Έρευνα‑βόμβα: Μαμά ή μπαμπάς; Από ποιον κληρονομούν τα παιδιά το μυαλό τους
Νέα μελέτη αποκαλύπτει τον ρόλο του χρωμοσώματος Χ στη νοημοσύνη και… ρίχνει φως στη μάχη των φύλων
Δημοσίευση 2/6/2025 | 00:00

Ποιος φταίει όταν το παιδί φέρνει μηδέν στο διαγώνισμα; Ποιος παίρνει τα εύσημα όταν λύνει εξισώσεις τρίτου βαθμού στην ηλικία των 7; Αν ρωτήσεις τη μαμά, θα σου πει: «Το πήρε από μένα». Αν ρωτήσεις τον μπαμπά, θα σου πει: «Ε, το ’χουμε στην οικογένεια». Αλλά η επιστήμη μόλις ήρθε να ταράξει τα οικογενειακά τραπέζια και να ρίξει… τη βόμβα του αιώνα:
Η εξυπνάδα (μάλλον) περνάει από τη μαμά!
Ναι, καλά διάβασες. Σύμφωνα με σειρά ερευνών, με πιο γνωστή αυτή που δημοσιεύτηκε στον Independent, τα γονίδια της νοημοσύνης μεταφέρονται μέσω του Χ χρωμοσώματος. Και μάντεψε ποια έχει δύο Χ χρωμοσώματα και άρα… διπλάσια πιθανότητα να περάσει το "IQ boost" στο παιδί; Ναι. Η μητέρα.
Αλλά δεν τελειώνει εδώ. Όχι μόνο οι μαμάδες έχουν την υπεροχή στα γονίδια της εξυπνάδας, αλλά οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι τα «έξυπνα» γονίδια του μπαμπά… απενεργοποιούνται σε σημαντικά σημεία του εγκεφάλου. Σοκ;
Εγκέφαλοι ποντικιών και IQ ανθρώπων: τι δείχνει η έρευνα
Σε ένα επιστημονικό πείραμα με γενετικά τροποποιημένα ποντίκια, εκείνα που πήραν περισσότερα γονίδια από τη μητέρα εμφάνισαν μεγαλύτερο εγκέφαλο αλλά μικρότερο σώμα. Όσα πήραν από τον πατέρα είχαν μικρότερο εγκέφαλο αλλά πιο γεροδεμένο σώμα. Δηλαδή… μυαλό ή μπράτσα; Διάλεξε στρατόπεδο.
Αντίστοιχες παρατηρήσεις σε ανθρώπους, σε δείγμα πάνω από 12.000 νέων, επιβεβαίωσαν πως ο δείκτης IQ της μητέρας αποτελεί τον καλύτερο προγνωστικό παράγοντα για την ευφυΐα των παιδιών. Ο πατέρας; Ε, καλός για μαθηματικά στο σπίτι και για να φτιάχνει υπολογιστές, αλλά ως εκεί.
Δεν είναι μόνο τα γονίδια
Κι αν νομίζεις ότι όλα είναι θέμα DNA, οι επιστήμονες σου κρατούν και μια πιο… συγκινητική αποκάλυψη: η συναισθηματική σχέση με τη μητέρα στα πρώτα χρόνια ζωής επηρεάζει την ανάπτυξη του εγκεφάλου. Παιδιά που νιώθουν ασφάλεια και φροντίδα από τη μητέρα μέχρι τα 7 τους, έχουν κατά 10% μεγαλύτερο ιππόκαμπο στην ηλικία των 13 – ένα τμήμα του εγκεφάλου-κλειδί για τη μνήμη και τη μάθηση.
Άρα ναι, η εξυπνάδα χτίζεται και με παραμύθια, ζεστά χάδια και "μπράβο αγάπη μου" σε κάθε ζωγραφιά.
Και ο μπαμπάς;
Οι επιστήμονες δίνουν ελπίδα και στους μπαμπάδες: γονίδια που σχετίζονται με τη διαίσθηση, τη συναισθηματική νοημοσύνη και τη κοινωνική συμπεριφορά φαίνεται να μεταφέρονται κυρίως από τον πατέρα. Δεν είναι λίγο – είναι το είδος της εξυπνάδας που βοηθάει το παιδί να βγάλει πέρα τις σχέσεις του, να έχει αυτοπεποίθηση, να κάνει φίλους. Και ίσως… να πείσει τη δασκάλα για ένα βαθμό παραπάνω.
Συμπέρασμα: Αν το παιδί σου λύνει Sudoku από τα 3, δώσε ένα high five στη μαμά. Αν όμως ξέρει να λέει "σε ευχαριστώ", να γελάει με έξυπνα αστεία και να ζητάει συγγνώμη με στυλ, δώσε ένα φιλί στον μπαμπά. Στο τέλος, όλα χρειάζονται.