλλον, η πορεία των γεγονότων θα απαιτήσει την σύνοψη των επαφών για την αποκατάσταση της στρατηγικής σταθερότητας», συμπλήρωσε.