Η κατάθλιψη είναι μια από τις πιο συνηθισμένες ψυχικές ασθένειες παγκοσμίως και μπορεί να επηρεάσει τον οποιοδήποτε, σε οποιαδήποτε ηλικία.

Το τι προκαλεί την κατάθλιψη σε κάποιους ανθρώπους δεν είναι πάντα γνωστό, καθώς υπάρχουν πολλοί παράγοντες που μπορεί να ευθύνονται, όπως τα γονίδια, η χημεία του εγκεφάλου, τα διάφορα γεγονότα που συμβαίνουν στη ζωή μας, οι παθολογικές καταστάσεις και ο ίδιος τρόπος που ζούμε κάθε μέρα τη ζωή μας.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας υπολογίζει ότι το 5% των αντρών και το 9% των γυναικών παγκοσμίως κάθε χρόνο αντιμετωπίζουν καταθλιπτικές διαταραχές.

Συνηθισμένοι λόγοι κατάθλιψης

Οι ερευνητές υποψιάζονται ότι υπάρχουν πολλοί και διαφορετικοί λόγοι που προκαλούν την κατάθλιψη και ότι δεν είναι πάντα δυνατή η πρόβλεψή της. Παράγοντες που μπορούν να οδηγήσουν στην κατάθλιψη είναι:

• Γονίδια
• Η χημεία του εγκεφάλου
• Συγκεκριμένες παθολογικές καταστάσεις
• Η χρήση ουσιών
• Το άγχος
• Κακή διατροφή

Γίνεται κατανοητό λοιπόν ότι η κατάθλιψη δεν έχει μια μόνο αιτία και παίζουν πολλοί παράγοντες ρόλο ώστε ένα άτομο να εμφανίσει σημάδια της διαταραχής. Αυτό που είναι δεδομένο είναι ότι οι γυναίκες εμφανίζουν κατάθλιψη σε υψηλότερα ποσοστά συγκριτικά με τους άντρες, το οποίο σύμφωνα με τους ειδικούς μπορεί να οφείλεται σε παράγοντες που σχετίζονται με τις ορμόνες.

Οικογενειακό ιστορικό και γονίδια

Σε περίπτωση που κάποιο άτομο στην οικογένεια πάσχει από κατάθλιψη ή κάποια άλλη διαταραχή της διάθεσης, υπάρχουν υψηλές πιθανότητες και άλλοι να εμφανίσουν συμπτώματα κατάθλιψης. Μάλιστα, σύμφωνα με τους ειδικούς, η κατάθλιψη προκαλείται σε ποσοστό 40% από τα γονίδιά μας.

Δεν είναι ξεκάθαρο ποια γονίδια είναι αυτά που προκαλούν την κατάθλιψη, καθώς σύμφωνα με τους ερευνητές είναι πολλά και διαφορετικά τα γονίδια που μπορούν να παίξουν σημαντικό ρόλο στην εμφάνισή της. Με το να καταλάβουν τον τρόπο με τον οποίο τα γονίδια λειτουργούν, οι ερευνητές ευελπιστούν να είναι σε θέση να ενορχηστρώσουν πιο αποτελεσματικές θεραπείες για τη διαταραχή.

Ανισορροπία της χημείας του εγκεφάλου

Ένας πιθανός παράγοντας πρόκλησης κατάθλιψης είναι η ύπαρξη ανισορροπίας στους νευροδιαβιβαστές που σχετίζονται με τη ρύθμιση της διάθεσής μας. Οι συγκεκριμένοι νευροδιαβιβαστές είναι η ντοπαμίνη, η σεροτονίνη και η νορεπινεφρίνη και παίζουν σημαντικό ρόλο στο πώς λειτουργεί η διάθεσή μας.

Όταν οι εν λόγω νευροδιαβιβαστές βρίσκονται σε έλλειψη μέσα στον εγκέφαλό μας, είναι πιθανόν να προκληθούν συμπτώματα της λεγόμενης κλινικής κατάθλιψης. Για να αντιμετωπίσουν την συγκεκριμένη κατάσταση, οι γιατροί συνταγογραφούν φάρμακα τα οποία μπορούν να αυξήσουν τη συγκέντρωση των συγκεκριμένων νευροδιαβιβαστών και ως αποτέλεσμα να "φτιάξουν" τη διάθεσή μας.

Σωματική Υγεία

Ένα άτομο είναι πιθανό να πάθει κατάθλιψη και εξαιτίας παθολογικών λόγων. Το μυαλό και το σώμα είναι συνδεδεμένα, οπότε αν κανείς υποφέρει από κάποια παθολογική πάθηση, είναι πιθανόν να εμφανίσει σημάδια κατάθλιψης.

Συγκεκριμένα, ασθενείς που έχουν χρόνιες παθήσεις, όπως διαταραχές του ύπνου, θυρεοειδή, διαβήτη και καρκίνο, έχουν υψηλά ποσοστά εμφάνισης καταθλιπτικής διαταραχής.

Γυναικείες Ορμόνες

Όπως αναφέρθηκε, οι γυναίκες είναι πιο πιθανό να εμφανίσουν κατάθλιψη συγκριτικά με τους άντρες. Ο λόγος για τον οποίο συμβαίνει αυτό είναι γιατί οι γυναικείες ορμόνες βρίσκονται σε διακυμάνσεις κατά τη διάρκεια των αναπαραγωγικών τους χρόνων.

Συγκεκριμένα, οι γυναίκες είναι πιο επιρρεπείς στην κατάθλιψη κατά την περίοδο της έμμηνου ρύσεως, της εγκυμοσύνης, του τοκετού και της περιεμμηνόπαυσης, ενώ μπορούν να εμφανίσουν τη διαταραχή και αμέσως μετά τη γέννα, μια μορφή κατάθλιψης που ονομάζεται επιλόχειος κατάθλιψη.

Διαταραχές του κιρκάδιου ρυθμού

Ένας τύπος κατάθλιψης, που ονομάζεται εποχιακή συναισθηματική διαταραχή, πιστεύεται ότι προκαλείται από διαταραχή στον φυσιολογικό κιρκάδιο ρυθμό του σώματος.

Ο εν λόγω ρυθμός διαταράσσεται όταν λιγότερο φως εισέρχεται στα μάτια. Η έλλειψη φωτός, όταν οι ημέρες είναι μικρότερες κατά την χειμερινή περίοδο, μπορεί να προκαλέσει χαμηλά επίπεδα σεροτονίνης και να οδηγήσει σε διαταραχή της διάθεσης, αλλά και σε χαμηλά ποσοστά μελατονίνης, γεγονός που μπορεί να προκαλέσει διαταραχές στον ύπνο.

Για αυτό το λόγο λέγεται ότι οι άνθρωποι που ζουν σε πιο ψυχρά κλίματα με μικρότερες ημέρες έχουν υψηλότερα ποσοστά κατάθλιψης.

Κακή Διατροφή

Μια φτωχή διατροφή μπορεί να συμβάλει στην κατάθλιψη με διάφορους τρόπους. Πολλές ανεπάρκειες σε βιταμίνες και μέταλλα είναι γνωστό ότι προκαλούν συμπτώματα κατάθλιψης.

Επιπλέον, κακά είναι τα νέα για όσους λατρεύουν τα γλυκά, καθώς οι τροφές με υψηλά ποσοστά ζάχαρης έχουν συσχετιστεί σε υψηλό βαθμό με την καταθλιπτική διαταραχή.

Άγχος

Στη σημερινή γοργά κινούμενη κοινωνία, το άγχος είναι κάτι που ταλαιπωρεί όλο ένα και περισσότερους ανθρώπους. Το άγχος προκαλείται όταν η ορμόνη κορτιζόλη βρίσκεται σε υψηλά επίπεδα στον εγκέφαλό μας.

Η εν λόγω ορμόνη μπορεί, σύμφωνα με τους ειδικούς, να επηρεάζει αρνητικά τα ποσοστά της σεροτονίνης, με αποτέλεσμα να προκληθεί κατάθλιψη.

Απώλεια κάποιου αγαπημένου

Όταν κανείς χάσει κάποιο αγαπημένο πρόσωπο, μπορεί να βιώσει πολλά καταθλιπτικά συμπτώματα, όπως είναι η διαταραχή ύπνου και όρεξης και η έλλειψη ενδιαφέροντος για διάφορες δραστηριότητες.

Τα συμπτώματα του πένθους περνούν με το καιρό, αλλά σε περίπτωση που χειροτερέψουν, μπορεί να οδηγήσουν σε καταθλιπτικό επεισόδιο.

Χρήση Ουσιών

Είναι γνωστό ότι η κατανάλωση αλκοόλ και ναρκωτiκών ουσιών μπορεί να οδηγήσει σε κατάθλιψη. Αλλά πολλές φορές κάτι ανάλογο μπορεί να προκύψει και από συνταγογραφούμενα φάρμακα.

Συγκεκριμένα, φάρμακα τα οποία έχουν συσχετιστεί με την κατάθλιψη είναι τα αντιεπιληπτικά, οι στατίνες, τα διεγερτικά, οι βενζοδιαζεπίνες, τα κορτικοστεροειδή και οι β-αναστολείς. Είναι σημαντικό, σε περίπτωση που χρησιμοποιείτε κάποιο από τα παραπάνω και νιώθετε σημάδια κατάθλιψης, να επικοινωνήσετε με το γιατρό σας.