Έναν επιπλέον χρόνο για να ολοκληρώσουν τις σπουδές τους θα έχουν περίπου 22.000 «αιώνιοι» φοιτητές που κινδυνεύουν να διαγραφούν τον ερχόμενο Σεπτέμβριο από τα πανεπιστήμιά τους. Η νέα ρύθμιση του υπουργείου Παιδείας έχει στόχο να δώσει μια τελευταία ευκαιρία σε όσους έχουν δείξει ενδιαφέρον για τις σπουδές τους την τελευταία τετραετία.

Η παράταση αυτή δεν αφορά όλους τους φοιτητές που έχουν να πατήσουν χρόνια στα αμφιθέατρα για να δώσουν τα μαθήματα που χρωστάνε, αλλά μόνο όσους συμμετείχαν σε εξεταστικές διαδικασίες ή επέδειξαν άλλου είδους ακαδημαϊκή δραστηριότητα μέσα στην τελευταία χρονική περίοδο που ορίστηκε από τη νομοθεσία. Οι υπόλοιποι φοιτητές, που παρέμειναν ανενεργοί, θα διαγραφούν αυτόματα μετά την ολοκλήρωση της επαναληπτικής εξεταστικής του Σεπτεμβρίου.

Αρκεί να αναλογιστεί κανείς ότι, για παράδειγμα, στο Πανεπιστήμιο Κρήτης ο παλαιότερος φοιτητής που δεν έχει λάβει ακόμη πτυχίο έκανε εγγραφή στο ανώτατο εκπαιδευτικό ίδρυμα το 1980, στο Δημοκρίτειο το 1974, στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων το 1966, στο Χαροκόπειο το 1993, στο Πανεπιστήμιο Πειραιά το 1953 και στο ΕΚΠΑ το μακρινό… 1938.

Ποιοι φοιτητές κινδυνεύουν με διαγραφή

Η βάση του νέου πλαισίου είναι ο νόμος 4957/2022, ο οποίος καθόρισε ότι οι φοιτητές πρέπει να ολοκληρώνουν τις σπουδές τους μέσα σε συγκεκριμένο χρονικό διάστημα, το οποίο ισούται με τα κανονικά έτη σπουδών της σχολής τους. Η συγκεκριμένη μέτρηση της Ανώτατης Διάρκειας Φοίτησης ξεκίνησε από το ακαδημαϊκό έτος 2021-2022. Σύμφωνα με στοιχεία της Συνόδου Πρυτάνεων, σήμερα 317.374 φοιτητές σε σχολές τετραετούς φοίτησης βρίσκονται στο όριο και απειλούνται με διαγραφή τον Σεπτέμβριο του 2025. Στον αριθμό αυτό δεν περιλαμβάνονται όσοι φοιτούν σε σχολές μεγαλύτερης διάρκειας, όπως οι πολυτεχνικές και οι ιατρικές σχολές, των οποίων οι φοιτητές θα μπουν σε διαδικασία διαγραφής αργότερα, το 2026 ή το 2027.

Δεύτερη ευκαιρία για 22.271 φοιτητές

Από το σύνολο των 317.374 φοιτητών, οι 22.271, δηλαδή μόλις το 7,02%, είχαν συμμετάσχει σε εξεταστικές διαδικασίες κατά τα ακαδημαϊκά έτη 2022-2023 και 2023-2024. Ο αριθμός αυτός αναμένεται να αυξηθεί με τους φοιτητές που θα καταγραφούν ως ενεργοί μέσα στο τρέχον ακαδημαϊκό έτος. Για αυτή ακριβώς την κατηγορία φοιτητών, το υπουργείο Παιδείας προωθεί τη χορήγηση παράτασης ενός επιπλέον έτους ώστε να έχουν τη δυνατότητα να ολοκληρώσουν τις σπουδές τους. Προϋπόθεση για την παράταση θα είναι να έχουν περάσει έναν συγκεκριμένο αριθμό μαθημάτων. Το ποσοστό αυτό αναμένεται να οριστικοποιηθεί μέσα από συζητήσεις με τη Σύνοδο Πρυτάνεων, με την πρόταση να κινείται γύρω από το 10% του συνολικού φόρτου σπουδών. Επιπλέον, προβλέπονται ευνοϊκότερες ρυθμίσεις για ειδικές κατηγορίες φοιτητών, όπως όσοι εργάζονται ή αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα υγείας.

Αυστηροποίηση των διαγραφών

Την ίδια στιγμή, το υπουργείο Παιδείας προχωρά στην αυστηροποίηση των διαδικασιών για τη διαγραφή των φοιτητών που δεν πληρούν τα κριτήρια παράτασης. Η διαγραφή θα γίνεται πλέον αυτοδίκαια, απευθείας με την εφαρμογή του νόμου, χωρίς να απαιτείται διαπιστωτική πράξη ή άλλη ενέργεια από τα αρμόδια όργανα των ΑΕΙ. Με τον τρόπο αυτό, αποφεύγονται καθυστερήσεις και ενδεχόμενα προσκόμματα που θα μπορούσαν να θέσουν σε κίνδυνο την εφαρμογή του νόμου σε επίπεδο ιδρυμάτων. Εξασφαλίζεται έτσι ότι η διαδικασία θα είναι ενιαία και δε θα εξαρτάται από την καλή θέληση ή την πολιτική του κάθε πανεπιστημίου. Από τη μία, λοιπόν, ικανοποιείται το αίτημα των πανεπιστημιακών αρχών να μην υπάρξει οριζόντια διαγραφή όλων των φοιτητών, αλλά από την άλλη κλείνει η πόρτα στη δυνατότητα των ιδρυμάτων να θεσπίσουν ευρύτερους λόγους εξαίρεσης από τις διαγραφές. Πάντως, η συζήτηση για τη διαχείριση των φοιτητών που ξεπερνούν το ανώτατο όριο φοίτησης δε σταματά εδώ. Σύμφωνα με θέσεις που έχουν εκφράσει πανεπιστημιακά όργανα, όπως τα μέλη της Συγκλήτου και η ΠΟΣΔΕΠ (Πανελλήνια Ομοσπονδία Συλλόγων ΔΕΠ), ζητείται τα ίδια τα πανεπιστήμια να διατηρήσουν τον έλεγχο των διαδικασιών, στο πλαίσιο του πανεπιστημιακού αυτοδιοίκητου. Η ΠΟΣΔΕΠ μάλιστα προτείνει να δοθεί η δυνατότητα σε διαγραφέντες φοιτητές να επανεγγράφονται με συγκεκριμένες διαδικασίες που θα ορίζονται από τα ίδια τα Ιδρύματα.

Κατατακτήριες εξετάσεις για όσους διαγραφούν

Αξίζει να σημειωθεί ότι σε σχέδιο ρύθμισης που είχε ετοιμάσει το επιτελείο του πρώην υπουργού Παιδείας Κυριάκου Πιερρακάκη, με πρόταση του νυν υφυπουργού Νίκου Παπαϊωάννου, προβλεπόταν μια νέα δυνατότητα: οι φοιτητές που θα διαγράφονται θα μπορούν να συμμετέχουν σε κατατακτήριες εξετάσεις και, αν πετύχουν, να εγγράφονται ξανά στο τρίτο έτος κάποιας σχολής. Με τον τρόπο αυτό διατηρείται μια εναλλακτική διέξοδος για όσους, παρότι διαγράφηκαν, επιθυμούν να επιστρέψουν και να ολοκληρώσουν τις σπουδές τους, έστω και από άλλη αφετηρία. Το τελικό πλαίσιο θα διαμορφωθεί μετά τις φοιτητικές εκλογές της 14ης Μαΐου και τη συνεδρίαση της Συνόδου Πρυτάνεων στις αρχές του ίδιου μήνα. Εκεί θα τεθούν επί τάπητος κρίσιμες λεπτομέρειες, όπως το ακριβές ποσοστό των μαθημάτων που πρέπει να έχει περάσει ένας φοιτητής για να πάρει την παράταση, καθώς και οι ειδικές εξαιρέσεις.