Εxplainer: Γιατί το Σαν Φρανσίσκο κατηγορεί τις πολυεθνικές ότι «αρρωσταίνουν επίτηδες» τους πολίτες;
Ποιος πληρώνει το τίμημα; Οργή στο Σαν Φρανσίσκο για τα «εθιστικά τρόφιμα» των πολυεθνικών
Γράφει η ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΠΟΛΥΧΡΟΝΙΔΟΥ Δημοσίευση 4/12/2025 | 00:14

Ο δήμος του Σαν Φρανσίσκο άνοιξε ένα πρωτοφανές μέτωπο απέναντι σε κολοσσούς της παγκόσμιας βιομηχανίας τροφίμων.
What's the story?
Το Σαν Φρανσίσκο στέλνει στα δικαστήρια πολυεθνικές τροφίμων - όπως οι Kraft, Mondelez και Coca-Cola ότι παράγουν και προωθούν σκόπιμα υπερεπεξεργασμένα τρόφιμα που επιβαρύνουν την υγεία εκατομμυρίων ανθρώπων. Η υπόθεση έχει ήδη προκαλέσει έντονη συζήτηση στις ΗΠΑ, καθώς θέτει στο μικροσκόπιο το τι τρώμε, ποιος το φτιάχνει και — κυρίως — ποιος ευθύνεται για τις συνέπειες.
Γιατί το Σαν Φρανσίσκο κατέθεσε αγωγή;
Ο δήμος υποστηρίζει ότι οι πολυεθνικές τροφίμων σχεδιάζουν τα προϊόντα τους έτσι ώστε να είναι εθιστικά, υψηλής επεξεργασίας και διατροφικά επιβλαβή. Σύμφωνα με τον δημοτικό δικηγόρο Ντέιβιντ Τσιου, αυτές οι πρακτικές έχουν συμβάλει σε μια κρίση δημόσιας υγείας που επιβαρύνει οικονομικά και κοινωνικά την πόλη. Η αγωγή κατατέθηκε στο Ανώτατο Δικαστήριο του Σαν Φρανσίσκο.
Τι ακριβώς κατηγορούνται ότι κάνουν οι εταιρείες;
Η πόλη τις κατηγορεί ότι:
εφαρμόζουν παραπλανητικό μάρκετινγκ,
παράγουν τρόφιμα «σχεδιασμένα για εθισμό»,
παραβιάζουν τη νομοθεσία για δημόσια όχληση,
γνωρίζουν τις συνέπειες των προϊόντων τους αλλά συνεχίζουν να τα προωθούν επιθετικά.
Η νομική επιχειρηματολογία μοιάζει με εκείνη των αγωγών που είχαν στραφεί παλιότερα κατά των εταιρειών καπνού.
Ποια είναι η σχέση των υπερεπεξεργασμένων τροφίμων με την υγεία;
Ο δήμος τονίζει ότι η αυξημένη κατανάλωση υπερεπεξεργασμένων τροφίμων συνδέεται με παχυσαρκία, διαβήτη, καρδιοπάθειες και καρκίνο. Πρόκειται για παθήσεις που αποτελούν από τις βασικές αιτίες θανάτου στην πόλη, πλήττοντας κυρίως ευάλωτες ομάδες: μειονότητες και άτομα με χαμηλά εισοδήματα.
Αν και δεν υπάρχει ενιαίος διεθνής ορισμός, επιστήμονες θεωρούν υπερεπεξεργασμένα προϊόντα τα συσκευασμένα σνακ, τα αναψυκτικά, τα γλυκίσματα και γενικά τρόφιμα με πολλά πρόσθετα και έντονη βιομηχανική επεξεργασία.
Τι ζητά το Σαν Φρανσίσκο και γιατί η υπόθεση θεωρείται πρωτοφανής;
Η πόλη ζητά:
αποζημίωση για το κόστος που προκύπτει στη δημόσια υγεία,
αστικές κυρώσεις στις εταιρείες,
δικαστική εντολή που θα τις υποχρεώνει να αλλάξουν τις πρακτικές τους.
Είναι η πρώτη φορά που ένας αμερικανικός δήμος καταθέτει αγωγή με το επιχείρημα ότι οι εταιρείες τροφίμων προωθούν ενσυνείδητα επιβλαβή και εθιστικά προϊόντα.
Αξίζει να σημειωθεί ότι μια προηγούμενη ατομική αγωγή στη Φιλαδέλφεια —που υποστήριζε ότι υπερεπεξεργασμένα τρόφιμα προκάλεσαν σοβαρά προβλήματα υγείας σε έφηβο— απορρίφθηκε λόγω έλλειψης επαρκών αποδείξεων σύνδεσης.






