E-Daily Τα Νέα της ημέρας και ότι σου κάνει κλικ!
LOL Feed OMG Feed Retro Feed A-List Feed LGBTQI+ Feed
E-Daily

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

HIV: Μια παράσταση ‑ γροθιά στο στομάχι, που είναι προσβάσιμη σε όλους

H θεατρική παράσταση που καταπιάνεται με μια εθνική ντροπή

Από το NEWSROOM Δημοσίευση 16/9/2023 | 01:10

HIV: Μια παράσταση ‑ γροθιά στο στομάχι, που είναι προσβάσιμη σε όλους
παράσταση HIV του Θανάση Τριαρίδη

Γιατί το θέατρο ακόμα αποκλείει ολόκληρες κοινωνικές ομάδες από την παρακολούθηση παραστάσεων; Γιατί δεν είναι όλες οι παραστάσεις προσβάσιμες;

Ο θεατρικός μονόλογος HIV (του Θανάση Τριαρίδη) μετά τις επιτυχημένες παραστάσεις σε Ελλάδα, Γερμανία και Κύπρο, επιστρέφει στην Ελλάδα, σε μια καθολικά προσβάσιμη εκδοχή του, για περιορισμένο αριθμό παραστάσεων: 16 και 17 Σεπτεμβρίου στην Μονή Λαζαριστών (Θεσσαλονίκη) και 23, 24 Σεπτεμβρίου στο θέατρο Σταθμός (Αθήνα). Μιλήσαμε με τους συντελεστές τη σκηνοθέτιδα Έλενα Σωκράτους και τον Χρήστο Παπαμιχαήλ της εταιρείας Liminal για να γνωρίσουμε λίγο καλύτερα τι ακριβώς σημαίνει δημοκρατία στην τέχνη - 

Η παράσταση συνοδεύεται από ταυτόχρονη διερμηνεία στην Ελληνική Νοηματική Γλώσσα και υπερτιτλους για Κωφά και Βαρήκοα άτομα, το κείμενο της παράστασης είναι εμπλουτισμένο με στοιχεία Ακουστικής Περιγραφής για άτομα με οπτική βλάβη.

Flash Back to Athens

Το 2012, δεκάδες οροθετικές γυναίκες, συνελήφθησαν, υπέστησαν εξαναγκαστικούς ελέγχους για ΗΙV, προφυλακίστηκαν για κακούργημα, και διαπομπεύθηκαν, όταν οι φωτογραφίες και τα προσωπικά τους δεδομένα δημοσιοποιήθηκαν στα ΜΜΕ.

Επτά χρόνια μετά, η ιστορία μεταφέρεται επί σκηνής μέσα από το κείμενο του Θανάση Τριαρίδη και τη σκηνοθετική ματιά της Έλενας Σωκράτους, θίγοντας όχι μόνο το ζήτημα του trafficking που οδηγεί τις γυναίκες στην εξαθλίωση και το θάνατο, αλλά και τις ευθύνες του «πολιτισμένου κόσμου». Τις ευθύνες όλων μας.

Ελενα Σωκράτους

Ποιες ήταν οι πρώτες σας σκέψεις διαβάζοντας το κείμενο του Θ. Τριαρίδη;

Με τον Θ. Τριαρίδη είχαμε συνεργαστεί ξανά το 2016 όταν είχα σκηνοθετήσει το Lebensraum. Γνώριζα πόσο ανατρεπτικός και πολιτικός είναι ο τρόπος γραφής του, αλλά και πώς ο ίδιος μένει συνεπής και ειλικρινής απέναντι σε αυτά στην καθημερινότητά του. Όταν διάβασα το HIV, με διαπέρασε ένα σοκ, το οποίο νομίζω δεν έχει φύγει ποτέ ξανά από το είναι μου. Ήμουν ενήμερη για τα γεγονότα του 2012, για τα θύματα της εμπορίας ανθρώπων, για την αδιανόητη φτώχια στην Αφρική, αλλά ο Θανάσης βρίσκει με τα κείμενά του τον τρόπο να νιώθει κανείς ότι ό,τι ειπώνεται, δεν συμβαίνει απλά, αλλά αφορά τον αναγνώστη άμεσα και πολύ. Φαντάστηκα αμέσως το κείμενο στη σκηνή και ένιωσα να καίγομαι από την ανάγκη να βρω τον τρόπο να το μοιραστώ με το κοινό.

Αλήθεια, θυμάστε εκείνες τις εικόνες του 2012 των οροθετικών γυναικών; Θυμάστε τι συναισθήματα είχαν γεννηθεί;

Το 2012 είχα ήδη φύγει από την Θεσσαλονίκη, όπου έχω σπουδάσει και ζούσα στο Βερολίνο. Θυμάμαι τις συζητήσεις που έκανα με γερμανούς φίλους, στους οποίους φαινόταν αδιανόητο να βγαίνει στη φόρα το ιατρικό απόρρητο ανθρώπων από το ίδιο το κράτος.

Θυμάμαι να με ρωτάνε πόσα άτομα παραιτήθηκαν από την κυβέρνηση και πώς υποστηρίζονται πρακτικά αυτές οι γυναίκες μετά από τα όσα έζησαν με τη διαπόμπευση. Ήταν για εμένα, ακόμη ένα χαστούκι συνειδητοποίησης, για το σάπιο σύστημα στο οποίο ζούμε. Όπως γράφει ο Θανάσης στο κείμενό του: «Η δημοκρατία δείχνει το πρόσωπό της, σε σχέση με το πώς φέρεται στους ρημαγμένους ανθρώπους».

Υπήρξαν κομμάτια στην παράσταση που η σκηνοθεσία σας δυσκόλεψε ή έστω ήταν μια πρόκληση για εσάς στο πώς τελικά θα οπτικοποιήσετε όσα θέλατε να πείτε;

Θα σας πω κάτι πολύ ενδιαφέρον που προέκυψε φέτος όταν ξεκινήσαμε να ξαναδουλεύουμε την παράσταση. Η Βασιλική, η ηθοποιός, ανήκει σε μια διαφορετική θεατρική «σχολή» από εμένα και τον συνεργάτη μου Οδυσσέα Ι. Κωνσταντίνου. Όταν λοιπόν της πρότεινα το 2016 το κείμενο, της είχε φανεί πολύ σκληρό απέναντι στους θεατές και έτσι προσαρμόσαμε την παράσταση σε μια αλήθεια που ικανοποιούσε όλες/ους μας. Σήμερα, 4 χρόνια μετά από τον πρώτο κύκλο παραστάσεων, όταν ξαναπιάσαμε το κείμενο, συνειδητοποιήσαμε ότι έχει δημιουργηθεί μια μετατόπιση μέσα μας. Με όλα αυτά που συμβαίνουν γύρω μας, με κορύφωση τον τελευταίο χρόνο, ερχόμαστε πια αλλιώς απέναντι στο κοινό. Σίγουρα πιο ώριμα. Και ταυτόχρονα με πολύ περισσότερο θυμό.

Τι θα θέλατε να θυμούνται οι άνθρωποι φεύγοντας από την παράσταση;

Κάθε θεατής και θεάτρια προσλαμβάνει αυτό που βιώνει με άλλο τρόπο και επηρεασμένος/η από τις δικές του/της συντεταγμένες και αφετηρίες. Θα ήθελα όμως, σε αυτή τη μια ώρα συνύπαρξής μας, πάνω και κάτω από τη σκηνή, να ταρακουνηθεί κάτι μέσα μας. Και ίσως έτσι, κινηθεί κάτι και έξω μας. Στην κοινωνία.

Πόσο σημαντικό για μια σκηνοθέτιδα, είναι το γεγονός πως η παράσταση είναι πραγματικά προσβάσιμη και για όλoυς;

Έχω μπει στον κόσμο της προσβασιμότητας τα τελευταία χρόνια, χάρη στον Χρίστο Παπαμιχαήλ και την εταιρία liminal και φτιάξαμε μαζί αντίστοιχα προσβάσιμες παραγωγές στο Βερολίνο, ενώ ετοιμάζουμε άλλη μια για την Κύπρο. Ο τρόπος με τον οποίο δουλεύουμε, όχι μόνο δημιουργεί το προσβάσιμο αποτέλεσμα, αλλά εμπλουτίζει ταυτόχρονα δραματουργικά την παράσταση. Το ότι γίνεται αυτή η παράσταση με αυτούς τους όρους, δημιουργεί μια συνέπεια απέναντι στο είδος και το θέμα του θεάτρου που φτιάχνουμε. Θεωρώ ότι, ειδικά όταν φτιάχνουμε πολιτικό θέατρο, οι παραστάσεις πρέπει να φτιάχνονται με τέτοιο τρόπο, έτσι ώστε να μην στερούν σε κανένα και καμία το αυτονόητα δικαίωμα της πρόσβασης σε αυτές.

Χρήστος Παπαμιχαήλ 

Είναι δύσκολο να γίνει μια παράσταση προσβάσιμη για τον καθένα; Ή είναι, πιο εύκολο απ’ό,τι πιστεύουμε, απλώς δεν έχουμε ακόμη την εμπειρία και την αντίστοιχη κουλτούρα;

Επιτρέψτε μου να ξεκινήσω από το τέλος και να συμφωνήσω ότι ακόμη δεν υπάρχει ικανοποιητική εμπειρία και η γνώση γύρω από ζητήματα προσβασιμότητας στον πολιτισμό και ως συνέπεια αυτού ακόμη η κουλτούρα μας συνεχίζει να αποκλείει συμπολίτες μας από τον χώρο του πολιτισμού.

Ελπίζω ότι όσο προχωράμε και ερχόμαστε περισσότερο σε επαφή με αυτές τις μεθοδολογίες και τα εργαλεία θα πάψει να είναι αξιοσημείωτο ότι μια παράσταση είναι προσβάσιμη γιατί θα είναι κάτι συνηθισμένο.

Αυτό που αρχικά πιστεύω ότι πρέπει να κατανοήσουμε και να παραδεχτούμε είναι ότι η έλλειψη προσβασιμότητας είναι παραβίαση ανθρωπίνων δικαιωμάτων, είναι σε πολλές περιπτώσεις παράνομη (όταν μια παραγωγή αξιοποιεί δημόσιους ή ευρωπαϊκούς πόρους) και δε θα έπρεπε να τη θεωρούμε κάτι που μπορούμε να επιλέξουμε να έχουμε αλλά κάτι που οφείλουμε να διασφαλίσουμε για όλες, όλα και όλους μας. Μάλλον το να γίνει μια παράσταση προσβάσιμη για την κάθε κατηγορία κοινού την ίδια στιγμή μάλλον είναι αδύνατο καθώς κάποιες υπηρεσίες δεν συνδυάζονται με κάποιες άλλες.

Ένας συνδυασμός υπηρεσιών που συνδυάζει την προσβασιμότητα για άτομα με ακουστική και οπτική βλάβη είναι οι Υπέρτιτλοι SDH και η ταυτόχρονη διερμηνεία στην Νοηματική Γλώσσα και η Ακουστική Περιγραφή για τυφλά ή με μειωμένη όραση άτομα. Η κάθε παράσταση έχει τις δικές της ιδιαιτερότητες, δυσκολίες και ευκολίες. Όταν υπάρχει η κατάλληλη διάθεση από τους συντελεστές της παράστασης και τους συντελεστές προσβασιμοποίησης, ικανοποιητικός χρόνος και η ανατροφοδότηση από χρήστες των υπηρεσιών κατά τη διαδικασία της προετοιμασίας τότε το αποτέλεσμα είναι λειτουργικό, δημιουργικό και ευχάριστο για όλες τις πλευρές.

Στην περίπτωση μάλιστα του HIV, καταφέραμε να ενσωματώσουμε μια από τις υπηρεσίες, την Ακουστική Περιγραφή, μέσα στο κείμενο της παράστασης προσθέτοντας το ως ένα ακόμη στοιχείο της δραματουργίας που απευθύνετε ταυτόχρονα σε όλα τα μέλη του κοινού, ανεξαρτήτως αναπηρίας.

ΣΤΗΝ ΙΔΙΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ

5 νέα εστιατόρια στην Αθήνα που κέρδισαν την προτίμηση του κοινού

Eat + Drink 04.12.2024
Νέες αφίξεις που πρέπει να δοκιμάσεις!

AthensCon 2024

Φεστιβάλ Προχτές
ΚΛΕΙΣΤΟ ΦΑΛΗΡΟΥ - ΓΗΠΕΔΟ TAE KWON DOαπό 06/12 έως 08/123

Τα 4 καλύτερα εστιατόρια στην Αθήνα σύμφωνα με κριτικές

Eat + Drink 01.12.2024
Οι κριτικές και οι (πιο απαιτητικοί) λάτρεις του φαγητού τα προτείνουν ανεπιφύλακτα!

Τα καφέ ‑ βιβλιοπωλεία της Αθήνας που θα σε εντυπωσιάσουν

Eat + Drink 30.11.2024
Βιβλία και καφές: Ο αγαπημένος συνδυασμός, ειδικά τώρα που φθινοπωριάζει!

4 νέα wine bars στην Αθήνα που μας τράβηξαν την προσοχή

Eat + Drink 29.11.2024
Για κρασάκι και πεντανόστιμους μεζέδες με την παρέα!

5 προτάσεις για φαγητό στο κέντρο της Αθήνας μετά το θέατρο

Eat + Drink 27.11.2024
Για να κλείσεις όμορφα τη βραδιά σου!

Τα πιο υποτιμημένα αξιοθέατα στην Αθήνα

Urban 24.11.2024
Η Αθήνα είναι μία πόλη γεμάτη από ιστορικά και πολιτιστικά μνημεία παγκόσμιας σημασίας

4 στέκια που φτιάχνουν τα καλύτερα σουβλάκια στα δυτικά προάστια της Αθήνας

Eat + Drink 24.11.2024
Ποιος μπορεί να αντισταθεί σε ένα καλό σουβλάκι;

Πού θα βρεις στην Αθήνα ζαχαροπλαστεία με πεντανόστιμο γαλακτομπούρεκο

Eat + Drink 23.11.2024
Αναδίδουν αρώματα βανίλιας και φρέσκου γάλακτος!

3 νέα, μικρά και χρωματιστά καφέ της Θεσσαλονίκης

Eat + Drink 22.11.2024
Τα μικρά καφέ της Θεσσαλονίκης δεν είναι απλώς για να πιεις καφέ – είναι για να νιώσεις την πόλη αλλιώς

4 ταβερνάκια στην Αθήνα βγαλμένα από άλλη εποχή

Eat + Drink 22.11.2024
Θρυλικές ταβέρνες με μεγάλη ιστορία που σε ταξιδεύουν στο χρόνο!

5 μπιστρό στο κέντρο της Αθήνας για να πας μετά τα ψώνια σου

Eat + Drink 20.11.2024
Θα σε ταξιδέψουν νοητά στο Παρίσι!