Το δολάριο είναι το παγκόσμιο αποθεματικό νόμισμα από τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, αλλά ένας συνδυασμός πολιτικών και οικονομικών λόγων καταργεί σιγά σιγά την υπεροχή του.

Σχεδόν το 60% των διεθνών αποθεμάτων διατηρούνται σε περιουσιακά στοιχεία σε δολάρια, σύμφωνα με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Το δολάριο είναι επίσης το πιο ευρέως χρησιμοποιούμενο νόμισμα για το εμπόριο.

Τώρα, οι κυρώσεις υπό τη Δύση κατά της Ρωσίας που σχετίζονται με την εισβολή της στην Ουκρανία κάνουν άλλες χώρες επιφυλακτικές για πιθανές συνέπειες της διέλευσης από την Ουάσινγκτον.

Ορισμένοι, όπως η Βραζιλία, η Αργεντινή, το Μπαγκλαντές και η Ινδία, παρατάσσουν εφεδρικά νομίσματα και περιουσιακά στοιχεία - όπως το κινεζικό γουάν και το bitcoin - για εμπόριο και πληρωμές. Ενώ το μακρο-γεωπολιτικό περιβάλλον ωθεί τις χώρες να αναζητήσουν εναλλακτικά νομίσματα, υπάρχει εδώ και καιρό ανησυχία για την υπερμεγέθη κυριαρχία του δολαρίου στο παγκόσμιο εμπόριο και τα χρηματοοικονομικά.

Αυτή η συζήτηση για την αποδολαριοποίηση επανέρχεται κατά κύματα κάθε λίγα χρόνια τουλάχιστον από τη δεκαετία του 1970.

Aλλά είναι και άλλοι λόγοι για τους οποίους χώρες σε όλο τον κόσμο προσπαθούν να συντάξουν σχέδια για πιθανή απομάκρυνση από έναν κόσμο που κυριαρχείται από το δολάριο.

Η νομισματική πολιτική των ΗΠΑ ασκεί υπερβολική επιρροή στον υπόλοιπο κόσμο

Οι ΗΠΑ είναι ο εκδότης του παγκόσμιου αποθεματικού νομίσματος, το οποίο είναι επίσης το κυρίαρχο νόμισμα στο διεθνές εμπόριο και τα συστήματα πληρωμών.

Κατά συνέπεια, έχει μεγάλη επιρροή στην παγκόσμια οικονομία και συχνά υπερτιμάται, αναφέρθηκε από τον οργανισμό Wilson Center τον Μάιο. Αυτή η θέση προσέφερε στις ΗΠΑ αυτό που ο Valéry Giscard d'Estaing, ο πρόεδρος της Γαλλίας από το 1974 έως το 1981, αποκάλεσε «υπερβολικό προνόμιο». Μια πτυχή αυτού του προνομίου είναι ότι οι ΗΠΑ ενδέχεται να μην αντιμετωπίσουν κρίση εάν δεν είναι σε θέση να πληρώσουν το χρέος τους όταν η αξία του δολαρίου πέφτει απότομα, επειδή η Ουάσιγκτον θα μπορούσε απλώς να εκδώσει περισσότερα χρήματα. Σημαίνει επίσης ότι οι χώρες σε όλο τον κόσμο πρέπει να ακολουθήσουν στενά τις οικονομικές και νομισματικές πολιτικές των ΗΠΑ για να αποφύγουν τις δευτερογενείς επιπτώσεις στις οικονομίες τους.

Ορισμένες χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Ινδίας, έχουν πει ότι έχουν βαρεθεί τις αμερικανικές νομισματικές πολιτικές που τις κρατούν ομήρους - φτάνοντας στο σημείο να πουν ότι οι ΗΠΑ ήταν ένας ανεύθυνος εκδότης των παγκόσμιων αποθεματικών νομισμάτων.

Μια ομάδα εργασίας στην αποθεματική τράπεζα της Ινδίας πιέζει τώρα να χρησιμοποιήσει την ινδική ρουπία για το εμπόριο - μια στάση που συμφωνεί με το όραμα του Ινδού πρωθυπουργού Ναρέντρα Μόντι για το νόμισμα.

Το ισχυρό δολάτιο γίνεται πολύ ακριβό για τις αναδυόμενες χώρες

Το δολάριο που κερδίζει ισχύ έναντι των περισσότερων νομισμάτων σε όλο τον κόσμο κάνει τις εισαγωγές πολύ πιο ακριβές για τις αναδυόμενες χώρες.

Στην Αργεντινή, η πολιτική πίεση και η μείωση των εξαγωγών συνέβαλαν στην πτώση των αποθεμάτων σε δολάρια ΗΠΑ και πίεσαν το πέσο Αργεντινής, το οποίο, με τη σειρά του, τροφοδότησε τον πληθωρισμό. Αυτό ώθησε την Αργεντινή να αρχίσει να πληρώνει για κινεζικές εισαγωγές χρησιμοποιώντας γιουάν αντί για δολάρια ΗΠΑ, δήλωσε την Τετάρτη ο υπουργός Οικονομίας της χώρας, μετέδωσε το Reuters

«Ένα ισχυρότερο δολάριο ΗΠΑ θα αποδυνάμωνε τον ρόλο του ως αποθεματικού νομίσματος», έγραψαν οικονομολόγοι της Allianz, μιας διεθνούς εταιρείας χρηματοοικονομικών υπηρεσιών, σε έκθεση της 29ης Ιουνίου. «Εάν η πρόσβαση σε USD γίνει πιο ακριβή, οι δανειολήπτες θα αναζητήσουν εναλλακτικές λύσεις».

Ο Πρόεδρος της Βραζιλίας Luiz Inácio Lula da Silva υπήρξε ένας από τους πιο ένθερμους υποστηρικτές της δημιουργίας εναλλακτικών νομισμάτων διακανονισμού εμπορίου, φτάνοντας μέχρι τη Βραζιλία, τη Ρωσία, την Ινδία, την Κίνα και τη Νότια Αφρική για να απομακρυνθούν από το δολάριο ΗΠΑ.

Το παγκόσμιο εμπόριο και η ζήτηση πετρελαίου διαφοροποιούνται - θέτοντας σε κίνδυνο το πετροδολάριο

Ένας βασικός λόγος που το δολάριο ΗΠΑ έγινε το παγκόσμιο αποθεματικό νόμισμα είναι ότι οι χώρες του Κόλπου στη Μέση Ανατολή χρησιμοποιούσαν το δολάριο για να εμπορεύονται πετρέλαιο - επειδή ήταν ήδη ένα ευρέως χρησιμοποιούμενο εμπορικό νόμισμα από την εποχή που διαπραγματεύονταν πετρέλαιο.

Η συμφωνία επισημοποιήθηκε το 1945 όταν η πετρελαϊκή χώρα-γίγαντας Σαουδική Αραβία και οι ΗΠΑ κατέληξαν σε μια ιστορική συμφωνία σύμφωνα με την οποία η Σαουδική Αραβία θα πουλούσε το πετρέλαιο της στην Αμερική μόνο χρησιμοποιώντας το δολάριο. Σε αντάλλαγμα, η Σαουδική Αραβία θα επανεπενδύσει τα πλεονάζοντα αποθέματα σε δολάρια σε αμερικανικά κρατικά ομόλογα και εταιρείες.