Υπήρξε θρυλική επαναστατική μορφή για τους γείτονες Ιταλούς και όχι μόνο. Οι Ιταλοί μαθαίνουν να τον αγαπούν από πολύ μικροί, επειδή ήταν εκείνος που ένωσε ολόκληρη την Ιταλία και έκανε πραγματικότητα το ιταλικό έθνος. Πολέμησε σε όλη του τη ζωή, όχι μόνο εκεί αλλά και στη Λατινική Αμερική. Ήταν αντάρτης, ηγέτης επαναστάτης και ακούραστος, έκανε πράξη το «Risorgimento» και αγαπήθηκε και στην Ελλάδα, με τον θάνατό του να προκαλεί θλίψη παγκοσμίως. Ο Τσέ Γκεβάρα είχε πει κάποτε γι' αυτόν πως είναι «ο μόνος ήρωας που χρειάστηκε ο κόσμος». Τέτοια ήταν η σημασία της δράσης του.

Γεννήθηκε στις 4 Ιουλίου του 1807 στην όμορφη Νίκαια της Γαλλίας. Το όνομά του ήταν Τζουζέπε Μαρία Γκαριμπάλντι και η οικογένειά του είχε σχέση με τη θάλασσα. Αυτό έκανε και ο ίδιος. Δούλεψε στα καράβια για μια δεκαετία και μόλις στα 25 του έγινε καπετάνιος.

Η Ιταλία από το 1815 ελεγχόταν από την αυστριακή αυτοκρατορία και ήταν χωρισμένη σε βασίλεια και δουκάτα, με το βορρά να είναι αντίθετος με την ένωση, που όμως είχε αρχίσει να υπάρχει ως ιδέα. Το 1833 ο Γκαριμπάλντι θα έρθει σε επαφή με τις ιδέες του Τζουζέπε Ματσίνι και θα γίνει μέλος της κίνησης «Νέα Ιταλία». Από τότε μόνο ένα πράγμα υπήρχε στο μυαλό του: να απελευθερώσει και να ενώσει τη χώρα του.

Την επόμενη χρονιά το κίνημα αποτυγχάνει. Ο ίδιος φεύγει για τη Γαλλία, αφού καταδικάστηκε σε θάνατο. Από εκεί θα περάσει στην Τυνησία και θα φτάσει στη Βραζιλία. Θα ενταχθεί αμέσως στον αυτονομιστικό αγώνα των Farrapos στο Ρίο Γκράντε. Εκεί γνώρισε την πρώτη σύζυγό του, όμως δεν έμεινε για πολύ.

@commons.wikimedia.org

Πέρασε στην Ουρουγουάη με τη γυναίκα και τον γιο του. Για λίγο χρονικό διάστημα προσπάθησε να ζήσει ειρηνικά ως δάσκαλος, αλλά δεν τα κατάφερε. Το 1842 τέθηκε επικεφαλής του επαναστατικού στόλου της Ουρουγουάης στον πόλεμο ανεξαρτησίας από τον δικτάτορα της Αργεντινής. Την επόμενη χρονιά έγινε ηγέτης της Ιταλικής Λεγεώνας στο Μοντεβιδέο, τους λεγόμενους και «Ερυθροχίτωνες». Μετά τη νίκη του στο Σαντ’ Αντόνιο, η φήμη του θα φτάσει μέχρι την Ευρώπη.

Στην Ιταλία πλέον έπνεε ο αέρας της αλλαγής. Ο Γκαριμπάλντι επέστρεψε στην πατρίδα του για να προσφέρει τις υπηρεσίες του στον μονάρχη της Σαρδηνίας. Μπορεί να μην τα πήγαινε καλά με τη μοναρχία, αλλά η ένωση ήταν πιο σημαντική. Ο πρώτος Ιταλικός Πόλεμος της Ανεξαρτησίας δεν στέφθηκε από επιτυχία. Ο Γκαριμπάλντι δεν σταμάτησε παρολ' αυτά ποτέ να αγωνίζεται. Τον επόμενο κιόλας χρόνο βρέθηκε στην επαναστατημένη Ρώμη, πολεμώντας τους Γάλλους σύμμαχους του Πάπα.

Η νέα ήττα τον αναγκάζει να φύγει για άλλη μια φορά. Και θα καταλήξει στη Νέα Υόρκη. Εκεί θα έρθει σε επαφή με την ιταλική κοινότητα και θα ταξιδέψει σε όλον τον κόσμο. Σε πολλά λιμάνια τον υποδέχονταν ως ήρωα, ως έναν άνθρωπο που υπερασπίζεται τη δημοκρατία και είναι ενάντια στην αδικία.

Επέστρεψε στην Ιταλία το 1854 και για λίγα χρόνια έγινε αγρότης. Το 1859 όταν ξέσπασε ο δεύτερος Ιταλικός Πόλεμος Ανεξαρτησίας, ο Γκαριμπάλντι έγινε στρατηγός των επαναστατών στις Άλπεις. Την επόμενη χρονιά, η ηρωική νίκη του στη Σικελία μεγάλωσε κι άλλο τη φήμη του. Με τη βοήθεια του Βασιλικού Ναυτικού της Αγγλίας πέρασε στην ηπειρωτική χώρα και μπήκε στη Νάπολη ως θριαμβευτής. Ο στόχος ήταν πλέον η «Αιώνια Πόλη», όμως για να γίνει αυτό χρειαζόταν τη βοήθεια του βασιλιά του Πεδεμόντιου, Βίκτωρ Εμμανουήλ Β’. Συμφώνησε να του παραχωρήσει όλη τη Σικελία με αντάλλαγμα τη βοήθεια του για την ιταλική ενοποίηση. Ήταν μια μεγάλη υποχώρηση από πλευράς του, αλλά για έναν ανώτερο σκοπό.

@odessa-journal.com

Ο Γκαριμπάλντι ήθελε η χώρα του να γίνει δημοκρατική. Χωρίς κανέναν βασιλιά. Η ιταλική κυβέρνηση αρχικά υποσχέθηκε πως θα υποστηρίξει την πορεία του προς τη Ρώμη, όμως φοβούμενη την αντίδραση των καθολικών δυνάμεων έστειλε στρατεύματα να τον αντιμετωπίσουν. Ο Γκαριμπάλντι τραυματίστηκε και απέσυρε τους στρατιώτες του για να μη σκοτώσουν συμπατριώτες τους. Τα κατορθώματά του στον τρίτο Ιταλικό Πόλεμο της Ανεξάρτησίας ήταν εκείνα που έκαναν την Αυστρία να παραδώσει τη Βενετία. 

Το 1861 ο Αβραάμ Λίνκολν του προσέφερε τη διοίκηση του στρατού της Ένωσης κατά τον Αμερικανικό Εμφύλιο, όμως ο Γκαριμπάλντι δεν δέχθηκε γιατί ο Λίνκολν δεν δεσμεύτηκε για το τέλος της δουλείας. Όταν το 1863 όμως διακήρυξε την ελευθερία των αφρο-αμερικανών δούλων, ο Γκαριμπάλντι τον υποστήριζε πλέον παθιασμένα.

Το 1879 ίδρυσε τη «Λίγκα της Δημοκρατίας» με στόχο το δικαίωμα ψήφου σε όλους, την ισότητα των γυναικών και τον διαχωρισμό Εκκλησίας – Κράτους και αρνήθηκε κάθε τιμή για τη συνεισφορά του στην ιταλική ενοποίηση. Πέθανε στις 2 Ιουνίου του 1882 σε ηλικία 75 ετών. Ήταν ένας άνθρωπος καθαρά δημοκράτης, διεθνιστής που πάνω απ’ όλα έβαλε την ανεξαρτησία και την ενοποίηση της χώρας του. Ο γιος του, Ριτσότι, ηγήθηκε των Ιταλών εθελοντών, που ονομάστηκαν «Γαριβαλδίνοι», στο πλευρό των Ελλήνων στον ελληνοτουρκικό πόλεμο του 1897. Η επαναστατικότητα των Γκαριμπάλντι μάλλον ήταν έμφυτη, ένα κομμάτι του εαυτού τους...