E-Daily Τα Νέα της ημέρας και ότι σου κάνει κλικ!
LOL Feed OMG Feed Retro Feed A-List Feed LGBTQI+ Feed
E-Daily

Πάσχα στην παλιά Αθήνα: Συνήθειες και έθιμα που έχουμε πια ξεχάσει

Παραδόσεις της Μ.Εβδομάδας

Γράφει η ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΠΟΛΥΧΡΟΝΙΔΟΥ Δημοσίευση 10/4/2023 | 00:47

Πάσχα στην παλιά Αθήνα: Συνήθειες και έθιμα που έχουμε πια ξεχάσει
αρχειου

Το υπαίθριο σούβλισμα του αρνιού το Πάσχα είναι ένα από τα παλαιότερα ελληνικά έθιμα με ρίζες μάλιστα, στην αρχαία Ελλάδα - Σε κάθε συνοικία, σε κάθε πλατεία έκαιγαν και ένα ομοίωμα του Ιούδα

Είτε πλούσιος είτε φτωχός, κάθε Αθηναίος γιόρταζε το Πάσχα - όπως αναφέρουν στα βιβλία, "Η πόλις κατά τα παληά χρόνια –τα πρώτα μετά την επανάστασιν του 1821- μετεβάλετο την ημέραν του Πάσχα εις μίαν ατελεύτητον ψησταριάν. Και ο πλέον πτωχός εθεώρει τον εαυτόν του υποχρεωμένον να ψήση αρνί. Το ψήσιμο εγίνετο στην αυλή. Εκείνοι όμως που εστερούντο αυλής δεν εδίσταζαν να σκάψουν ένα λάκκο μπροστά στην πόρτα των και να ψήσουν το αρνί των". Μαζί με το ψήσιμο το συνοδευτικο ήταν πυροβολισμοί και βαρελότα! 

Σύμφωνα με το Κέντρο Λαογραφίας της Ακαδημίας Αθηνών, «Το Πάσχα οι νοικοκυραίοι από τα Μεσόγεια κατέφθαναν στην πόλη με μουσικά όργανα να χαιρετήσουν τον “καλό κόσμο” σπίτι- σπίτι. Κατέληγαν στο Θησείο, όπου έψηναν αρνιά και κοκορέτσια και ξεφάντωναν μέχρι το πρωί, με τη συμμετοχή των Αθηναίων. Ο χορός είχε επικεφαλής των ιερέα και οι άλλοι ακολουθούσαν κατά ηλικία τραγουδώντας».

Το υπαίθριο σούβλισμα του αρνιού το Πάσχα είναι ένα από τα παλαιότερα ελληνικά έθιμα με ρίζες μάλιστα, στην αρχαία Ελλάδα. Η παράδοση απαιτούσε οι αρχαίοι Έλληνες, σαράντα ημέρες μετά τον θάνατο των συγγενών τους, να μαγειρεύουν δίπλα από τον τάφο, καθώς πίστευαν ότι στο γεύμα που δίνεται μετά την ταφή και στο μνημόσυνο, συμμετέχει και ο ίδιος ο νεκρός. Οι αρχαίοι έψηναν αρνιά σε εστίες, έπιναν κρασί και χόρευαν για να τον τιμήσουν. 

Η νύχτα της Ανάστασης είχε τις δικές της εκπλήξεις αφού τα κορίτσια τότε, είχαν ως συνήθεια να περιμένουν να κοιμηθούν για να δουν στον ύπνο τους αν θα "ανοίξει η τύχη τους" και θα βρουν γαμπρό "η νυξ της Αναστάσεως απετέλει μαντείον αλάθητον των ιδιοτροπιών της τύχης και ότι στο όνειρό των θα διέκρινον τον «καλόν» των!". Χάραζαν το όνομα του αγαπημένου τους στο κερί, και μετά την εκκλησία, όταν έπεφταν για ύπνο, έπρεπε να κοιμηθούν μαζί του.

Το πρωί του Πάσχα ήξεραν. Αν η λαμπάδα είχε μείνει άθικτη ο οιωνός ήταν καλός. Αν είχε σβηστεί τότε μαύρα τα μαντάτα.

Στην μεταπολεμική Αθήνα, όταν το άστυ ήταν στην περιοχή της Κυψέλης και στο Κολωνάκι, οι βοσκοί από τα ορεινά, δηλαδή το Γαλάτσι και τον Υμηττό, κατέβαιναν με το κοπάδι των αρνιών στην πόλη. Ήταν συνήθειο φυσικά να καθαρίζουν το σπίτι και να το ανανεώνουν, ενώ οι λαμαρίνες με τα κουλούρια και τα τσουρέκια πηγαιναν κι ερχόντουσαν στους φούρνους! Τη Μεγάλη Τετάρτη στα συστατικά του ευχέλαιου αποδίδονται θεραπευτικές ιδιότητες. Από το αλεύρι οι νοικοκυρές «ανάπιαναν» τη ζύμη για το ψωμί και την κουλούρα της Λαμπρής. Την Μεγάλη Πέμπτη από το πρωί οι γυναίκες έβαφαν τα αβγά, παλιότερα με μπακάμι, με ριζάρι, φύλλα από κρεμμύδια κλπ.

Το Μεγάλο Σάββατο το πρωί, οι πιστοί στόλιζαν το ναό με κλαδιά δάφνης με κορδέλες και δεντρολίβανο. Ο ιερέας λέγοντας το «Ανάστα ο Θεός» σκορπούσε δαφνόφυλλα. Οι πιστοί χτυπούσαν τα πόδια τους στο στασίδι αλλά και τις καμπάνεςγια να διώξουν τον θάνατο. Στην τελετή της Ανάστασης τα μεσάνυχτα, όταν ο ιερέας ψάλλει το «δεύτε λάβετε φως!» έτρεχαν οι νέοι να ανάψουν τη λαμπάδα τους, πρώτοι για γούρι και τα κορίτσια από κάποιον άντρα για να παντρευτούν.

Τέλος το απόγευμα της Κυριακής λάμβανε χώρα και το «κάψιμο του Ιούδα». Σε κάθε συνοικία, σε κάθε πλατεία έκαιγαν και ένα ομοίωμα του Ιούδα.

ΣΤΗΝ ΙΔΙΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ

Αυτή είναι η πιο ευτυχισμένη πόλη στην Ελλάδα για το 2025 – και ΔΕΝ είναι η Αθήνα!

Νέα Εποχή 09.05.2025
Μια απρόσμενη πρωτιά για την Ελλάδα: Η πόλη που «νίκησε» την Αθήνα και μπήκε στον διεθνή χάρτη της ευτυχίας

Το ξέρατε; Ο Διονύσης Παπαγιαννόπουλος έκρυβε αυτό το μυστικό μέχρι τον θάνατό του

Πρόσωπα Χτες
Το κοινό τον λάτρεψε, το σινεμά τον τίμησε, κι όμως έζησε και έφυγε μόνος – η αληθινή ιστορία πίσω από το πιο αναγνωρίσιμο πρόσωπο της χρυσής εποχής

Ο άνθρωπος που νίκησε τον ωκεανό

Ιστορικά Χτες
Κατέχει το Παγκόσμιο Ρεκόρ Γκίνες για το μεγαλύτερο χρονικό διάστημα που έμεινε ναυαγός στη θάλασσα

Ο αναβάτης που κέρδισε τον αγώνα αν και ήταν νεκρός

Ιστορικά Χτες
Δεν μπόρεσε να χαρεί το όνειρό του

«Sindoor»: Η κόκκινη κουκίδα που έγινε πολεμική δήλωση

Stories Χτες
Ο θρησκευτικός συμβολισμός πίσω από την επίθεση της Ινδίας κατά του Πακιστάν

«Αρπακτικό με λευκή μπλούζα»: Η συγκλονιστική υπόθεση του γυναικολόγου που πλήγωσε εκατοντάδες

Stories Χτες
Το Πανεπιστήμιο Κολούμπια πληρώνει το τίμημα για την πολυετή συγκάλυψη – Τι λένε οι επιζήσασες.

Αποκάλυψη: Το τρελό πολύχρωμο κτίριο της Βιέννης που κάνει το Instagram να παραληρεί – Κι όμως, είναι πολυκατοικία!

Αρχιτεκτονική Προχτές
Ξέχνα ό,τι ξέρεις για την αρχιτεκτονική – Η Βιέννη κρύβει ένα ψυχεδελικό παραμύθι που θα σου αλλάξει την οπτική.

Αυτός είναι ο πρώτος Έλληνας ηθοποιός που ξεκίνησε να κάνει ταινίες ‑ Ο πρωτοπόρος του σινεμά και του ...κιτς

Πρόσωπα Προχτές
Αχιλλέας Μαδράς: Από το Παρίσι στον «Μάγο της Αθήνας» και από τη Σάρα Μπερνάρ στο πρώτο ελληνικό σαρδάμ

Δεν έχει τέλος η... κακή «τύχη» των έργων του Ρόθκο

Stories Προχτές
Παιδί προκάλεσε ζημιά σε πίνακα Ρόθκο αξίας 50 εκατ. ευρώ – Ποιος ευθύνεται και πώς θα αποκατασταθεί το έργο

Η ζωή στο πιο απομακρυσμένο νησί του κόσμου

Stories Προχτές
Μόλις 236 κάτοικοι ζούνε εκεί