Ενώ μεγαλώναμε, οι περισσότεροι βρεθήκαμε στο ίδιο σταυροδρόμι με αυτό το πρόσωπο. Ένα πρόσωπο ενός 12χρονου κοριτσιού που έγινε συνώνυμο με τον πόνο του ξεριζωμού, του πολέμου και της αβεβαιότητας.

Η Αφγανή κοπέλα με τα καταπράσινα μάτια κοίταξε ευθεία τον φακό με ένα πολύ αυστηρό βλέμμα. Δεν μπορούσε να χαμογελάσει επειδή σύμφωνα με τους κανόνες της φυλής της μια γυναίκα δεν μπορούσε να δείξει ότι έχει εμπιστευτεί αγνώστους, αλλιώς θα τιμωρηθεί. Αλλά δεν συνέτρεχε και κανένας απολύτως λόγος να χαμογελάσει.

@nationalgeographic.com

Από την άλλη πλευρά του φακού ήταν ο Αμερικανός φωτογράφος Στιβ ΜακΚάρι που την είδε και την απαθανάτισε στα σύνορα με το Πακιστάν, σε έναν καταυλισμό προσφύγων. Έξι χρόνια νωρίτερα, λίγο μετά που ξέσπασε ο πόλεμος στη χώρα που συνεχίζεται μέχρι και σήμερα, είχε χάσει από βομβαρδισμό τους δυο γονείς της από βομβαρδισμό. Η γιαγιά της πήρε την ίδια και τα αδέρφια τους και μεταφέρθηκαν στο Πακιστάν, στο στρατόπεδο προσφύγων Nasir Bagh.

Ο ΜακΚάρι μπορεί να την τράβηξε φωτογραφία, αλλά δεν σημείωσε το όνομά της. Εκείνη παντρεύτηκε στα 13 και επέστρεψε στο Αφγανιστάν το 1992, όταν έκλεισε τα 20. Το πρόσωπο της είχε γίνει γνωστό παγκοσμίως αλλά η ίδια δεν το γνώριζε. Ο ΜακΚαρι την έψαξε αρκετές φορές αλλά δεν κατάφερε να τη βρει.

Το 2002 μια ολόκληρη ομάδα, με επικεφαλής τον ΜακΚάρι πήγε στο Αφγανιστάν με σκοπό να τη βρει και να μάθει το όνομά της. Η φωτογραφία της τους οδήγησε σε έναν καταυλισμό. Το όνομά της ήταν τελικά Σαρμπάτ Γκούλα. Ήταν μια ταλαιπωρημένη 30χρονη, μητέρα τριών παιδιών τότε.

@nationalgeographic.com

Σιγά - σιγά έμαθε πόσο σημαντική ήταν η εικόνα της για την ανθρωπότητα. Πόσο είχε ευαισθητοποιήσει τον δυτικό κόσμο και πως την είχαν ακόμα παρομοιάσει με τη Μόνα Λίζα, δίνοντάς της το όνομα «η πρώτη Μόνα Λίζα του Τρίτου Κόσμου».

Η Σαρμπάτ δεν έπαψε ποτέ να είναι μια πρόσφυγας. Το 2014, το Πακιστάν την κατηγόρησε για παραποίηση εγγράφων, σε μια προσπάθειά της να πάρει μετά από τόσα πακιστανική υπηκοότητα, και την εξέδωσε στο Αφγανιστάν. Εκεί το 2017, η κυβέρνηση της έδωσε σπίτι και κάποια λεφτά κάθε μήνα. Αλλά αυτό κράτησε λιγότερο από τέσσερα χρόνια.

Μετά την κατάληψη της Καμπούλ από τους Ταλιμπάν, η Σαρμπάτ δε χωρούσε άλλο στο Αφγανιστάν. Η Ιταλία κατάφερε να οργανώσει την ασφαλή διέλευση της προς τη χώρα του Λεονάρντο Ντα Βίντσι. Η Σαρμπάτ πλέον, στα 49 της χρόνια θα ζήσει για πρώτη φορά μακριά από την εμπόλεμη ζώνη. Ο Μάριο Ντράγκι δήλωσε πως το κράτος θα τη βοηθήσει να ενσωματωθεί στη ζωή στην Ιταλία. Και ίσως να είναι η τελευταία φορά που η Σαρμπάτ, με τα ορθάνοιχτα καταπράσινα μάτια, να αλλάζει χώρα για να ξεφύγει από τον τρόμο του πολέμου…