E-Daily
Αννα Κυριακού: Από τη φτώχεια της Κατοχής μέχρι το Εθνικό Θέατρο και τις «Τρεις Χάριτες»

Σαν σήμερα: Ο τραγικός θάνατος της ποιήτριας Μαρίας Πολυδούρη

Στις 29 Απριλίου του 1930

Από το NEWSROOM

29/4/2021 | 00:24

Η Μαρία Πολυδούρη πρόλαβε στα μόλις 28 χρόνια που έζησε να αφήσει μια κληρονομιά στα ελληνικά γράμματα. Δένε ήταν μόνο η σχέση της με τον Καρυωτάκη που κράτησε ζωντανή τη μνήμη της, αλλά και η δική της τέχνη.

Γεννήθηκε το 1902 στην Καλαμάτα. Η μητέρα της ήταν από τις πρώτες φεμινίστριες της εποχής. Στα γράμματα εμφανίστηκε κιόλας από τα 14 της έτη με το πεζοτράγουδο «Ο πόνος της μάνας», που αναφέρεται στον θάνατο ενός ναυτικού που ξεβράστηκε στα Φιλιατρά και ήταν επηρεασμένο από μανιάτικα μοιρολόγια. Δυο χρόνια αργότερα διορίστηκε στον Δήμο Μεσσηνίας μετά από διαγωνισμό και ασχολείται άμεσα με το ζήτημα των γυναικών.

Στα 18 έχασε μέσα σε περίπου έναν μήνα και τους δυο γονείς της. Την επόμενη χρονιά, παίρνει μετάθεση για τη Νομαρχία Αθηνών και παράλληλα γράφεται στην Νομική Σχολή. Στη νομαρχία θα γνωρίσει τον συνάδελφό της και ομότεχνο Κώστα Καρυωτάκη. Μεταξύ τους αναπτύσσεται ένας παθιασμένος έρωτας, που δεν κράτησε πολύ αλλά έπαιξε τεράστιο ρόλο στη μετέπειτα πορεία και ζωή της.

Συναντήθηκαν όταν εκείνη ήταν 20 κι εκείνος 26. Εκείνη είχε δημοσιεύσει μερικά ποιήματα κι εκείνος είχε εκδώσει ήδη δυο ποιητικές συλλογές, έχοντας ήδη κατακτήσει την εκτίμηση του κύκλου.

Λίγο αργότερα όμως, ο Καρυωτάκης έμαθε ότι έπασχε από σύφιλη, ασθένεια ανίατη εκείνη την εποχή. Το ανακοίνωσε στην Πολυδούρη και της ζήτησε να χωρίσουν. Εκείνη του είπε πως θέλει να παντρευτούν χωρίς να κάνουν παιδιά. Ο Καρυωτάκης δεν δέχεται τη θυσία της. Εκείνη πίστευε πως όλο αυτό ίσως είναι μια πρόφαση. Δεν ήταν.

Δυο χρόνια αργότερα, μπήκε στη ζωή της ο δικηγόρος Αριστοτέλης Γεωργίου, τον οποίο και αρραβωνιάστηκε, αν και πάντα είχε στο μυαλό της τον Καρυωτάκη. Αλλά η Πολυδούρη είναι συνεχώς αφηρημένη. Χάνει τη δουλειά της λόγω των απουσιών, τη διώχνουν από τη Νομική Σχολή και γράφεται στη Δραματική Σχολή. Προλαβαίνει μάλιστα να εμφανιστεί και στο θέατρο.

Το 1926, διέλυσε τον αρραβώνα της και έφυγε για το Παρίσι. Δεν πρόλαβε όμως να κάνει πολλά, αφού προσβλήθηκε από φυματίωση. Επέστρεψε στην Αθήνα, όπου νοσηλεύεται στο «Σωτηρία». Εκεί έμαθε για την αυτοκτονία του Καρυωτάκη.

Είναι η χρονιά όμως που κυκλοφόρησε και την πρώτη της ποιητική συλλογή με τίτλο «Οι τρίλλιες που σβήνουν» και το 1929 τη δεύτερη, με τίτλο «Ηχώ στο Χάος». Η φυματίωση όμως δεν την αφήνει να συνεχίσει. Πέθανε στις 29 Απριλίου του 1930, σε ηλικία 28 ετών.

Ίσως το πιο γνωστό της ποίημα είναι το παρακάτω:

Δέν τραγουδῶ, παρά γιατί μ' ἀγάπησες
στά περασμένα χρόνια.
Καί σέ ἥλιο, σέ καλοκαιριοῦ προμάντεμα
καί σέ βροχή, σέ χιόνια,
δέν τραγουδῶ παρά γιατί μ' ἀγάπησες.

Μόνο γιατί μέ κράτησες στά χέρια σου
μιά νύχτα καί μέ φίλησες στό στόμα,
μόνο γι' αὐτό εἶμαι ὡραία σάν κρίνο ὁλάνοιχτο
κι ἔχω ἕνα ρῖγος στήν ψυχή μου ἀκόμα,
μόνο γιατί μέ κράτησες στά χέρια σου.

Μόνο γιατί τά μάτια σου μέ κύτταξαν
μέ τήν ψυχή στό βλέμμα,
περήφανα στολίστηκα τό ὑπέρτατο
τῆς ὕπαρξής μου στέμμα,
μόνο γιατί τά μάτια σου μέ κύτταξαν.

Μόνο γιατί μ' ἀγάπησες γεννήθηκα
γι' αὐτό ἡ ζωή μου ἐδόθη
στήν ἄχαρη ζωή τήν ἀνεκπλήρωτη
μένα ἡ ζωή πληρώθη.
Μόνο γιατί μ' ἀγάπησες γεννήθηκα.

Μονάχα γιατί τόσο ὡραῖα μ' ἀγάπησες
ἔζησα, νά πληθαίνω
τά ὀνείρατά σου, ὡραῖε, πού βασίλεψες
κι ἔτσι γλυκά πεθαίνω
μονάχα γιατί τόσο ὡραῖα μ' ἀγάπησες.

Η ποίηση της περιστρεφόταν γύρω από τον έρωτα και τον θάνατο. Έχει επηρεαστεί αρκετά από τον Καρυωτάκη αλλά ο λυρισμός της είναι πηγαίος, το ίδιο και ο σπαραγμός, τον οποίο γνώριζε από μικρή με τα μανιάτικα μοιρολόγια. Η Πολυδούρη πρόλαβε να αφήσει πίσω και δυο πεζά κείμενα, το «Ημερολόγιο» της και μια ατιτλοφόρητη νουβέλα, με την οποία ανελέητα σαρκάζει το συντηρητισμό και την υποκρισία της εποχής της.

ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
ΣΤΗΝ ΙΔΙΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ

Ο δρόμος που περνά μέσα από τον βράχο: Το πιο εντυπωσιακό σημείο της Ελλάδας

Νέα Εποχή 16.10.2025
Εκεί όπου ο δρόμος περνά μέσα από τον βράχο και η φύση αποδεικνύει ότι όταν θέλει να εντυπωσιάσει, το κάνει χωρίς φανφάρες

Η γυναίκα που «τρελάθηκε» για να αλλάξει τον κόσμο: Η απίστευτη ιστορία της Nellie Bly

Πρόσωπα 16.10.2025
Υποδύθηκε την παράφρονα για να ξεσκεπάσει την αλήθεια, ταξίδεψε μόνη της γύρω από τη Γη σε 72 μέρες - και έγραψε το όνομά της στην ιστορία της δημοσιογραφίας

Μετά από χρόνια στη φυλακή, απογοήτευση και αδιέξοδα άνοιξε μπαρ στον Αρκτικό Κύκλο

Stories 16.10.2025
Υπάρχουν άνθρωποι που, για να ξαναβρούν τον εαυτό τους, χρειάζονται απλώς μια αλλαγή δουλειάς...

Ο πόλεμος που ετοιμάζει η ΕΕ απέναντι στις βραχυχρόνιες μισθώσεις

Stories 16.10.2025
Δυο χρόνια νωρίτερα από το αρχικό πλάνο

Αυτός είναι ο άνθρωπος με το μεγαλύτερο όνομα στον κόσμο: 2.253 λέξεις

Stories 16.10.2025
Έφτασε μέχρι το Ανώτατο Δικαστήριο

Το «τέρας» που σαρώνει στο Netflix: Ο πραγματικός Εντ Γκέιν ήταν πολύ χειρότερος από όσο πιστεύεις!

Stories Χτες
Αν νομίζεις ότι η ταινία Texas Chainsaw Massacre ήταν τρομακτική, περίμενε να μάθεις την αληθινή ιστορία του «χασάπη του Γουισκόνσιν»

Η γυναίκα που επέζησε από τους Δίδυμους Πύργους και αφιέρωσε τη ζωή της στη φροντίδα των άλλων

Πρόσωπα Χτες
Επέζησε από την 11η Σεπτεμβρίου – και έγινε νοσοκόμα

Πού ξοδεύουν τα χρήματά τους οι νέοι εκατομμυριούχοι του Bitcoin

Stories Χτες
Η ζωή των crypto-κροίσων θυμίζει τις χρυσές εποχές του ενενήντα

Η μεγάλη παγίδα με τα ασανσέρ: Πιστοποίηση ανελκυστήρα και τι κρύβεται πίσω από το χαρτί που κανείς δεν κοιτάει


ΡΕΠΟΡΤΑΖ Focus On Χτες
Ρωτήσαμε έναν υπεύθυνο διαχείρισης κτιρίων για να καταλάβουμε πώς γίνεται η πιστοποίηση των ανελκυστήρων και τι πραγματικά σημαίνει για την ασφάλεια μιας πολυκατοικίας.