Όλα τα σπίτια μαζεύουν σκόνη. Αλλά τι ακριβώς είναι; Από πού προέρχεται και γιατί επιστρέφει συνεχώς; Είναι από έξω; Είναι ίνες από τα ρούχα μας και κύτταρα από το δέρμα μας;
Ναι, αλλά είναι πολλά περισσότερα από αυτό.
Η σκόνη είναι παντού. Εναποτίθεται σε όλες τις επιφάνειες στο φυσικό περιβάλλον, καθώς και μέσα σε σπίτια και κτίρια, όπου περνάμε περίπου το 90% του χρόνου μας.
Κάποια σκόνη είναι φυσική, προέρχεται από βράχους, εδάφη, ακόμη και από το διάστημα. Αλλά μπορεί να περιλαμβάνει επιβλαβείς ουσίες όπως:
- ιχνοστοιχεία
- ραδιενεργά στοιχεία
- γονίδια ανθεκτικά στα αντιβιοτικά (γονίδια που καθιστούν τα βακτήρια ανθεκτικά στα αντιβιοτικά)
- μικροπλαστικά και
- υπερφθοριωμένες χημικές ουσίες (PFAS) που βρίσκονται σε αφρούς πυρόσβεσης, απορρυπαντικά για υφάσματα και χαλιά και άλλες πηγές.
Ορισμένες εκτιμήσεις υποδηλώνουν ότι το ένα τρίτο των ρύπων ιχνοστοιχείων στη οικιακή σκόνη προέρχεται από πηγές μέσα στο σπίτι σας, ενώ τα υπόλοιπα μεταναστεύουν από έξω μέσω του αέρα, των ρούχων, των κατοικίδιων ζώων, των παπουτσιών και των συναφών.
Εσείς και τα κατοικίδιά σας συνεισφέρετε συνεχώς κύτταρα δέρματος και τρίχες στη σκόνη. Η σκόνη αποτελείται επίσης από αποσυντιθέμενα έντομα, κομμάτια φαγητού, πλαστικό και χώμα.
Διαισθητικά, κάποιος θα μπορούσε να σκεφτεί ότι το να μεταφέρουν τα κατοικίδια μια ποικιλία οργανικών ρύπων, συμπεριλαμβανομένων των περιττωμάτων, στα σπίτια, είναι κάπως αηδιαστική σαν σκέψη. Ωστόσο, υπάρχουν στοιχεία ότι κάποια «βρωμιά» είναι ωφέλιμη, καθώς μπορεί να βοηθήσει το ανοσοποιητικό σας σύστημα και να μειώσει τον κίνδυνο αλλεργίας.
Το μαγείρεμα, τα τζάκια και το κάπνισμα σε εσωτερικούς χώρους προσθέτουν πολύ λεπτή σκόνη στο σπίτι σας μαζί με ανησυχητικούς ρύπους, οι οποίοι σχετίζονται με κακές επιπτώσεις για την υγεία.
Η σκόνη περιέχει μια ευρεία συλλογή χημικών ουσιών, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που αναφέρονται στη Σύμβαση της Στοκχόλμης του ΟΗΕ για τους Έμμονους Οργανικούς Ρύπους, οι οποίες συνδέονται με ορισμένους καρκίνους, γενετικές ανωμαλίες, δυσλειτουργικό ανοσοποιητικό και αναπαραγωγικό σύστημα, μεγαλύτερη ευαισθησία σε ασθένειες και βλάβες στο νευρικό σύστημα.
Οι χημικές ουσίες που χρησιμοποιούνται στα φυτοφάρμακα και στα ρούχα και τα έπιπλά μας συνδυάζονται επίσης με τη σκόνη στα σπίτια μας. Τα τοξικά επιβραδυντικά φλόγας χρησιμοποιούνται σε αμέτρητα οικιακά προϊόντα, συμπεριλαμβανομένων των παιδικών πιτζαμών, και μπορούν να παράγουν σκόνη.
Η σκόνη περιέχει επίσης μικροπλαστικά από ρούχα, συσκευασίες, χαλιά και έπιπλα. Εισπνέονται και καταπίνονται εύκολα, ειδικά από παιδιά που συχνά βάζουν τα χέρια τους στο στόμα τους.
Οι πεφθοριωμένες χημικές ουσίες ή PFAS χρησιμοποιούνται σε πολλά οικιακά προϊόντα, συμπεριλαμβανομένων των καλλυντικών. Αυτές οι χημικές ουσίες βρίσκονται επίσης στη σκόνη του σπιτιού μας.
Από την άλλη, περίπου τα δύο τρίτα της οικιακής σκόνης προέρχεται από εξωτερικούς χώρους.
Το χώμα του κήπου και η σκόνη του δρόμου κολλάνε στα παπούτσια σας ή παρασύρονται τις μέρες με αέρα. Σωματίδια εξωτερικής σκόνης κολλάνε στις τρίχες των κατοικίδιων ζώων σας. Η σκόνη των εξατμίσεων των οχημάτων εισχωρεί επίσης στο εσωτερικό.
Πρόσφατες καταιγίδες σκόνης έχουν μεταφέρει το επιφανειακό έδαφος από γεωργικές εκτάσεις και ερημικές περιοχές στα σπίτια μας στην πόλη.
Οι πυρκαγιές δημιουργούν λεπτά σωματίδια ατμοσφαιρικής σκόνης, η οποία μπορεί να περιέχει τοξικά συστατικά από παλαιότερη ρύπανση.
Η κακή ποιότητα του αέρα και τα υγρά σπίτια αποτελούν πηγή ασθενειών και θανάτου.
Συμπερασματικά, η σκόνη θα μπορούσε επίσης να συμβάλει σε αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία. Ορισμένοι τύποι σκόνης είναι ιδιαίτερα κακοί. Υπάρχουν ανανεωμένες ανησυχίες για την έκθεση στη σκόνη πυριτίασης για τους τεχνίτες και στη σκόνη αμιάντου από ανακαινίσεις σπιτιών.
Η υπερβολική χρήση απολυμαντικών και αντιβακτηριακών προϊόντων έχει συνδεθεί με την αυξημένη συχνότητα εμφάνισης γονιδίων ανθεκτικών στα αντιβιοτικά, τα οποία μπορούμε να ανιχνεύσουμε στη σκόνη μας.
Πολλοί άνθρωποι έχουν αλλεργική ρινίτιδα, η οποία προκαλείται από αλλεργιογόνα που σχετίζονται με τη σκόνη, όπως ακάρεα σκόνης, γύρη, τρίχωμα κατοικίδιων ζώων και σωματίδια δέρματος.
