Οι κλυδωνιζόμενες βιομηχανίες της Ευρώπης προετοιμάζονται για νέο «σοκ» στην τιμή του φυσικού αερίου τους επόμενους χειμερινούς μήνες, καθώς ο κρύος καιρός εξαντλεί τα αποθέματα, ο ανταγωνισμός με την Ασία για υγροποιημένο φυσικό αέριο εντείνεται και διαφαίνεται η προοπτική μείωσης των ρωσικών προμηθειών.

Από την ενεργειακή κρίση του 2022, όταν οι τιμές του φυσικού αερίου κορυφώθηκαν σχεδόν στα 350 ευρώ ανά μεγαβατώρα (MWh), δεκάδες επιχειρήσεις σε όλη την Ευρώπη έκλεισαν εργοστάσια και μείωσαν δραστηριότητες και θέσεις εργασίας καθώς οι υψηλές τιμές του φυσικού αερίου υπονόμευαν την ανταγωνιστικότητά τους.

Πολλές διατηρούν μειωμένη ζήτηση και χαμηλότερη μεταποιητική δραστηριότητα, με αρνητικές επιπτώσεις για την υποτονική ανάπτυξη της Ευρώπης. Η ζήτηση φυσικού αερίου στην Ευρωπαϊκή Ένωση είναι 17% χαμηλότερη από τον μέσο όρο της πενταετίας που παρατηρήθηκε κατά τα χρόνια πριν από την πανδημία.

Ταυτόχρονα, οι τιμές του φυσικού αερίου βρίσκονται στο υψηλότερο επίπεδο εδώ και πάνω από ένα χρόνο και οι αναλυτές προβλέπουν ότι θα αυξηθούν περαιτέρω. «Η ανησυχία είναι ότι αφήνουμε την επιφυλακή μας επειδή οι τιμές της ενέργειας είναι χαμηλότερες τώρα από ό,τι το 2022», είπε ο Svein Tore Holsether, Διευθύνων Σύμβουλος της εισηγμένης στο Όσλο εταιρείας λιπασμάτων Yara.

«Είναι σημαντικό να υπενθυμίσουμε στον εαυτό μας ότι εξακολουθούμε να βρισκόμαστε σε πολύ υψηλότερα επίπεδα από άλλες βασικές περιοχές όπως οι ΗΠΑ, η Μέση Ανατολή και η Ρωσία». Η νευρικότητα σχετικά με τη λήξη στο τέλος του έτους μιας ρωσικής συμφωνίας διαμετακόμισης για την προμήθεια φυσικού αερίου στην Ευρώπη μέσω της Ουκρανίας βοήθησε στην ώθηση των αγορών.

Ο Francisco Blanch, επικεφαλής έρευνας εμπορευμάτων και παραγώγων στην Bank of America, δήλωσε ότι οι τιμές του φυσικού αερίου στην ΕΕ θα μπορούσαν να αυξηθουν έως και 70 ευρώ/MWh το επόμενο έτος από σχεδόν 50 ευρώ/MWh τώρα. Αυτό συγκρίνεται με τις μέσες τιμές του φυσικού αερίου στην ΕΕ των 17,58 ευρώ/MWh για πέντε χρόνια πριν από την πανδημία, έδειξαν τα στοιχεία του LSEG.

Τα αποθέματα φυσικού αερίου σε ολόκληρη την ΕΕ είναι πλήρη κατά 85%, περίπου 10 ποσοστιαίες μονάδες χαμηλότερα από ό,τι πριν από ένα χρόνο, σύμφωνα με τα στοιχεία της Gas Infrastructure Europe. Όλα τα παραπάνω δείχνουν οτι ο χειμώνας είναι ήδη άβολος, είπε η Barbara Lambrecht, αναλύτρια στην Commerzbank, καθώς το κρύο θα προκαλούσε ταχύτερη πτώση των αποθεμάτων, από ό,τι κατά τους δύο τελευταίους σχετικά ήπιους χειμώνες. Για να προσπαθήσει να διασφαλίσει τις προμήθειες, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αύξησε την περασμένη εβδομάδα τον στόχο πλήρωσης αποθήκευσης, ενισχύοντας ενδεχομένως την ανοδική πίεση στις τιμές.

Δεκάδες εργοστάσια στην Ευρώπη έκλεισαν και σχεδόν ένα εκατομμύριο θέσεις εργασίας στη μεταποίηση χάθηκαν τα τελευταία τέσσερα χρόνια, σύμφωνα με στοιχεία του Bernstein. Σε μια έκθεση για την ανταγωνιστικότητα της Ευρώπης τον Σεπτέμβριο, ο πρώην επικεφαλής της ΕΚΤ Μάριο Ντράγκι είπε ότι η απώλεια σχετικά φθηνού ρωσικού φυσικού αερίου μετά το ξέσπασμα του πολέμου το 2022 στην Ουκρανία είχε «τεράστιο κόστος» για την οικονομία και ότι τα ορυκτά καύσιμα θα χρειαστούν τουλάχιστον για την υπόλοιπο της δεκαετίας.

«Παρόλο που οι τιμές ενέργειας έχουν μειωθεί σημαντικά από τα ιστορικά υψηλά τους, οι εταιρείες της ΕΕ εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν τιμές ηλεκτρικής ενέργειας που είναι 2-3 φορές μεγαλύτερες από αυτές στις Ηνωμένες Πολιτείες. Οι τιμές του φυσικού αερίου που καταβάλλονται είναι 4-5 φορές υψηλότερες», ανέφερε η έκθεση. Οι τρέχουσες τιμές της ΕΕ είναι σχεδόν πέντε φορές υψηλότερες από το αμερικανικό φυσικό αέριο, το οποίο διαπραγματεύεται στα 3,095 $/mmBtu, που ισοδυναμεί με 10,02 ευρώ/MWh.

Μια έρευνα από τα γερμανικά εμπορικά επιμελητήρια (DIHK) τον Αύγουστο διαπίστωσε ότι οι υψηλές τιμές ενέργειας και η έλλειψη αξιόπιστων ενεργειακών προμηθειών παρεμπόδιζαν τη βιομηχανική παραγωγή και ώθησαν ορισμένες γερμανικές εταιρείες να εξετάσουν το ενδεχόμενο μετεγκατάστασης στο εξωτερικό. Ο όμιλος λόμπι της γερμανικής βιομηχανίας, η BDI, ανέφερε τις υψηλές τιμές ενέργειας ως μεταξύ των παραγόντων που απειλούν την ανταγωνιστικότητα της μεγαλύτερης οικονομίας της Ευρώπης.

«Ο κίνδυνος αποβιομηχάνισης λόγω της σιωπηλής μετανάστευσης και της εγκατάλειψης πολλών μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων ιδιαίτερα αυξάνεται συνεχώς», δήλωσε τον Σεπτέμβριο ο πρόεδρος της BDI, Ζίγκφριντ Ρουσβουρμ, ο οποίος συμμετέχει επίσης στο διοικητικό συμβούλιο του γερμανικού βιομηχανικού ομίλου Thyssenkrupp. Στη Γαλλία, οι βιομηχανίες αναμένεται να λειτουργήσουν στο 70-80% της παραγωγικής ικανότητας αυτόν τον χειμώνα λόγω των υψηλών τιμών της ενέργειας, ειδικά στον χημικό τομέα, δήλωσε στο Reuters ο Nicolas de Warren, πρόεδρος του γαλλικού βιομηχανικού λόμπι ομάδας Uniden.

«Με τη βιομηχανία να βρίσκεται ακόμα στα τάρταρα, δεν υπάρχει λόγος να πιστεύουμε ότι η ζήτηση φυσικού αερίου από αυτόν τον τομέα θα επανέλθει φέτος», δήλωσαν αναλυτές της Rabobank, προσθέτοντας ότι είναι δυνατή κάποια αύξηση της ζήτησης από τον τομέα της θέρμανσης.

Τα σημερινά επίπεδα αποθήκευσης της ΕΕ, εν τω μεταξύ, είναι περίπου 10 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα (bcm) χαμηλότερα από πέρυσι σε απόλυτες τιμές και η διαφορά θα καλυφθεί κυρίως από εισαγωγές υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG), δήλωσε η Helge Haugane, επικεφαλής του τμήματος εμπορίας φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας στη Νορβηγική Equinor, τον μεγαλύτερο προμηθευτή φυσικού αερίου της ΕΕ.

Αυτό θα έχει ένα τίμημα καθώς εντείνεται ο ανταγωνισμός για τις διαθέσιμες προμήθειες. Αν και η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει αποφύγει την επιβολή κυρώσεων στο ρωσικό φυσικό αέριο, στο οποίο ορισμένα μέλη βασίζονται σε μεγάλο βαθμό, έχει περιορίσει τις παραδόσεις ρωσικού LNG. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ψήφισε τον Απρίλιο υπέρ των κανόνων που επιτρέπουν στις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις να απαγορεύσουν τις ρωσικές εισαγωγές LNG εμποδίζοντας τις ρωσικές εταιρείες να κάνουν κράτηση χωρητικότητας υποδομής φυσικού αερίου.

Αυτό θα μπορούσε να αυξήσει τις αποσύρσεις αποθεμάτων και να ωθήσει την ΕΕ να ανταγωνιστεί σκληρότερα την Ασία για το LNG των ΗΠΑ και της Μέσης Ανατολής. Η Ευρώπη εισήγαγε 11,3 bcm, ή περίπου 170 φορτία, LNG τον Νοέμβριο, κυρίως από τις Ηνωμένες Πολιτείες και τη Μέση Ανατολή, σύμφωνα με στοιχεία του LSEG.