Ελεύθεροι επαγγελματίες: Ποιοι κερδίζουν και ποιοι χάνουν με το νέο σύστημα
Σύμφωνα με την παρουσίαση του νέου συστήματος από το οικονομικό επιτελείο, το νέο πλαίσιο έχει κοινωνικό χαρακτήρα και προβλέπει πιο ευνοϊκό καθεστώς
Δημοσίευση 31/10/2023 | 20:31
Στο επίκεντρο του νέου φορολογικού νομοσχεδίου βρίσκονται 735.320 ελεύθεροι επαγγελματίες και οι αυτοαπασχολούμενοι, στο πλαίσιο ενός «δίκαιου συστήματος φορολόγησης», σύμφωνα με τον υπουργό Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, κ. Κωστή Χατζηδάκη.
Μάλιστα, σύμφωνα με την παρουσίαση του νέου συστήματος από το οικονομικό επιτελείο, το νέο πλαίσιο έχει κοινωνικό χαρακτήρα και προβλέπει πιο ευνοϊκό καθεστώς για τους νέους επαγγελματίες κατά τα πρώτα πέντε χρόνια δραστηριοποίησής τους, τους ανάπηρους, αλλά και τους κατοίκους μικρών νησιών και οικισμών.
Στόχος της κυβέρνησης είναι να αποκαλύψει πληθώρα περιπτώσεων φοροδιαφυγής, κάτι που θα οδηγήσει σε σημαντική αύξηση των εσόδων του Δημοσίου κατά 874 εκατ. ευρώ από τη φορολογία των αυτοαπασχολούμενων, ενώ το τελικό ποσό μετά την κατάργηση του τέλους επιτηδεύματος εκτιμάται πως θα ανέλθει στα 606 εκατ. ευρώ.
Την ίδια ώρα, οι συνεπείς φορολογούμενοι επιβραβεύονται με την ταχύτερη μείωση του τέλους επιτηδεύματος, ενώ εκείνοι που θα πληρώσουν περισσότερα είναι εκείνοι που δήλωναν εισοδήματα κάτω από τον κατώτατο μισθό.
Αναλυτικότερα, το τέλος επιτηδεύματος μειώνεται αμέσως από το 2024, κατά 50% για όσους δεν καλύπτονται από τα τεκμήρια και κατά 25% για όσους καλύπτονται από τεκμήρια.
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του υπουργείου, από τους 735.320 ελεύθερους επαγγελματίες:
- Οι 138.000 θα έχουν μείωση της φορολογικής επιβάρυνσης κατά 560 ευρώ κατά μέσο όρο ο καθένας.
- Οι 124.000 δεν θα έχουν επιβάρυνση ή ελάφρυνση.
- Οι 473.000 θα πληρώσουν μεγαλύτερο φόρο, κατά μέσο όρο +1.444 ευρώ ο καθένας.
«Όριο» ο κατώτατος μισθός
Κανένας ελεύθερος επαγγελματίας δεν θα γίνεται δεκτό να φορολογείται για εισόδημα κατώτερο από εκείνο του μισθωτού που αμείβεται με τον κατώτατο μισθό.
Συγκεκριμένα, η ελάχιστη αμοιβή προσδιορίζεται ως εξής:
1. Η ελάχιστη αμοιβή δεν μπορεί να υπολείπεται του μεγαλύτερου μεταξύ: α) του ελάχιστου (βασικού) μισθού προσαυξημένου κατά 10% για κάθε 3 χρόνια εργασίας ως αυτοαπασχολούμενος, μετά τα 3 πρώτα έτη και β) του ανώτερου ετήσιου μισθού (έως 30.000 ευρώ) που ο ελεύθερος επαγγελματίας καταβάλλει στο προσωπικό του
2. Η ελάχιστη αμοιβή, όπως αυτή προσδιορίζεται πιο πάνω, προσαυξάνεται με 2 τρόπους, σωρευτικά:
Α. με ένα ποσό ίσο με το 10% του ετήσιου κόστους μισθοδοσίας (μισθός, εργοδοτικές εισφορές, παροχές σε είδος) του προσωπικού που ο αυτοαπασχολούμενος απασχολεί στην επιχείρησή του, με ανώτατο όριο τις 15.000€.
Β. με ένα συντελεστή όταν ο ετήσιος τζίρος του αυτοαπασχολούμενου είναι σημαντικά μεγαλύτερος από το μέσο όρου του ετήσιου τζίρου του ΚΑΔ:
- 35% για όσους ο ετήσιος τζίρος είναι μεγαλύτερος του 100% του μέσου όρου του ετήσιου τζίρου του ΚΑΔ των μεγαλύτερων εσόδων
- 70% για όσους ο ετήσιος τζίρος είναι μεγαλύτερος του 150% του μέσου όρου του ετήσιου τζίρου του ΚΑΔ των μεγαλύτερων εσόδων
- 100% για όσους ο ετήσιος τζίρος είναι μεγαλύτερος του 200% του μέσου όρου του ετήσιου τζίρου του ΚΑΔ των μεγαλύτερων εσόδων, με ανώτατο όριο τις 50.000 ευρώ.
Διευκρινίζεται πως το νέο σύστημα θα εφαρμοστεί στις ατομικές επιχειρήσεις, εξαιρουμένων των αγροτών και των αυτοαπασχολούμενων με ΑΠΥ («μπλοκάκια»).
Παραδοχές, μειώσεις και απαλλαγές
- Για τον υπολογισμό του ελάχιστου (βασικού) μισθού λαμβάνονται υπόψη τυχόν τριετίες που έχει συγκεντρώσει ο φορολογούμενος από την πρώτη έναρξη των εργασιών του ανεξαρτήτως του ΚΑΔ. Ο ελάχιστος (βασικός) μισθός αυξάνεται κατά 10% για κάθε 3 χρόνια εργασίας ως αυτοαπασχολούμενος, μετά τα 3 πρώτα έτη, με ένα ανώτατο όριο τις τρεις τριετίες
- Κατά τον υπολογισμό της ελάχιστης αμοιβής, λαμβάνονται υπόψη τυχόν εισοδήματα από μισθωτή εργασία του αυτοαπασχολούμενου.
- Ο χρόνος κατά τον οποίο ο ελεύθερος επαγγελματίας είχε παύση εργασιών δεν λογίζεται κατά τον υπολογισμό της ελάχιστης αμοιβής.
- Οι ελεύθεροι επαγγελματίες με νεοσύστατη επιχειρηματική δραστηριότητα θα έχουν τις ακόλουθες μειώσεις της ελάχιστης αμοιβής: 100% για τα τρία πρώτα χρόνια, 67% για τον 4ο χρόνο και 33% για τον 5ο χρόνο.
- Όταν ο ελεύθερος επαγγελματίας ασκεί τη δραστηριότητά του και έχει την κύρια κατοικία του σε χωριά με πληθυσμό έως 500 κατοίκους και σε νησιά κάτω από 3.100 κατοίκους, η ελάχιστη αμοιβή θα μειώνεται κατά 50%.
- Όταν ο ελεύθερος επαγγελματίας έχει αναπηρία ίση ή μεγαλύτερη του 80%, θα μειώνεται κατά 50%.
- Η ελάχιστη αμοιβή αποτελεί μαχητό τεκμήριο που μπορεί να αμφισβητηθεί από τον φορολογούμενο με βάση πραγματικά περιστατικά ή στοιχεία (π.χ. στρατιωτική θητεία, νοσηλεία σε νοσοκομείο, κράτηση σε φυλακή, κ.λπ.).
Παραδείγματα εφαρμογής
- Νέος αυτοαπασχολούμενος με 3.000 δηλωθέν εισόδημα. Είχε 270 ευρώ φόρο και θα συνεχίσει να έχει τον ίδιο φόρο χωρίς αλλαγή.
- Αυτοαπασχολούμενος με δηλωθέν 50.000 ευρώ, θα έχει σταδιακά μείωση από την κατάργηση του τέλους επιτηδεύματος 650 ευρώ.
- Παλιός αυτοαπασχολούμενος με δηλωθέν 1.500 ευρώ, είχε 135 ευρώ φόρο και 650 ευρώ τέλος. Σύνολο 785 ευρώ. Με το νέο σύστημα θεωρούμε 14.196 ως εισόδημα και θα έχει αύξηση επιβάρυνσης κατά 1.038 ευρώ.
- Αυτοαπασχολούμενος με μηδέν δηλωθέν εισόδημα και μεγάλο τζίρο. Σήμερα πληρώνει μόνο τέλος επιτηδεύματος 650 ευρώ. Με τις προσαυξήσεις του εργοδοτικού κόστους και του μεγάλου τζίρου πηγαίνει σε 25.833 ευρώ φορολογητέο εισόδημα και έχει αύξηση στη φορολογία κατά 4.083 ευρώ.
- Αυτοαπασχολούμενος με δηλωθέν 7.000 ευρώ και 200.000 τζίρο, είχε 630 ευρώ φόρο και 650 ευρώ τέλος. Σύνολο 1.280 ευρώ. Με το νέο σύστημα θεωρούμε 14.196 ως εισόδημα και επειδή έχει μεγάλο τζίρο θα προσαυξηθεί κατά 70% σε 24.133 ευρώ φορολογητέο εισόδημα. Συνολικά θα έχει μια αύξηση στη φορολογική επιβάρυνση κατά 2.977 ευρώ.
