Ήταν ο πατέρας της Αλίκης και της Τζένης, ο κομματάρχης που αγαπήσαμε να μισούμε, ο ηθοποιός που μπορούσε να σε κάνει να γελάσεις και να βουρκώσεις με το ίδιο βλέμμα. Και ταυτόχρονα, ένας ευγενικός, σεμνός και μοναχικός άνθρωπος που ποτέ δεν εκμεταλλεύτηκε τη φήμη του. Ο Διονύσης Παπαγιαννόπουλος παραμένει 41 χρόνια μετά, μια εμβληματική φυσιογνωμία του ελληνικού πολιτισμού.

Από τα σταφύλια του Διακοπτού… στα σανίδια της Επιδαύρου

Γεννημένος στις 12 Ιουλίου του 1912 στο μικρό Διακοπτό Αχαΐας, ο Διονύσης Παπαγιαννόπουλος δεν έδειχνε εξαρχής ότι θα γίνει ένας από τους μεγαλύτερους ηθοποιούς της Ελλάδας. Ήταν ένα παιδί με σκανταλιές και λατρεία για τα σταφύλια των γύρω αμπελιών, που δεν αγαπούσε ιδιαίτερα τα μαθήματα αλλά διέπρεπε στον αθλητισμό. Όμως, ένα θεατρικό έργο («Ο Βαρκάρης του Βόλγα») στο Αίγιο ήταν αρκετό για να του αλλάξει τη ζωή και να τον στείλει στην Αθήνα – και από εκεί, στις μεγάλες σκηνές και στα πλατό της χρυσής εποχής του ελληνικού κινηματογράφου.

Ο γλυκός «κακός» που έγινε ο πατέρας του ελληνικού σινεμά

Δεν ήταν ζεν πρεμιέ. Δεν είχε το παρουσιαστικό του Φούντα ή του Κούρκουλου. Κι όμως, ο Παπαγιαννόπουλος κατάφερε να ξεχωρίσει, ακόμα και στους ρόλους που παραδοσιακά ήταν κομμένοι και ραμμένοι για άλλους. Ξεκίνησε ως κακός – με την κορακίσια του φυσιογνωμία ταίριαζε γάντι. Αλλά οι σκηνοθέτες και το κοινό είδαν σε αυτόν κάτι παραπάνω: έναν καρατερίστα με ευφυΐα, λεπτό χιούμορ και δραματική βαρύτητα. Έπαιξε σε πάνω από 130 ταινίες, με χαρακτηριστικούς ρόλους που γράφτηκαν στην κινηματογραφική μας μνήμη.

Ο επαρχιώτης κομματάρχης Γκρούεζας στο «Υπάρχει και Φιλότιμο» και ο δόλιος Σκούταρης στο «Τζένη Τζένη» είναι ρόλοι που μόνο εκείνος μπορούσε να ενσαρκώσει με τόση αβίαστη δύναμη και πειστικότητα.

Ο ήρωας του πολέμου και της καθημερινότητας

Ο Διονύσης Παπαγιαννόπουλος δεν ήταν μόνο σπουδαίος ηθοποιός – ήταν και ήρωας στην κυριολεξία. Διέκοψε τις σπουδές του για να πολεμήσει στο αλβανικό μέτωπο ως έφεδρος υπολοχαγός. Μετά τον πόλεμο, γύρισε στο θέατρο και στη μεγάλη του αγάπη, την υποκριτική.

Το 1955, το ελληνικό κοινό τον αποθεώνει μέσα από τη «Στέλλα», δίπλα στη Μελίνα Μερκούρη. Το «Ξύλο βγήκε από τον Παράδεισο», το «Φωνάζει ο Κλέφτης», το «Έξω οι Κλέφτες», το «Δεσποινίς Διευθυντής»… Η λίστα με τις επιτυχίες του είναι τόσο μεγάλη όσο και το ταλέντο του.

Ο σεμνός μοναχικός που έζησε χωρίς σκάνδαλα

Σε αντίθεση με άλλους αστέρες της εποχής του, ο Παπαγιαννόπουλος δεν κυκλοφορούσε στα κοσμικά. Ήταν άνθρωπος χαμηλών τόνων, λάτρης των γραμμάτων, της μελέτης και της εσωτερικότητας. Παρ’ όλο που είχε αδυναμία στις γυναίκες, η προσωπική του ζωή ήταν καλυμμένη από διακριτικότητα. Ποτέ δεν παντρεύτηκε, και ο ανεκπλήρωτος έρωτάς του για την Άννα Καλουτά –η οποία προτίμησε τον Κωνσταντάρα– τον σημάδεψε.

Το τέλος ενός ήσυχου γίγαντα

Πέθανε ήσυχα, όπως έζησε, στις 13 Απριλίου του 1984, από εγκεφαλικό. Η σορός του βρέθηκε τρεις μέρες αργότερα στο μικρό του διαμέρισμα στην Αθήνα. Ήταν μόνος του. Ήταν όμως ήδη αθάνατος στη συνείδηση του κόσμου.

Μετά από επιθυμία του, θάφτηκε στη γενέτειρά του. Σήμερα, μια προτομή του στο Διακοπτό μάς θυμίζει τον άνθρωπο που δεν ζήτησε ποτέ χειροκρότημα – κι όμως, το κέρδισε σε όλη του τη ζωή.