Τον τίτλο του έκτου επιστήμονα στον κόσμο, που έλαβε το διεθνές βραβείο «Paolo Farinella», κατέκτησε ο επίκουρος καθηγητής του Τμήματος Φυσικής του ΑΠΘ, Κλεομένης Τσιγάνης.

Ο Έλληνας επιστήμονας βραβεύτηκε για τις μελέτες του πάνω στη δυναμική του ηλιακού συστήματος και άλλων πλανητικών συστημάτων, συμπεριλαμβανομένης της συμβολής του στην ανάπτυξη του «Μοντέλου της Νίκαιας», που αφορά στην εξέλιξη του πρώιμου ηλιακού συστήματος, κάτι που ο ίδιος αποκαλεί «ουράνια μηχανική».

Η βράβευσή του έγινε στο πλαίσιο της 48ης Συνεδρίασης της Αμερικανικής Αστρονομικής Εταιρείας και του 11ου Ευρωπαϊκού Συνεδρίου Πλανητικής Επιστήμης για τη δουλειά που έκανε στη δυναμική των πλανητικών συστημάτων, την εφαρμογή δηλαδή, όπως εξηγεί στο Πρακτορείο FM και στην εκπομπή «Με τα Χίλια», των κανόνων της μηχανικής «πάνω σε συστήματα μαζών τα οποία κινούνται το ένα από στο άλλο σε πολύ μεγάλες χρονικές κλίμακες» και την επιστημονική ερμηνεία του των κινήσεων αυτών. Τη μελέτη δηλαδή εκείνου που αποκαλούμε «χάος, αυτού που έχει κάποιος στο μυαλό του ως συνώνυμο της πλήρους αταξίας, συνδυάζει στο μυαλό του με μια σύγκρουση με Γη», αναλύει ο έλληνας επιστήμονας.

Επόμενη πρόκληση για τον κ. Τσιγάνη αλλά και ομάδα επιστημόνων από όλο τον κόσμο με την οποία συνεργάζεται, ένα άλλο παγκόσμιο πρόβλημα, αυτό των «διαστημικών σκουπιδιών». Αυτή τη στιγμή, ο κ.Τσιγάνης με την ομάδα του και άλλες επιστημονικές ομάδες συνεργάζεται μέσω ευρωπαϊκού προγράμματος, με στόχο καταρχήν να βρεθεί «ένας τρόπος με τον οποίο θα σχεδιάζονται οι μελλοντικές διαστημικές αποστολές προκειμένου να μην ρυπαίνουν άλλο».

Ο Έλληνας επιστήμονας σχεδιάζει το πώς στο τέλος της ζωής ενός δορυφόρου αυτός θα στέλνεται «σε μια τροχιά, που αυτομάτως με κάποιο τρόπο θα τον φέρει να πέσει μέσα στην ατμόσφαιρα της Γης και να καεί ολοσχερώς», κάτι που σημαίνει πως θα πρέπει να διερευνηθεί το πώς θα τοποθετηθεί στην καλύτερη τροχιά ενώ «και τα υλικά θα είναι τέτοια που θα καίγονται ολοσχερώς για να μην δημιουργούν προβλήματα.»

Ένα διαστημικό «σκάφος-καθαριστής»

Πέρα από λύσεις που μελετά ο κ.Τσιγάνης για τη μη περαιτέρω ρύπανση του διαστήματος, έτερο θέμα προς διερεύνηση είναι αυτό του καθαρισμού των νυν διαστημικών σκουπιδιών, δηλαδή των «μη ενεργών κομματιών δορυφόρων ή και ολόκληρων δορυφόρων, των οποίων έχει ολοκληρωθεί η αποστολή» και μπορούν στο μέλλον να είναι εμπόδιο για τον σχεδιασμό διαστημικών αποστολών και δικτύων δορυφόρων.

Μια λύση που μελετάται, σύμφωνα με τον επίκουρο καθηγητή του Τμήματος Φυσικής του ΑΠΘ, είναι ένα ειδικό σκάφος καθαρισμού του διαστήματος: «ένα μεγάλο διαστημόπλοιο το οποίο θα κουβαλάει είτε μεγάλα ηλιακά πανιά είτε μεγάλα ηλεκτροστατικά καλώδια, σαν εκείνα του χταποδιού και θα κινείται συνεχώς σε κάποια περιοχή και με τον στατικό ηλεκτρισμό στα καλώδια αυτά θα επιτρέπει στα πολύ μικρά αντικείμενα να κολλάνε πάνω του».