Έχετε αναρωτηθεί ποτέ πώς οι αποφάσεις μας για τα ρούχα που θα αγοράσουμε επηρεάζουν το περιβάλλον γύρω μας; Όταν γίνεται λόγος για την προστασία του περιβάλλοντος, συνήθως ο νους μας τρέχει στη μείωση των οικιακών απορριμμάτων και την ανακύκλωση συσκευασιών. Όμως, η αλήθεια είναι πως η βιομηχανία της κλωστοϋφαντουργίας έχει πολύ σοβαρές επιπτώσεις στο περιβάλλον, αφού και η σύγχρονη τάση της «γρήγορης μόδας» καταναλώνει σε σημαντικό βαθμό τους πολύτιμους πόρους του περιβάλλοντος.

Έχετε αναρωτηθεί ποτέ πώς οι αποφάσεις μας για τα ρούχα που θα αγοράσουμε επηρεάζουν το περιβάλλον γύρω μας; Όταν γίνεται λόγος για την προστασία του περιβάλλοντος, συνήθως ο νους μας τρέχει στη μείωση των οικιακών απορριμμάτων και την ανακύκλωση συσκευασιών. Όμως, η αλήθεια είναι πως η βιομηχανία της κλωστοϋφαντουργίας έχει πολύ σοβαρές επιπτώσεις στο περιβάλλον, αφού και η σύγχρονη τάση της «γρήγορης μόδας» καταναλώνει σε σημαντικό βαθμό τους πολύτιμους πόρους του περιβάλλοντος.

Ενδεικτικά, για την παραγωγή μίας μόνο κοντομάνικης μπλούζας απαιτείται το ισοδύναμο των 2.700 λίτρων νερού. Η ποσότητα αυτή επαρκεί για να καλύψει τις ανάγκες ενός ανθρώπου για ένα ολόκληρο έτος.*

Σύμφωνα με στοιχεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ο κλάδος της κλωστοϋφαντουργίας είναι από τους πιο ρυπογόνους καθώς υπολογίζεται ότι κάθε χρόνο καταλήγουν στα σκουπίδια εκατομμύρια τόνοι ρούχων που ισοδυναμούν με περισσότερα από 11 κιλά ανά άτομο.**

Με βάση τα παραπάνω στατιστικά στοιχεία είναι εύκολο να αντιληφθεί κάποιος πως η τάση της «γρήγορης μόδας» έχει καταστροφικές συνέπειες για το περιβάλλον, αφού μπορεί το αντίτιμο που πληρώνουμε για να αποκτήσουμε νέα ρούχα να μειώνεται συνεχώς, όμως, το τίμημα που θα κληθούμε να πληρώσουμε από την καταστροφή του περιβάλλοντος είναι ανυπολόγιστο.

Οι τάσεις στη μόδα στην Ελλάδα

Τα μεταπολεμικά χρόνια στην Ελλάδα, στη μεσαία αστική τάξη υπήρχε ο άγραφος κανόνας ότι προκειμένου να αγοράσει κάποιος ένα νέο ρούχο, θα έπρεπε το προηγούμενο να έχει φθαρεί τόσο πολύ που να μην επιδέχεται άλλη μεταποίηση. Η τάση αυτή οφειλόταν κυρίως σε οικονομικούς λόγους, αλλά και στη νοοτροπία πώς όταν κάτι χαλάσει το επιδιορθώνουμε αντί να βιαστούμε να το αντικαταστήσουμε με κάτι νέο.

Τα επόμενα χρόνια, κυρίως μετά το 2000, τα πράγματα άλλαξαν ραγδαία καθώς επικράτησε η τάση της «γρήγορης μόδας». Σε κάθε αλλαγή σεζόν οι καταναλωτές έσπευδαν να αγοράσουν νέα ρούχα όπως φορέματα, μπλούζες κ.ά. Υπήρχαν δύο λόγοι για αυτήν την ξαφνική αλλαγή.

Αρχικά, οι καταναλωτές ήρθαν σε επαφή με μεγάλες πολυεθνικές εταιρείες παραγωγής ρούχων, που προσφέρουν μεγάλη ποικιλία ρούχων σε πολύ οικονομικές τιμές, με αποτέλεσμα να απομακρυνθούν από τα τοπικά καταστήματα και τις τοπικές βιομηχανίες. Δεύτερον, οι νέες τάσεις της μόδας επέβαλαν τα ρούχα να έχουν μικρή διάρκεια ζωής και να αντικαθίστανται με καινούρια την επόμενη χρονιά.

Τα τελευταία χρόνια έχει αρχίσει να υιοθετείται το νέο μοντέλο της κυκλικής μόδας και η αγορά ρούχων και αξεσουάρ από δεύτερο χέρι.

Η τάση της κυκλική μόδας στην Ευρώπη

Το φαινόμενο της κυκλικής μόδας είναι η νέα τάση που έκανε την εμφάνισή της τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα και φαίνεται πώς ήρθε για να μείνει. Ο τρόπος με τον οποίο λειτουργεί αυτό το μοντέλο είναι πολύ απλός. Κάτι που για έναν άνθρωπο δεν είναι πλέον απαραίτητο και δεν πρόκειται να το χρησιμοποιήσει ξανά, μπορεί να είναι χρήσιμο και να ενδιαφέρει κάποιον άλλον.

Όμως, η κυκλική μόδα δεν αφορά μόνο τα μεταχειρισμένα ρούχα και αυτά που δε φοριούνται πια, αλλά και εκείνα τα ρούχα που κάποιος αγόρασε επειδή τα «βρήκε σε προσφορά» σε κάποιο outlet ή επειδή θεώρησε ότι θα «χάσει μερικά κιλά» προκειμένου να του κάνουν, ενώ κάτι τέτοιο δε συνέβη ποτέ. Όλα αυτά τα ρούχα και τα αξεσουάρ που βρίσκονται θαμμένα στα συρτάρια και τις ντουλάπες, μπορούν να αποκτήσουν νέα ζωή και να χρησιμοποιηθούν από άλλους ανθρώπους.

Προς αυτήν την κατεύθυνση θέλει να ωθήσει η Ευρωπαϊκή Ένωση τους πολίτες της, αφού υλοποιεί συνεχώς νέα προγράμματα με στόχο την ενημέρωση των πολιτών σχετικά με τα οφέλη της κυκλικής μόδας και τη σημασία της εξοικονόμησης πόρων.

Ένα από αυτά τα προγράμματα είναι το ReSet the Trend. Το πρόγραμμα αυτό υλοποιείται σε διάφορες χώρες της Ευρώπης, όπως η Ελλάδα, και αποσκοπεί στην ευαισθητοποίηση των πολιτών σχετικά με τα κυκλικά κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα καθώς και την καταπολέμηση της «γρήγορης μόδας».

Τα δεδομένα της κυκλικής μόδας στην Ελλάδα

Τα νέα είναι ελπιδοφόρα για την Ελλάδα, αφού στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας υλοποιεί προγράμματα (2021-2025) που αφορούν τόσο την σωστή ανακύκλωση υφασμάτων, όσο και την παροχή κινήτρων στους καταναλωτές για την μείωση των υφασμάτινων αποβλήτων.

Προς αυτήν την κατεύθυνση δρουν μεγάλης κλίμακας εταιρείες που δραστηριοποιούνται στον τομέα της κυκλικής μόδας, όπως η Remix. Η εταιρεία αυτή παρέχει τα κατάλληλα εργαλεία προκειμένου να διευκολύνει αφενός καταναλωτές που θέλουν να πουλήσουν ρούχα, παπούτσια και αξεσουάρ που δε χρησιμοποιούν πλέον και αφ’ ετέρου όλους εκείνους που θέλουν να αγοράσουν μεταχειρισμένα (ή καινούρια) προϊόντα σε εξαιρετικές τιμές.

Πώς η κυκλική μόδα μπορεί να σώσει τον πλανήτη

Η φιλοσοφία της κυκλικής μόδας θα μπορούσε να ωφελήσει το περιβάλλον με διάφορους τρόπους. Πέρα από την πώληση των ρούχων, οι άνθρωποι θα μπορούσαν να δωρίσουν τα ρούχα και τα παπούτσια που δε χρησιμοποιούν πλέον ή να τα ανταλλάξουν με τους συγγενείς και τους φίλους τους ή ακόμα και να τα δωρίσουν σε κάποιο ίδρυμα. Αυτό θα είχε ως αποτέλεσμα να μειώσουν τις αγορές νέων ρούχων, που με τη σειρά του θα ωθούσε τις εταιρείες ρούχων να παράγουν λιγότερα ρούχα.