Οι δηλώσεις του Κύπριου ΥΠΟΙΚ επαναφέρουν στο προσκήνιο τις θεσμικές και ρυθμιστικές αβεβαιότητες του έργου που εκπορεύονται κατά βάση από την αμφίσημη στάση της κυπριακής πλευράς και τη διχογνωμία που επικρατεί στο εσωτερικό της κυβέρνησης της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Τον πήχυ της αβεβαιότητας του έργου Great Sea Interconnector (GSI) ανέβασε κατακόρυφα ο υπουργός Οικονομικών της Κύπρου, Μάκης Κεραυνός.

Σύμφωνα με το ρεπορτάζ της Χρύσας Λιάγγου στην «Καθημερινή», ο υπουργός που θα πρέπει να δώσει το τελικό πράσινο φως για την ανάκτηση από τον ΑΔΜΗΕ των 25 εκατ. ευρώ που ενέκρινε έπειτα από πολλές ενστάσεις η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας της Κύπρου (ΡΑΕΚ), προχώρησε για δεύτερη φορά σε διάστημα ενός μηνός σε ευθεία αμφισβήτηση της βιωσιμότητας του έργου του 1,9 δισ. ευρώ που υπόσχεται να βγάλει την Κύπρο από την ενεργειακή απομόνωση. «Εχω ενώπιόν μου δύο μελέτες από ανεξάρτητους και σοβαρούς οργανισμούς, οι οποίες καταλήγουν στο ότι αυτό το έργο δεν είναι βιώσιμο, με τους συγκεκριμένους όρους», ανέφερε ο υπουργός Οικονομικών Μάκης Κεραυνός σε συνέντευξή του στην «Καθημερινή της Κύπρου».

Σύμφωνα με το σχετικό δημοσίευμα, σε ερώτηση γιατί συζητάμε για το εάν το έργο είναι βιώσιμο ή όχι, ο υπουργός τόνισε ότι «η συζήτηση γίνεται γιατί το έργο είναι πολύπλοκο με οικονομική, τεχνική και γεωπολιτική πτυχή. Θα ήθελα επίσης να σημειώσω και κάτι άλλο. Εχει από το 2010 που συζητείται αυτό το έργο και χαρακτηρίζεται ευρωπαϊκό καθώς η Κομισιόν αποφάσισε να το χρηματοδοτήσει με 650 εκατομμύρια. Το ερώτημα που θέτω είναι γιατί η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, που διαθέτει κονδύλια υπό αυστηρούς όρους και συγκεκριμένα χρονοδιαγράμματα, μετά από τόσα χρόνια δεν διερωτάται γιατί δεν έγινε αυτό το έργο;».

Αναφορικά με τις πληρωμές και τα 25 εκατ. ευρώ που ενέκρινε η ΡΑΕΚ ως ρυθμιζόμενο έσοδο έτους 2025 για τον ΑΔΜΗΕ, ο κ. Κεραυνός υπογράμμισε ότι «με τα σημερινά οικονομικά, τεχνικά και γεωπολιτικά δεδομένα που χαρακτηρίζουν το έργο, η πληρωμή του ποσού των 25 εκατ. δεν είναι μια απλή υπόθεση. Χρειάζεται πρώτα η διασφάλιση κάποιων σοβαρών παραμέτρων».

Όπως αναφέρει η «Καθημερινή», οι δηλώσεις του Κύπριου υπουργού επαναφέρουν στο προσκήνιο τις θεσμικές και ρυθμιστικές αβεβαιότητες του έργου που εκπορεύονται κατά βάση από την αμφίσημη στάση της κυπριακής πλευράς και τη διχογνωμία που επικρατεί στο εσωτερικό της κυβέρνησης της Κυπριακής Δημοκρατίας, με κυρίαρχο εκφραστή της πτέρυγας που αμφισβητεί το έργο, τον υπουργό Οικονομικών Μάκη Κεραυνό.

«Δεν έχω δει την απόφαση της ΡΑΕΚ, αλλά μου φαίνεται παράλογο να πληρώσουν οι φορολογούμενοι 25 εκατ. για ένα έργο που είναι παγωμένο», είχε δηλώσει ο κ. Κεραυνός στις αρχές Αυγούστου, λίγο μετά την εγκριτική απόφαση της ΡΑΕΚ που ήρθε έπειτα από σειρά συνεχόμενων τηλεδιασκέψεων με τους εμπλεκόμενους φορείς υπό τη Γενική Διεύθυνση Ενέργειας της Ε.Ε. Μία ακόμη τηλεδιάσκεψη πραγματοποιήθηκε την περασμένη Παρασκευή, με τη ΡΑΕΚ να δηλώνει ότι αναμένει την έγκριση των 25 εκατ. ευρώ από το υπουργείο Οικονομικών για να προχωρήσει στον επιμερισμό του κόστους για τους Κύπριους καταναλωτές.

Μου φαίνεται παράλογο να πληρώσουν οι φορολογούμενοι 25 εκατ. για ένα έργο που είναι «παγωμένο», δήλωσε στις αρχές Αυγούστου ο κ. Κεραυνός.

Ουσιαστικά ο υπουργός Οικονομικών της Κύπρου κρατάει αυτή τη στιγμή στα χέρια του το «κλειδί» της χρηματοδότησης του έργου, αφού η μη έγκριση από πλευράς του των 25 εκατ. ευρώ ακυρώνει στην πράξη τη ρυθμιστική απόφαση της ΡΑΕΚ για την ανάκτηση των δαπανών που έχει καταβάλει ο ΑΔΜΗΕ για το έργο, επαναφέρει τις εκκρεμότητες με τις πληρωμές της Nexans και μαζί την αβεβαιότητα ως προς την υλοποίησή του.

Ο ΑΔΜΗΕ έχει συνδέσει τη συνέχιση των πληρωμών προς την κατασκευάστρια εταιρεία του υποβρύχιου καλωδίου, τη γαλλική Nexans, με την ανάκτηση των δαπανών ύψους 250 εκατ. που έχει καταβάλει μέχρι στιγμής για το έργο και τις σχετικές αποφάσεις των Ρυθμιστικών Αρχών Ελλάδας και Κύπρου.

Με Plan B η Nexans

Σύμφωνα με το ρεπορτάζ της Χρύσας Λιάγγου στην «Καθημερινή», για τη Νexans η περίοδος χάριτος απέναντι στον ΑΔΜΗΕ για την ανάθεση της τελικής παραγγελίας του έργου φαίνεται να έχει τελειώσει και όχι μόνον. Η εταιρεία, όπως αποκάλυψε η διοίκησή της στην τηλεδιάσκεψη που έγινε μέσα στον Αύγουστο με τους αναλυτές, έχει επεξεργαστεί Plan B σε περίπτωση που ο GSI αστοχήσει. Σύμφωνα με όσα δήλωσε ο Jean Christophe Julien, αναπληρωτής CEO και CFO της Nexans, αν δεν ξεκαθαρίσει το τοπίο, υπάρχει ήδη έτοιμο Plan B, σε συνεργασία με τις ελληνικές αρχές: να μεταφερθεί η παραγωγή του καλωδίου σε άλλο έργο. «Αρα, είτε με το Plan A (το GSI) είτε με το Plan B, θεωρούμε ότι θα πετύχουμε τους στόχους του 2026». Τον σχεδιασμό αυτό, θα πρέπει να σημειωθεί, είχε αποκαλύψει σε δημοσίευμά της η «Κ», το οποίο διέψευσε τότε ο ΑΔΜΗΕ. «Προς το παρόν, η έκθεσή μας είναι προστατευμένη χάρη στην προκαταβολή και το υψηλό περιθώριο κέρδους. Δεν μπορώ να πω πολλά περισσότερα, έχουμε σχέδιο Β αν χρειαστεί, αλλά παραμένουμε στο σχέδιο Α», δήλωσε στους αναλυτές από την πλευρά του ο διευθύνων σύμβουλος της Nexans Christopher Gillangh. Ο Σεπτέμβριος, όπως όλα δείχνουν, θα είναι ο μήνας που θα κρίνει την τύχη του έργου τόσο από γεωπολιτικής όσο και από οικονομικής σκοπιάς.

Η θέση της Κομισιόν

Στρατηγικής σημασίας παραμένει για την Κομισιόν η ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας – Κύπρου (GSI), ενώ αναμένει την υλοποίησή της, «το συντομότερο δυνατό». Αυτό το μήνυμα τουλάχιστον εξέπεμψαν χθες οι Βρυξέλλες σε σχετικές ερωτήσεις για το έργο και την πρόθεση της Τουρκίας να παρεμποδίσει την υλοποίησή του. Εκπρόσωπος της Κομισιόν υπογράμμισε ότι το πρότζεκτ «είναι σημαντικό για την ενεργειακή πολιτική και τις ενεργειακές υποδομές της περιοχής», ενώ σε ό,τι αφορά τη στάση της Τουρκίας ανέφερε ότι το ζήτημα έχει τεθεί από τον επίτροπο Ενέργειας προς τους Τούρκους ομολόγους του, καθώς «είναι σημαντικό να βρεθεί λύση».

Σχετικά με τις καθυστερήσεις που έχουν σημειωθεί, η ίδια ανέφερε ότι αν και η Κομισιόν έχει επιχορηγήσει το GSI, αποτελούν ευθύνη εκείνων που ανέλαβαν την υλοποίησή του, σημειώνοντας ότι «προφανώς είναι κάτι που θα θέλαμε να δούμε να γίνεται στο προβλεπόμενο χρονοδιάγραμμα βάσει των σχετικών μελετών, στις οποίες λάβαμε μέρος και θα θέλαμε μια λύση, ώστε να προχωρήσει το έργο».