Σήμερα έμαθα: Πώς βγήκε η φράση «να’ χεις τα μάτια σου δεκατέσσερα»
Η ρίζα της φράσης βρίσκεται στο Βυζάντιο
Από το NEWSROOM Δημοσίευση 14/5/2025 | 00:29

Όταν θέλουμε να πουμε σε κάποιον να προσέχει και να μην εφυσηχάζει, τότε χρησιμοποιούμε τη φράση «να’ χεις τα μάτια σου δεκατέσσερα». Δηλαδή πρακτικά να πολλαπλασιάσεις την προσοχή που δίνεις στα πράγματα, επει επτά.
Η φράση έχει τη ρίζα της στη βυζαντινή εποχή. Οι Βυζαντινοί πίστευαν πως μερικοί άνθρωποι έχουν την ικανότητα να βλέπουν, εκτός από τα μάτια τους και, με άλλα μέρη του σώματός τους.
Στην ιστορία του Βυζαντίου, υπάρχουν αναφορές για αρκετούς ανθρώπους σαν κι αυτούς, οι οποίοι συνήθως έδιναν παραστάσεις μπροστά στον αυτοκράτορα ή σε άλλα επιφανή μέλη της αυτοκρατορίας.
Ο ιστορικός Γρηγοράς αναφέρεται σε έναν άντρα με το όνομα Κρονίδης από την Αντιόχεια, που μπορούσε να βλέπει με 14 μέρη του σώματός του. Μπορεί να του έδεναν τα μάτια, αλλά εκείνος μπορούσε να διαβάσει ένα γράμμα. Ο ίδιος έλεγε ότι «αυτή τη στιγμή διαβάζω με τα χέρια». Τότε του έβαζαν τα χέρια σε σακούλες αλλά και πάλι τα κατάφερνε λέγοντας «τώρα διαβάζω με τ’ αυτιά μου». Κι όταν του έκλειναν και τα αυτιά, εκείνος έλεγε πως μπορεί να διαβάσει, με τα πόδια ή τα μαλλιά του.
Ο Κρονίδης υπήρξε ένα φαινόμενο, και οι αυτοκράτορες τον καλούσαν στην αυλή τους για να τους επιδείξει τις ικανότητές του. Ωστόσο όταν γέρασε, εξομολογήθηκε τα μυστικά του σε δυο μαθητές του. Κι αυτοί με τη σειρά τους δίδαξαν σε άλλους τον τρόπο του «του βλέπειν ουχί εκ της συνηθούς οδού της οράσεως, αλλ’ εξ’ ετέρων σημείων του κορμούν των». Και έτσι η συγκεκριμένη φράση έμεινε ανά τους αιώνες.