Μήπως το παρακάνουμε με τον σeξισμό; Η απομάκρυνση της «Μεγάλης Γοργόνας» στη Δανία
Ίσως έχει χαθεί ο προσανατολισμός
Γράφει ο ΠΕΤΡΟΣ ΚΑΛΟΓΕΡΑΣ Δημοσίευση 6/8/2025 | 00:01

Στη Δανία, μια γοργόνα έγινε η αφορμή για μια πολιτιστική θύελλα που δεν αφορά τη θάλασσα, αλλά το σώμα. Συγκεκριμένα, το άγαλμα “Η Μεγάλη Γοργόνα” (Den Store Havfrue) πρόκειται να απομακρυνθεί από δημόσιο χώρο, καθώς, σύμφωνα με τις αρχές και ορισμένους επικριτές, θεωρείται... ποpνογραφικό.
Ναι, καλά διαβάσατε. Ένα πέτρινο άγαλμα κρίθηκε «χυδαίο», «σeξουαλικά επιθετικό» και «αντανάκλαση της ανδρικής φαντασίωσης» για το γυναικείο σώμα. Όχι επειδή κρατάει κάτι προκλητικό ή βρίσκεται σε ερωτική στάση, αλλά επειδή, κυρίως, έχει μεγάλο στήθος.
Ο κριτικός τέχνης της Politiken, Mathias Kryger, το χαρακτήρισε «άσχημο και ποpνογραφικό», ενώ η ιερέας και αρθρογράφος Sorine Gotfredsen θεώρησε πως ενσαρκώνει «μια επικίνδυνη αντίληψη για το πώς πρέπει να φαίνεται το γυναικείο σώμα». «Πνιγόμαστε πια από επιθετικά σώματα», έγραψε.
Ας το σκεφτούμε: ένα ακίνητο, γuμνό άγαλμα που θυμίζει ανατομικά μια γυναίκα είναι πλέον αρκετό για να θεωρηθεί "απειλητικό";
Ο δημιουργός, Peter Bech, δηλώνει μάλλον αμήχανα ότι το στήθος της γοργόνας είναι απλώς αναλογικό με το υπόλοιπο άγαλμα. Μια αυτονόητη διαπίστωση, που ξαφνικά ακούγεται σαν απολογία.
@mermaidsofearth.com
Η αρθρογράφος της Berlingske, Aminata Corr Thrane, αντιστρέφει το ερώτημα: «Πρέπει δηλαδή να έχουν τα στήθη έγκριση μεγέθους και σχήματος για να τοποθετηθούν σε δημόσιο χώρο;» Και, πράγματι, πώς ακριβώς ορίζουμε την αποδεκτή θηλυκότητα στην τέχνη σήμερα;
Κάποιοι επισημαίνουν την ειρωνεία: η “Μεγάλη Γοργόνα” είναι μάλλον λιγότερο γuμνή από την εμβληματική “Μικρή Γοργόνα” της Κοπεγχάγης. Αλλά έχει μεγαλύτερο στήθος και ίσως εκεί είναι το πρόβλημα.
Το άγαλμα, πάντως, απορρίφθηκε και από τον Δήμο Dragør, όχι για ηθικούς λόγους, αλλά λόγω όγκου, όπως λένε. Ο καλλιτέχνης προσφέρθηκε να το δωρίσει, χωρίς επιτυχία.
Και κάπου εδώ γεννάται η απορία: όταν μια γοργόνα από πέτρα προκαλεί τέτοια δημόσια αναστάτωση, μήπως δεν έχουμε λύσει τα βαθύτερα θέματα γύρω από την εικόνα του γυναικείου σώματος, αλλά απλώς αλλάξαμε ταμπέλες;
Είναι η τέχνη σeξιστική ή μήπως έχουμε αρχίσει να βλέπουμε παντού τη σeξιστική απειλή, ακόμη κι εκεί που δεν υπάρχει; Και τελικά, αν οι γοργόνες χρειάζονται έγκριση αισθητικής «ασφάλειας», τι απομένει από τη φαντασία;