E-Daily

Σαν σήμερα: Ο τραγικός θάνατος της ποιήτριας Μαρίας Πολυδούρη

Στις 29 Απριλίου του 1930

Από το NEWSROOM

29/4/2021 | 00:24

Η Μαρία Πολυδούρη πρόλαβε στα μόλις 28 χρόνια που έζησε να αφήσει μια κληρονομιά στα ελληνικά γράμματα. Δένε ήταν μόνο η σχέση της με τον Καρυωτάκη που κράτησε ζωντανή τη μνήμη της, αλλά και η δική της τέχνη.

Γεννήθηκε το 1902 στην Καλαμάτα. Η μητέρα της ήταν από τις πρώτες φεμινίστριες της εποχής. Στα γράμματα εμφανίστηκε κιόλας από τα 14 της έτη με το πεζοτράγουδο «Ο πόνος της μάνας», που αναφέρεται στον θάνατο ενός ναυτικού που ξεβράστηκε στα Φιλιατρά και ήταν επηρεασμένο από μανιάτικα μοιρολόγια. Δυο χρόνια αργότερα διορίστηκε στον Δήμο Μεσσηνίας μετά από διαγωνισμό και ασχολείται άμεσα με το ζήτημα των γυναικών.

Στα 18 έχασε μέσα σε περίπου έναν μήνα και τους δυο γονείς της. Την επόμενη χρονιά, παίρνει μετάθεση για τη Νομαρχία Αθηνών και παράλληλα γράφεται στην Νομική Σχολή. Στη νομαρχία θα γνωρίσει τον συνάδελφό της και ομότεχνο Κώστα Καρυωτάκη. Μεταξύ τους αναπτύσσεται ένας παθιασμένος έρωτας, που δεν κράτησε πολύ αλλά έπαιξε τεράστιο ρόλο στη μετέπειτα πορεία και ζωή της.

Συναντήθηκαν όταν εκείνη ήταν 20 κι εκείνος 26. Εκείνη είχε δημοσιεύσει μερικά ποιήματα κι εκείνος είχε εκδώσει ήδη δυο ποιητικές συλλογές, έχοντας ήδη κατακτήσει την εκτίμηση του κύκλου.

Λίγο αργότερα όμως, ο Καρυωτάκης έμαθε ότι έπασχε από σύφιλη, ασθένεια ανίατη εκείνη την εποχή. Το ανακοίνωσε στην Πολυδούρη και της ζήτησε να χωρίσουν. Εκείνη του είπε πως θέλει να παντρευτούν χωρίς να κάνουν παιδιά. Ο Καρυωτάκης δεν δέχεται τη θυσία της. Εκείνη πίστευε πως όλο αυτό ίσως είναι μια πρόφαση. Δεν ήταν.

Δυο χρόνια αργότερα, μπήκε στη ζωή της ο δικηγόρος Αριστοτέλης Γεωργίου, τον οποίο και αρραβωνιάστηκε, αν και πάντα είχε στο μυαλό της τον Καρυωτάκη. Αλλά η Πολυδούρη είναι συνεχώς αφηρημένη. Χάνει τη δουλειά της λόγω των απουσιών, τη διώχνουν από τη Νομική Σχολή και γράφεται στη Δραματική Σχολή. Προλαβαίνει μάλιστα να εμφανιστεί και στο θέατρο.

Το 1926, διέλυσε τον αρραβώνα της και έφυγε για το Παρίσι. Δεν πρόλαβε όμως να κάνει πολλά, αφού προσβλήθηκε από φυματίωση. Επέστρεψε στην Αθήνα, όπου νοσηλεύεται στο «Σωτηρία». Εκεί έμαθε για την αυτοκτονία του Καρυωτάκη.

Είναι η χρονιά όμως που κυκλοφόρησε και την πρώτη της ποιητική συλλογή με τίτλο «Οι τρίλλιες που σβήνουν» και το 1929 τη δεύτερη, με τίτλο «Ηχώ στο Χάος». Η φυματίωση όμως δεν την αφήνει να συνεχίσει. Πέθανε στις 29 Απριλίου του 1930, σε ηλικία 28 ετών.

Ίσως το πιο γνωστό της ποίημα είναι το παρακάτω:

Δέν τραγουδῶ, παρά γιατί μ' ἀγάπησες
στά περασμένα χρόνια.
Καί σέ ἥλιο, σέ καλοκαιριοῦ προμάντεμα
καί σέ βροχή, σέ χιόνια,
δέν τραγουδῶ παρά γιατί μ' ἀγάπησες.

Μόνο γιατί μέ κράτησες στά χέρια σου
μιά νύχτα καί μέ φίλησες στό στόμα,
μόνο γι' αὐτό εἶμαι ὡραία σάν κρίνο ὁλάνοιχτο
κι ἔχω ἕνα ρῖγος στήν ψυχή μου ἀκόμα,
μόνο γιατί μέ κράτησες στά χέρια σου.

Μόνο γιατί τά μάτια σου μέ κύτταξαν
μέ τήν ψυχή στό βλέμμα,
περήφανα στολίστηκα τό ὑπέρτατο
τῆς ὕπαρξής μου στέμμα,
μόνο γιατί τά μάτια σου μέ κύτταξαν.

Μόνο γιατί μ' ἀγάπησες γεννήθηκα
γι' αὐτό ἡ ζωή μου ἐδόθη
στήν ἄχαρη ζωή τήν ἀνεκπλήρωτη
μένα ἡ ζωή πληρώθη.
Μόνο γιατί μ' ἀγάπησες γεννήθηκα.

Μονάχα γιατί τόσο ὡραῖα μ' ἀγάπησες
ἔζησα, νά πληθαίνω
τά ὀνείρατά σου, ὡραῖε, πού βασίλεψες
κι ἔτσι γλυκά πεθαίνω
μονάχα γιατί τόσο ὡραῖα μ' ἀγάπησες.

Η ποίηση της περιστρεφόταν γύρω από τον έρωτα και τον θάνατο. Έχει επηρεαστεί αρκετά από τον Καρυωτάκη αλλά ο λυρισμός της είναι πηγαίος, το ίδιο και ο σπαραγμός, τον οποίο γνώριζε από μικρή με τα μανιάτικα μοιρολόγια. Η Πολυδούρη πρόλαβε να αφήσει πίσω και δυο πεζά κείμενα, το «Ημερολόγιο» της και μια ατιτλοφόρητη νουβέλα, με την οποία ανελέητα σαρκάζει το συντηρητισμό και την υποκρισία της εποχής της.

ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
ΣΤΗΝ ΙΔΙΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ

Μεξικό: Η «πόλη» που χάθηκε για πάντα – 130.000 ζωές εξαφανισμένες στον πόλεμο των ναρκωτικών

Stories 01.09.2025
Χιλιάδες οικογένειες ψάχνουν τους αγνοουμένους τους στο Μεξικό

Αφρική: Γιατί ζητά να ξαναγραφτούν οι παγκόσμιοι χάρτες

Stories 01.09.2025
Από το 1569 μέχρι σήμερα: Το λάθος που αλλάζει την εικόνα του κόσμου μας

Trans Rights υπό επίθεση: Το Τέξας ψηφίζει νόμο που θίγει την αξιοπρέπεια

Stories 01.09.2025
Όταν η πολιτική μπαίνει... στην τουαλέτα

Ένα χωριό με λεβάντες και... νεύρα! Γιατί οι κάτοικοι θέλουν τους τουρίστες μόνο τις καθημερινές

Stories Χτες
Η ισπανική πόλη που δεν θέλει τουρίστες τα Σαββατοκύριακα

Πώς η μουσική έσωσε τη ζωή μιας Εβραίας τσελίστριας

Πρόσωπα Χτες
Σήμερα, σε ηλικία 99 ετών, η Ανίτα Λάσκερ-Βάλφις είναι η τελευταία επιζήσασα της Γυναικείας Ορχήστρας του Αουσβιτς

4 διδασκαλίες του Μπρους Λι που θα σου αλλάξουν τη ζωή

Stories Χτες
Αρκεί να τις ακολουθήσεις

H εξαντλημένη γενιά: Μήπως ανήκεις σε αυτούς;

Νέα Εποχή Χτες
Αν γεννήθηκες στα 80s, πολύ πιθανόν

Το σπίτι‑σύμβολο του ελληνικού σινεμά ανοίγει ξανά τις πόρτες του – Δείτε πώς είναι σήμερα

Νέα Εποχή Προχτές
Το ιστορικό κτήριο της ταινίας «Η δε γυνή να φοβήται τον άνδρα» αναστηλώνεται και ετοιμάζεται να φιλοξενήσει προβολές κλασικού ελληνικού κινηματογράφου