Ουπηρεσιακός διοικητής της NASA και πρώην παρουσιαστής του Fox News, Σον Ντάφι, αναμένεται να ανακοινώσει εντός της εβδομάδας την επιτάχυνση των σχεδίων για την κατασκευή πυρηνικού αντιδραστήρα στη Σελήνη — μια κίνηση που σηματοδοτεί την πρώτη σημαντική πολιτική του παρέμβαση στον ρόλο αυτό.

Αν και η NASA είχε εξετάσει στο παρελθόν την ανάπτυξη πυρηνικής ενέργειας για τη Σελήνη, τα νέα έγγραφα που αποκαλύπτει το POLITICO δείχνουν σαφή χρονοδιάγραμμα, με στόχο την εκτόξευση ενός αντιδραστήρα ισχύος 100 κιλοβάτ έως το 2030. Η απόφαση έρχεται σε μια περίοδο που η διαστημική υπηρεσία αντιμετωπίζει σημαντικές περικοπές στον προϋπολογισμό της, υπογραμμίζοντας ταυτόχρονα την πρόθεση του Ντάφι να διαδραματίσει ουσιαστικό ρόλο στη διαμόρφωση της πολιτικής της NASA, παρά τις αντιδράσεις ορισμένων βουλευτών για το γεγονός ότι κατέχει δύο κυβερνητικές θέσεις.

«Πρόκειται για τη νίκη στον δεύτερο διαστημικό αγώνα», δήλωσε ανώτερο στέλεχος της NASA, υπό καθεστώς ανωνυμίας, ενόψει της επίσημης δημοσιοποίησης των εγγράφων.

Ο Ντόναλντ Τραμπ διόρισε τον Ντάφι υπηρεσιακό διοικητή της NASA τον Ιούλιο, μετά την αιφνιδιαστική απόσυρση της υποψηφιότητας του δισεκατομμυριούχου Τζάρεντ Άιζακμαν, λόγω διαφωνίας με τον στενό του συνεργάτη, Έλον Μασκ.

Παράλληλα με την πρωτοβουλία για τον πυρηνικό αντιδραστήρα, ο Ντάφι έδωσε εντολή να επιταχυνθούν οι διαδικασίες για την αντικατάσταση του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού (ISS) με εμπορικά ελεγχόμενες διαστημικές υποδομές — έναν ακόμα στρατηγικό στόχο της NASA.

Τα δύο αυτά βήματα ενισχύουν τις προσπάθειες των ΗΠΑ για επανδρωμένες αποστολές στη Σελήνη και τον Άρη, σε μια περίοδο που η Κίνα αυξάνει τη δική της διαστημική δραστηριότητα.

Το νέο σχέδιο

Η πρωτοβουλία για τον αντιδραστήρα εναρμονίζεται με τη στρατηγική της κυβέρνησης Τραμπ, η οποία δίνει έμφαση στην επανδρωμένη εξερεύνηση του διαστήματος. Ο Λευκός Οίκος προτείνει αύξηση των κονδυλίων για τις σχετικές αποστολές το 2026, ενώ την ίδια ώρα προωθεί περικοπές σχεδόν 50% στις επιστημονικές αποστολές της NASA.

Το νέο σχέδιο απαιτεί από την υπηρεσία να ζητήσει προτάσεις από τον ιδιωτικό τομέα για την κατασκευή πυρηνικού αντιδραστήρα έως το 2030 — χρονιά κατά την οποία η Κίνα έχει δηλώσει πως θα επιχειρήσει την πρώτη επανδρωμένη προσελήνωση της. Η NASA είχε προηγουμένως επενδύσει σε μελέτες για μικρότερους αντιδραστήρες 40 κιλοβάτ, με στόχο λειτουργία στις αρχές της δεκαετίας του 2030.

Σύμφωνα με την οδηγία, το πρώτο κράτος που θα αποκτήσει λειτουργικό πυρηνικό σύστημα στη Σελήνη θα μπορούσε να «κηρύξει απαγορευμένη ζώνη», περιορίζοντας ουσιαστικά την παρουσία των ΗΠΑ. Το σχόλιο αυτό αντικατοπτρίζει τις ανησυχίες της NASA σχετικά με την κοινή διαστημική πρωτοβουλία Κίνας-Ρωσίας.

Η οδηγία καλεί την υπηρεσία να ορίσει υπεύθυνο για το έργο και να συγκεντρώσει προτάσεις εντός 60 ημερών. Η ανάπτυξη του αντιδραστήρα αποτελεί μέρος των ευρύτερων προσπαθειών των ΗΠΑ να διατηρήσουν την τεχνολογική τους υπεροχή, ιδίως μετά την πρόσφατη ακύρωση από το Πεντάγωνο ενός κοινού προγράμματος ανάπτυξης πυρηνοκίνητων πυραύλων.

«Το γεγονός ότι δεν δόθηκε προτεραιότητα στην πυρηνική πρόωση στον προϋπολογισμό δεν σημαίνει ότι η τεχνολογία αυτή δεν είναι σημαντική», σχολίασε ανώτατο στέλεχος της NASA.

Σε ό,τι αφορά τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό, η NASA σχεδιάζει να αντικαταστήσει την παλιά και προβληματική υποδομή με ιδιωτικές διαστημικές πλατφόρμες έως το 2030. Η νέα οδηγία αλλάζει τον τρόπο με τον οποίο η υπηρεσία χορηγεί συμβάσεις, με στόχο την ανάθεση τουλάχιστον δύο συμβολαίων μέσα στους επόμενους έξι μήνες. Χωρίς νέα διαστημική πλατφόρμα, μόνο η Κίνα θα διαθέτει μόνιμη ανθρώπινη παρουσία σε τροχιά.

Εταιρείες όπως η Axiom Space, η Vast και η Blue Origin έχουν εκδηλώσει έντονο ενδιαφέρον, ωστόσο μέλη του Κογκρέσου έχουν εκφράσει ανησυχία ότι η NASA δεν κινείται αρκετά γρήγορα για να τους εξασφαλίσει τους απαραίτητους πόρους.