E-Daily Τα Νέα της ημέρας και ότι σου κάνει κλικ!
LOL Feed OMG Feed Retro Feed A-List Feed LGBTQI+ Feed
E-Daily

Μήπως η τεχνολογία μας κάνει πιο χαζούς;

Η μεταμόρφωση της γνώσης

Γράφει η ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΠΟΛΥΧΡΟΝΙΔΟΥ Δημοσίευση 15/3/2025 | 01:09

Μήπως η τεχνολογία μας κάνει πιο χαζούς;
Φωτογραφία από Polina Zimmerman

Το 2004, ο συνιδρυτής της Google, Sergey Brin, δήλωσε στο Newsweek: «Σίγουρα, αν είχες όλη την πληροφορία του κόσμου απευθείας συνδεδεμένη στον εγκέφαλό σου ή αν είχες έναν τεχνητό εγκέφαλο πιο έξυπνο από τον δικό σου, θα ήσουν σε καλύτερη θέση.»

Σήμερα, ζούμε ακριβώς σε αυτόν τον κόσμο. Οι πανίσχυροι υπολογιστές που κρατάμε στα χέρια μας μας δίνουν τη δυνατότητα να απαντήσουμε σε σχεδόν κάθε ερώτηση, ενώ οι μηχανές αναζήτησης και η τεχνητή νοημοσύνη μάς απαλλάσσουν από την ανάγκη να επεξεργαστούμε μεγάλες ποσότητες πληροφορίας. Ωστόσο, το ερώτημα παραμένει: μας κάνει αυτό πραγματικά πιο έξυπνους ή μήπως μας αποδυναμώνει διανοητικά;

Η μεταμόρφωση της γνώσης

Ο Nicholas Carr είχε προειδοποιήσει για αυτό το φαινόμενο στο άρθρο του «Is Google Making Us Stupid?» στο The Atlantic το 2008. Όπως έγραφε, «το μυαλό μου περιμένει να προσλαμβάνει πληροφορίες όπως τις διανέμει το Διαδίκτυο: σε μια ταχύτατα κινούμενη ροή από μικροπληροφορίες». Παλαιότερα, οι άνθρωποι βυθίζονταν στη γνώση σαν δύτες σε έναν ωκεανό λέξεων. Σήμερα, μοιάζουν περισσότερο με αναβάτες τζετ σκι που απλώς περνούν ξυστά από την επιφάνεια της πληροφορίας.

Το 2011, μια μελέτη που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Science έδειξε ότι όταν οι άνθρωποι γνωρίζουν πως έχουν εύκολη πρόσβαση σε πληροφορίες μέσω διαδικτύου, μειώνεται η ικανότητά τους να συγκρατούν δεδομένα και να επιλύουν προβλήματα ανεξάρτητα. Αυτή η παρατήρηση γέννησε τον όρο «ψηφιακή άνοια», ο οποίος περιγράφει τη θεωρία ότι η υπερβολική χρήση ψηφιακών μέσων αποδυναμώνει τις γνωστικές μας ικανότητες.

Ο ρόλος της Τεχνητής Νοημοσύνης

Η AI αλλάζει ριζικά τον τρόπο που αλληλεπιδρούμε με τη γνώση. Ο καθηγητής Matthew Fisher, μέσα από έρευνές του, διαπίστωσε ότι η χρήση του διαδικτύου για την εύρεση πληροφοριών δημιουργεί στους ανθρώπους την ψευδαίσθηση ότι είναι πιο έξυπνοι από ό,τι πραγματικά είναι. Αυτή η αίσθηση προκύπτει επειδή η αναζήτηση στο διαδίκτυο μοιάζει με τη φυσική διαδικασία σκέψης.

Όμως, οι διάλογοι με συστήματα AI, όπως το ChatGPT, έχουν διαφορετικό ψυχολογικό αντίκτυπο. Σύμφωνα με τον Fisher, «Όταν μιλάω στο ChatGPT, δεν αισθάνομαι ότι είναι κομμάτι του μυαλού μου. Αντιθέτως, με κάνει να νιώθω λίγο χαζός, επειδή μου τονίζει την άγνοιά μου». Αυτό θα μπορούσε θεωρητικά να μας βοηθήσει να αμφισβητούμε τις απαντήσεις του AI. Όμως, όταν οι άνθρωποι βλέπουν την AI ως αλάθητο μαντείο, κινδυνεύουν να αποδέχονται άκριτα τις απαντήσεις της.

Η τάση να βασιζόμαστε υπερβολικά στην AI και το διαδίκτυο διαχέεται και στο χώρο εργασίας. Σήμερα, ο ανθρώπινος νους από μόνος του σπάνια επαρκεί. Τα AI εργαλεία γράφουν εργασίες φοιτητών, ελέγχουν αιτήσεις εργασίας, ακόμα και βοηθούν τους γιατρούς στη διάγνωση. Ωστόσο, αν η τεχνολογία μάς ανακουφίζει από μονότονες εργασίες, τότε το πρόβλημα δεν είναι η ίδια η τεχνολογία, αλλά η έλλειψη κριτικής σκέψης.

Το ερώτημα δεν είναι αν η τεχνολογία μάς κάνει λιγότερο έξυπνους, αλλά αν επιτρέπουμε σε αυτήν να σκέφτεται αντί για εμάς...

ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
ΣΤΗΝ ΙΔΙΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ

«Δεν αντέχω άλλο»: Οι Ιάπωνες πληρώνουν... για να φύγουν από τη δουλειά τους

Νέα Εποχή 07.07.2025
Οι Ιάπωνες πληρώνουν... άλλους για να παραιτηθούν από τη δουλειά τους

Εxplainer: Γιατί η Καλιφόρνια είναι τόσο επιρρεπής στις φωτιές;

Νέα Εποχή 07.07.2025
Φόβοι για επικίνδυνο καλοκαίρι

Ο Τραμπ βαράει καμπανάκι για εμπορικό πόλεμο με την Ευρώπη

Stories 07.07.2025
Η απειλή διατυπώθηκε σε υψηλόβαθμες διαπραγματεύσεις που έγιναν στην Ουάσινγκτον

Έζησε 22 χρόνια σαν καλόγρια ενώ ήταν άντρας: Η απίστευτη ιστορία του

Πρόσωπα Χτες
Για 22 ολόκληρα χρόνια έζησε ως... αδελφή Μαργαρίτα σε δύο διαφορετικά μοναστήρια

Eίχε εξαφανιστεί για 26 χρόνια, κι όμως βρισκόταν 200 μέτρα από το σπίτι του

Stories Χτες
Η συγκλονιστική ιστορία ενός άντρα που βρέθηκε στο κελάρι του γείτονα

Τι γίνεται στην Κίνα όταν τα παιδιά παραμελούν τους ηλικιωμένους γονείς τους

Stories Χτες
Μια ιστορία μιας γυναίκας που εκδικήθηκε τα παιδιά της: Εκείνα την είχαν εγκαταλείψει κι εκείνη έδωσε την απάντησή της

Μαρία Αντουανέτα: Έμεινε στην Ιστορία για δυο φράσεις της, όμως τη μία δεν την είπε ποτέ

Πρόσωπα Χτες
Mήπως η Μαρία Αντουανέττα ήταν κάπως παρεξηγημένη;

Όταν ο Edgar Allan Poe «προφήτευσε» ένα μακάβριο γεγονός

Ιστορικά Χτες
Το βιβλίο του σκοτεινού συγγραφέα που βγήκε αληθινό!

Πόσο κοστίζει πραγματικά ένας γάμος εκτός πόλης για τους καλεσμένους


ΡΕΠΟΡΤΑΖ Stories Προχτές
Πόσα δίνουμε για έναν γάμο-εκδρομή;

Πότε δημιουργήθηκε το πρώτο κινητό τηλέφωνο

Νέα Εποχή Προχτές
Σίγουρα δεν το ξέρετε

H ιστορία της συμμορίας των παππούδων στην Ιταλία

Stories Προχτές
Προφανώς, κάποιοι άνθρωποι δεν αλλάζουν ποτέ.