E-Daily

Η ιστορία της σημαίας του ουράνιου τόξου: Tι σημαίνουν τα χρώματά της

Οι σημαίες του ουράνιου τόξου εξακολουθούν να κυματίζουν ψηλά και όσο οι εποχές αλλάζουν, νέα χρώματα προστίθενται, για να αναδείξουν την συμπεριληπτικότητα

Γράφει η ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΠΟΛΥΧΡΟΝΙΔΟΥ

7/6/2023 | 00:50

Σχεδόν ακριβώς πέντε χρόνια αφότου το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ αναγνώρισε επισήμως τους γάμους ομοφυλόφιλων, μια άλλη ιστορική απόφαση διασφάλισε ότι οι ομοφυλόφιλοι, οι λεσβίες, οι αμφιφυλόφιλοι και οι τρανς εργαζόμενοι δεν μπορούν να απολυθούν για τις σeξουαλικές προτιμήσεις ή την ταυτότητα φύλου τους.

Η σημαία του ουράνιου τόξου, έχει γίνει ένα διεθνές σύμβολο της LGBTQ υπερηφάνειας και έχει δεχτεί πολλές παραλλαγές από τότε που δημιουργήθηκε πριν από 42 χρόνια. Προς τιμήν του Μήνα Υπερηφάνειας, κάνουμε μια αναδρομή στην πολύχρωμη, εκπληκτική ιστορία της σημαίας του ουράνιου τόξου.

Η σημαία του ουράνιου τόξου δημιουργήθηκε από τον queer καλλιτέχνη Gilbert Baker με έδρα το Σαν Φρανσίσκο το 1978. Είχε μετακομίσει στην πόλη μετά από μια τιμητική απόλυση από τον στρατό για να ακολουθήσει μια καριέρα σχεδιαστή. Στα μέσα της δεκαετίας του '70 γνώρισε τον Harvey Milk, ο οποίος αναγνώρισε τις δεξιότητές του στο ράψιμο και τα δυνατά πολιτικά μηνύματα πίσω από τη δουλειά του. Ο Baker άρχισε να φτιάχνει πολιτικά πανό για τις συχνές πορείες διαμαρτυρίας που οργάνωσε η Milk στο Σαν Φρανσίσκο, και του ανατέθηκε να δημιουργήσει τη σημαία του ουράνιου τόξου για μόλις 1.000 δολάρια.

«Το 1977, ο Harvey ζήτησε από τον Gilbert να βρει ένα νέο σύμβολο για το κίνημα LGBTQ για να αντικαταστήσει τα ροζ και μαύρα τρίγωνα – σύμβολα καταπίεσης που μας είχαν επιβληθεί από τους Ναζί», ανέφερε σε συνέντευξή του, ένας από τους μακροχρόνιους φίλους του Baker, και ο υπεύθυνος δημιουργικών έργων στο Gilbert Baker Estate, Charles Beal.

Αν και ο μύθος λέει πως η σημαία είναι μια αναφορά στο τραγούδι "Over the Rainbow" στο The Wizard of Oz, ο Baker είχε πραγματικά στο μυαλό του τις ταραχές του Stonewall όταν σχεδίασε τη σημαία.

«Δηλώνει ξεκάθαρα ότι όταν συνέλαβε τη σημαία του ουράνιου τόξου κυριεύτηκε από συγκίνηση και χαρά που οι τρανς νέοι και οι drag queens που είχαν αντεπιτεθεί στο Stonewall θα είχαν τελικά μια δική τους σημαία», αποκαλύπτει ο Beal. Από τότε, η σημαία έχει περάσει από πολλές παραδόσεις.

«Όταν ο Gilbert έφτιαξε την αρχική σημαία του ουράνιου τόξου στο Σαν Φρανσίσκο για την Gay Parade το 1978, είχε οκτώ χρώματα», λέει ο Beal. «Κάθε ένα από αυτά τα χρώματα αντιπροσώπευε ένα παγκόσμιο νόημα». Σύμφωνα με το Gilbert Baker Estate, το ροζ συμβόλιζε το σeξ, το κόκκινο τη ζωή, το πορτοκαλί τη θεραπεία, το κίτρινο το φως του ήλιου, το πράσινο τη φύση, το τιρκουάζ τη μαγεία, το λουλακί την αρμονία και το βιολετί το πνεύμα.

Η πιο ευρέως γνωστή εκδοχή, ωστόσο, είναι η σημαία του pride των έξι λωρίδων, που καθιερώθηκε το 1979 με τα ακόλουθα χρώματα: κόκκινο για τη ζωή, πορτοκαλί για θεραπεία, κίτρινο για το φως του ήλιου, πράσινο για τη φύση, μπλε για την αρμονία και μωβ για το πνεύμα. 

Σύμφωνα με τον Beal, η σημαία του ουρανίου τόξου είχε τέτοια επιτυχία που ζητήθηκε από τον Baker να δημιουργήσει 400 πανό για την Gay Parade του 1979.

Ο Baker στράφηκε στην Paramount Flag Company για βοήθεια, αν και η εταιρεία δεν μπορούσε να παράγει μαζικά δύο από τα χρώματα (τιρκουάζ και ροζ), καθώς αυτά τα υφάσματα δεν ήταν συνήθως διαθέσιμα. Ως αποτέλεσμα, η σημαία περιορίστηκε σε έξι χρώματα - αν και άλλαξε ξανά τα επόμενα δύο χρόνια.

Το ροζ αποφάσισαν να είναι πολύ δαπανηρό για αναπαραγωγή και το τιρκουάζ και το λουλακί ανταλλάχθηκαν υπέρ του βασιλικού μπλε όταν οι διοργανωτές της παρέλασης της ημέρας της ελευθερίας των ομοφυλοφίλων στο Σαν Φράνσισκο αποφάσισαν να κρατήσουν 6 αποχρώσεις για συμμετρία.

Καθώς η νέα τεχνολογία έγινε διαθέσιμη, ο Baker μπόρεσε να επανεξετάσει το αρχικό του σχέδιο. Το 2003, στην 25η επέτειο της σημαίας του ουράνιου τόξου, αναβίωσε τις ροζ και τιρκουάζ ρίγες και σημείωσε παγκόσμιο ρεκόρ δημιουργώντας μια σημαία ουράνιου τόξου μήκους ενός μιλίου και ενός τέταρτου στο Key West της Φλόριντα.

Η τεράστια σημαία καταγράφηκε στο ντοκιμαντέρ του 2004, Rainbow Pride. Στη συνέχεια, η σημαία κόπηκε σε τμήματα και διανεμήθηκε σε περισσότερες από 100 πόλεις σε όλο τον κόσμο. Το σχέδιο των οκτώ χρωμάτων κράτησε μέχρι ένα μήνα πριν περάσει ο Baker, ως αντίδραση στις εκλογές του 2016, φτιάχνοντας μια σημαία εννέα χρωμάτων με ουράνιο τόξο με λωρίδα λεβάντας για διαφορετικότητα.

Με τα χρόνια, έχουν εμφανιστεί μια σειρά από παραλλαγές. Στα μέσα της δεκαετίας του '80, ο διάσημος βετεράνος του πολέμου του Βιετνάμ Leonard Matlovich αψήφησε τη στρατιωτική πολιτική και έκανε coming out. Ζήτησε από τον Baker να προσθέσει μια μαύρη λωρίδα στη σημαία για το AIDS. «Αυτή η ιδέα ήταν ότι η μαύρη λωρίδα δεν θα αφαιρούνταν μέχρι να θεραπευτεί το AIDS», εξηγεί ο Beal.

«Το 2016, ταξίδεψα με τον Gilbert στον Λευκό Οίκο, όπου έδωσε στον Πρόεδρο Obama μια σημαία με οκτώ χρώματα ουράνιο τόξο βαμμένη στο χέρι, ραμμένη στο χέρι», λέει ο Beal. «Ήμασταν περήφανοι και ενθουσιασμένοι που η Monica Helms (Αμερικανίδα τρανς ακτιβίστρια, συγγραφέας και βετεράνος του Ναυτικού των Ηνωμένων Πολιτειών) ήταν εκεί για να δώσει στον Πρόεδρο τη Trans σημαία και ο Robin Ochs (Αμερικανίδα αμφιφυλόφιλη ακτιβίστρια και συγγραφέας)  ήταν εκεί για να δώσει στον Obama τη bi σημαία. Ο Baker αγαπούσε που οι καλλιτέχνες παντού δημιουργούσαν σημαίες για να τις χρησιμοποιήσουν στον αγώνα τους για αναγνώριση, προβολή και απελευθέρωση."

Το 2017, αμέσως μετά τον θάνατο του Baker, μια νεαρή ομάδα έγχρωμων ανθρώπων εκδιώχθηκαν από ένα gay bar στη Φιλαδέλφεια. Η πόλη συσπειρώθηκε γύρω τους και οι καλλιτέχνες πρόσθεσαν μια μαύρη και μια καφέ ρίγα στη σημαία για να αντιπροσωπεύουν την κοινωνική δικαιοσύνη.

«Αν και καμία από αυτές τις άλλες σημαίες δεν είχε την ευρεία αποδοχή της αρχικής δημιουργίας του Gilbert, αγάπησε και ενθάρρυνε τους ανθρώπους να κάνουν παραλλαγές της σημαίας», λέει ο Beal. «Αντιλαμβανόταν τη σημαία του ουράνιου τόξου ως ένα ζωντανό έργο τέχνης που θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει ο καθένας ως έκφραση ορατότητας και απελευθέρωσης. Αυτό ήταν το πιο σημαντικό για αυτόν. Και γι' αυτό δεν αναζήτησε ποτέ πνευματικά δικαιώματα ή εμπορικό σήμα. Την χάρισε στον κόσμο».

ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
ΣΤΗΝ ΙΔΙΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ

Η Ελένη έφτιαξε έναν γαλαξία για να χωρέσουν όλα τα παιδικά όνειρα

Πρόσωπα 04.11.2025
Από τα μικροβιολογικά εργαστήρια στον γαλαξία του Skylene

Η Ελληνίδα βασίλισσα που εξολόθρευσε όλους τους άντρες του νησιού της

Stories 04.11.2025
Η γυναίκα που έσωσε τον πατέρα της από το μαχαίρι των ίδιων των γυναικών της πόλης της και βρέθηκε σκλάβα, βασίλισσα και τραγική ηρωίδα στην ίδια ζωή

Ατίθασα Νιάτα: Η ηθοποιός που έχασε τα πάντα σε πέντε λεπτά

Πρόσωπα 04.11.2025
Η αόρατη μάχη της Σαμπρίν Γκένετ: Πώς μια απλή επέμβαση άλλαξε τα πάντα

Δάσκαλος έφτιαξε προσθετικό χέρι για μαθητή του με λιγότερα απ’ όσα κοστίζει ένα γεύμα

Stories 04.11.2025
Ένας δάσκαλος, ένας 3D εκτυπωτής και ένα θαύμα στην τάξη του Κεντάκι

ΗΠΑ: Χρειάζεται η χώρα μια επανάσταση;

Stories 04.11.2025
Πρωτοφανή πράγματα στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού

Grand Egyptian Museum: Ανοιξε τις πύλες του το μεγαλύτερο μουσείο αρχαιοτήτων στον κόσμο

Stories Χτες
100.000 εκθέματα, τα 5.000 που βρέθηκαν στον τάφο του Τουταγχαμών για πρώτη φορά μαζί

Η γιαγιά των Απαλαχίων: Περπάτησε 3.500 χλμ στα 80 της και μπήκε στην ιστορία χωρίς να το ξέρει

Stories Χτες
Η 80χρονη που νίκησε τα βουνά: Πώς μια δασκάλα από το Μίσιγκαν έγινε θρύλος της πεζοπορίας

Ο χρυσοχόος που έγινε από τα πιο διάσημα αστέρια του ελληνικού θεάτρου και κινηματογράφου

Πρόσωπα Χτες
Πώς ο ατίθασος νέος από το Κολωνάκι κατέληξε στο Παρίσι της δεκαετίας του ’30 και βρέθηκε τυχαία στο σανίδι - μια ιστορία που θα μπορούσε να είναι βγαλμένη από ταινία!

Το μυστήριο με τους μπλε σκύλους του Τσερνόμπιλ

Stories Χτες
Γιατί έχουν αυτό το χρώμα;

Όταν η τεχνητή βροχή δεν ήρθε ποτέ: Τι πήγε στραβά στο πείραμα της Ινδίας

Stories Χτες
Κάθε φθινόπωρο, το Νέο Δελχί γίνεται το επίκεντρο μιας ασφυκτικής πραγματικότητας

Η νέα τάση στη δουλειά που... εξαφανίζει τα αφεντικά και τα ωράρια

Νέα Εποχή Χτες
Η νέα εποχή της δουλειάς είναι εδώ - και έχει… ρυθμό