Όταν επισκέπτεσαι το Παρίσι, είναι αλήθεια ότι τα τουριστικά μέρη είναι ίσως περισσότερα και από της Αθήνας. Ο πύργος του Άιφελ, το Λούβρο, η Eurodisney, η Παναγία των Παρισίων, η πλατεία Concorde και τα χιλιάδες μικρά καφέ και μπιστρό που φιλοξενούνται στην «Πόλη του Φωτός». Εκτός όμως από αυτά, υπάρχουν και άλλα τουριστικά αξιοθέατα, όχι τόσο γνωστά και περισσότερο «σκοτεινά».

Είναι οι υπόνομοι του Παρισίου, αυτό το δαιδαλώδες δίκτυο που κατασκευάστηκε σταδιακά από ανάγκη και κάποια στιγμή έφτασε να κάνει πράξη το δόγμα του «ένας υπόνομος για κάθε δρόμο». Μέρος του δικτύου των υπονόμων έχει πλέον μετατραπεί σε μουσείο και είναι ανοιχτό για τον κόσμο. Το πιο εντυπωσιακό είναι ότι το υπόγειο Παρίσι αντικατοπτρίζει σχεδόν εκείνο που βρίσκεται πάνω από την γη. Κάθε γωνία στους υπονόμους έχει το όνομα του δρόμου που βρίσκεται από πάνω της, οπότε δεν μπορείς ποτέ να χαθείς. Είναι σαν μια υπόγεια πόλη που δεν κατοικείται αλλά τα τούνελ της φτάνουν τα 2.100 χιλιόμετρα σε μήκος!

Μέχρι το 1348 περίπου, ο μικρός πληθυσμός της πόλης ξεφορτωνόταν τα λύματά του στον Σηκουάνα. Όμως πολλές φορές, όταν ο ποταμός υπερχείλιζε, τα λύματα έφταναν στους δρόμους. Η αφορμή για να ξεκινήσει το χτίσιμό τους ήταν μια επιδημία πανούκλας. Φτιάχτηκαν λοιπόν για συγκεκριμένους υγειονομικούς λόγους.

Το 1370 ο πρώτος υπόνομος χτίστηκε κάτω από την Μονμάρτη. Το 1600 ο βασιλιάς Λουδοβίκος ο 14ος, επέκτεινε το δίκτυο ακόμα περισσότερο, ενώ ο Ναπολέων είχε δώσει εντολή για κατασκευή υπονόμων που θα έφταναν τα 30 χιλιόμετρα. Όμως το 1832, μια επιδημία χολέρας έδειξε πως οι συγκεκριμένοι υπόνομοι δεν ήταν αρκετοί για τον διαρκώς αυξανόμενο πληθυσμό της πρωτεύουσας της Γαλλίας.

Το 1850 ανατέθηκε στον Eugène Belgrand να σχεδιάσει ένα πλήρες δίκτυο υπονόμων. Έτσι, το 1878, 600 χιλιόμετρα υπονόμων ήταν έτοιμα και δια νόμου, οι Παριζιάνοι έπρεπε να στέλνουν όλα τα απόβλητά τους εκεί. Προσέξτε, δια νόμου. Το χαρακτήρισαν ως ένα κατασκευαστικό θαύμα.

Από το 1867 είναι τουριστικός προορισμός, ενώ στις αρχές του 20ου αιώνα τοποθετήθηκε και μια μικρή αμαξοστοιχία. Το 1920 η αμαξοστοιχία αντικαταστάθηκε με ένα μικρό πλοιάριο, που έκανε βόλτες στο υπόγειο Παρίσι μέχρι το 1975. Σήμερα, μόνο ένα πολύ μικρό μέρος των υπονόμων είναι ανοιχτό για το κοινό, έχοντας μετατραπεί σε μουσείο.

Οι υπόνομοι του Παρισιού, ένα δεύτερο Παρίσι κάτω από την γη, έχουν αποτελέσει έμπνευση για συγγραφείς, όπως ο Βίκτωρ Ουγκώ και ο Ουμπέρτο Έκο, και κρύβουν πολλά μυστικά και ανομολόγητες ιστορίες. Σίγουρα οι πολίτες, που δεν επιτρέπεται να βρίσκονται στους υπονόμους, θα τους έχουν χρησιμοποιήσει για πολλά πράγματα. Σκεφτείτε αποδράσεις, μυστικές συναντήσεις ή ακόμα και συνευρέσεις για τους πολύ τολμηρούς. Η σκοτεινή πλευρά της «Πόλης του Φωτός» δεν είναι το ίδιο όμορφη, αλλά ίσως είναι εξίσου γοητευτική.