Η περίοδος των Χριστουγέννων δεν αποτελεί απλώς μια εθιμική παύση της καθημερινότητας. Για τους περισσότερους ανθρώπους λειτουργεί ως ψυχικό σημείο επαναφόρτισης – μια ανάσα από τη ρουτίνα, μια ευκαιρία για κοινωνική επαφή, ξεκούραση και συναισθηματική αποκατάσταση. Όταν αυτό το διάλειμμα χάνεται, το κόστος δεν είναι μόνο σωματικό. Είναι βαθιά ψυχικό.

Για πολλούς εργαζόμενους, οι γιορτές δεν φέρνουν χαλάρωση αλλά ένταση. Οι απαιτήσεις αυξάνονται, τα ωράρια γίνονται πιο πιεστικά και το άγχος αντικαθιστά το αίσθημα γιορτής. Εκεί που η καθημερινότητα θα έπρεπε να επιβραδύνει, επιταχύνει. Και αυτή η αντίφαση αφήνει αποτύπωμα.

Όσοι δουλεύουν μέσα στις γιορτές συχνά βιώνουν ένα είδος κοινωνικού αποκλεισμού που θυμίζει το γνωστό FOMO. Μέσα από εικόνες «τέλειων» οικογενειακών στιγμών και συλλογικής χαράς, ενισχύεται η αίσθηση ότι στερούνται κάτι αυτονόητο. Δεν πρόκειται απλώς για λύπη. Πρόκειται για μια υπόγεια φθορά.

Η ψυχική επιβάρυνση δεν προκύπτει μόνο από την κούραση, αλλά και από το νόημα που αποδίδεται στην εργασία. Όταν η προσπάθεια αναγνωρίζεται, γίνεται πιο ανεκτή. Όταν όμως περνά απαρατήρητη, γεννιέται μια βαθιά ηθική κόπωση που διαβρώνει τη σχέση του εργαζόμενου με το ίδιο του το επάγγελμα.

Για όσους έχουν οικογενειακές υποχρεώσεις, η σύγκρουση είναι ακόμη πιο έντονη. 

Υπάρχουν βέβαια και εργαζόμενοι που αντλούν δύναμη από την εργασία τους τις γιορτές. Όταν η δουλειά συνδέεται με προσφορά, νόημα και αίσθηση χρησιμότητας, λειτουργεί προστατευτικά.

freepik

Η επιβάρυνση, ωστόσο, μειώνεται ουσιαστικά όταν υπάρχουν αναγνώριση, δίκαιη ανταμοιβή, χρόνος αποκατάστασης και ανοιχτός διάλογος για την ψυχική υγεία.

Ίσως τελικά ο πραγματικός πολιτισμός μιας κοινωνίας να φαίνεται όχι στο πώς γιορτάζει, αλλά στο πώς φροντίζει εκείνους που εργάζονται για να μπορούν οι άλλοι να ξεκουράζονται. Η ψυχική υγεία δεν μετριέται σε αργίες ή ευχές. Μετριέται στο δικαίωμα να ανήκεις – όχι μόνο στην παραγωγή, αλλά και στη ζωή.