Η μουσικοθεατρική παράσταση «Πεπερασμένος Χρόνος» που συνδυάζει αυτοσχεδιαστική μουσική και ποίηση μας τράβηξε την προσοχή και έτσι ζητήσαμε από τους συντελεστές της να μας πουν δύο λόγια για αυτήν. Παρακάτω ακολουθεί η συνέντευξη με τους συντελεστές της παράστασης.

Πώς γεννήθηκε η ιδέα για την παράσταση "Πεπερασμένος Χρόνος";

Η αρχή έγινε όταν ο Σωκράτης αποφάσισε να κάνουμε ένα πρότζεκτ συνδυάζοντας ποίηση με μουσική. Μέσα στην αναζήτησή του ήρθε σε επαφή με τον Γιάννη Λειβαδά και αυτός μας πρότεινε μερικά κείμενα, τα οποία και χρησιμοποιήσαμε για να διαμορφώσουμε την παράσταση. Εν γένει μας ενδιαφέρει να συνδυάζουμε τέχνες και, όντας κατ’ αρχήν μουσικοί, πάντα κάπου εκεί μέσα θα υπάρχει σύνθεση ή performance μουσικής, όμως η συνεργασία αυτή μεταξύ διαφορετικών πεδίων λειτουργεί ως ανεξάντλητος παράγοντας έμπνευσης για εμάς.

Ελίνα Γιουνανλή

Ποιες είναι οι βασικές θεματικές που εξετάζει η παράσταση και πώς τις συνδέετε με το σήμερα;

Ο πυρήνας της παράστασης είναι η αίσθηση του αδιεξόδου. Αυτή ήταν η πρώτη εικόνα που μοιράστηκε μαζί μου ο Σωκράτης αφότου διάβασε το ποίημα ‘Λιτανείες του Ρόδου’ του Remy de Gourmont - που αποτελεί το κείμενο του 2ου μέρους της παράστασης - και πήρε μια υπόσταση συνειδητοποίησης της θνητότητας και για τους δυο μας πολύ άμεσα. Γύρω από αυτή την κεντρική ιδέα, στήθηκε η υπόλοιπη παράσταση, στο πρώτο μέρος η αθωότητα, η γέννηση μέσα από χάικου κλασικών Ιαπώνων ποιητών και η αποδοχή στο τρίτο μέρος, η συμφιλίωση με τη θνητότητα μέσα από τα ποιήματα του Γιάννη. Ο στόχος μας ήταν και για μας και για έναν θεατή να έρθουμε αντιμέτωπα με αυτή την αίσθηση ότι όλα τελειώνουν κάποτε, πεθαίνουν και αυτό είναι ταυτόχρονα η φυλακή και η απελευθέρωση της ανθρώπινης μας φύσης, ένας λαβύρινθος όπου το νόημα δεν είναι απαραίτητα να βγεις από αυτόν, αλλά να είσαι παρών όσο τον διαβαίνεις και ζεις μέσα του. Είναι κάπως βέβαιο ότι όλα αυτά αφορούν τους ανθρώπους ανέκαθεν και θα συνεχίσουν να τους αφορούν για πάντα κατά πάσα πιθανότητα, ακόμη και τα κείμενα που χρησιμοποιούμε που διανύουν μια χρονική διαδρομή χιλίων ετών - κάποια από τα χάικου που χρησιμοποιούμε στο έργο είναι από τον πρώιμο μεσαίωνα - και δε φαίνεται κάτι να είναι διαφορετικό στον πυρήνα τους για έναν άνθρωπο του σήμερα. Οι μορφή που παίρνει το ζήτημα για κάθε άτομο μπορεί να είναι διαφορετική, έχουμε ακούσει διάφορες ερμηνείες για το δεύτερο μέρος ας πούμε, ότι αναφέρεται στην τρέλα, στη ζωή, στην ενοποίηση με το είναι, σε έμφυλα ζητήματα, αναλόγως τα τραύματα και τους δαίμονες που κουβαλάει το κάθε άτομο. Η ουσία παραμένει κοινή όμως, πρόκειται για ένα αδιέξοδο που μας αφορά όλα τα άτομα, ό,τι μορφή και να πάρει.

Ποιος είναι ο ρόλος της μουσικής στην παράσταση και πώς ενσωματώνεται στην ιστορία;

Αν τα κείμενα είναι το επίκεντρο, τότε η μουσική είναι το περιβάλλον. Περιτριγυρίζει τη συναισθηματική φόρτιση της στιγμής, προτείνει, συνοδεύει, αντιτίθεται, καμιά φορά καπελώνει και πλημμυρίζει τη συνθήκη. Είναι ένας ζωντανός χαρακτήρας, μονίμως ρευστός και εν κινήσει που δε χάνεται ποτέ η διάδρασή του με τα κείμενα και την απόδοση τους. Σε κάθε παράσταση υπάρχουν διαφορές και αλλάζουν και αυτά που παίζουμε και ο τρόπος που συμπληρώνουμε τον κενό χώρο με την Άρτεμις, πολλές φορές αφήνοντας τον άδειο για να υπάρξει μόνη της σε αυτόν. Ένα άτομο που θα έρθει δεύτερη φορά, δε θα δει την ίδια παράσταση και αυτό δεν είναι υπερβολή, το αισθανόμαστε εμείς κάθε βράδυ, αλλά και μας το έχουν μαρτυρήσει.

Ελίνα Γιουνανλή

Ποιες προκλήσεις αντιμετωπίσατε κατά τη διάρκεια της δημιουργίας της παράστασης;

Πέρα από τα οργανωτικά που πάντα έχουν ορισμένες δυσκολίες σε βαθμό αχρείαστο κατά τη γνώμη μου ώρες - ώρες, ένα φαινόμενο που φαίνεται να έχουμε αποδεχτεί σε ελληνικές παραγωγές και είναι κάτι που με προβληματίζει - χωρίς να βγάζω τον εαυτό μου έξω από την ευθύνη αυτού - μία πολύ μεγάλη πρόκληση της παράστασης είναι η αυτοσχεδιαστική της υπόσταση. Και η μουσική και η απόδοση των κειμένων είναι ζωντανά αυτοσχεδιαζόμενη κάθε φορά. Με διάρκεια μιας ώρας είναι εξαιρετικά απαιτητικό για έναν άνθρωπο να είναι συνεχώς παρών σε βαθμό λεπτομέρειας, συναισθήματος και επικοινωνίας, πόσο μάλλον για τέσσερις, και πόσο μάλλον για μια ομάδα που καταλαμβάνει κοινό χώρο καθ’ όλη τη διάρκεια. Οι ισορροπίες είναι εξαιρετικά λεπτές και τα ζητήματα δε λύνονται με τεχνικές προσεγγίσεις, πρέπει να είναι κανείς ευαισθητοποιημένος και συγκεντρωμένος στην ουσία συνεχώς. Κάτι που λειτούργησε στην πρόβα ή στην προηγούμενη παράσταση δεν είναι απαραίτητο ότι αν απλώς το ξανακάνουμε θα λειτουργήσει στον ίδιο βαθμό στην επόμενη, είναι η αίσθηση που προσπαθείς να αναπαράξεις. Αυτά βέβαια είναι ζητήματα που μας απασχολούν συνεχώς με τον Σωκράτη, είναι η βάση της δουλειάς μας σε κάθε πρότζεκτ, οπότε ο ενθουσιασμός μας κυριαρχεί επί της δυσκολίας.
Πώς συνεργάζεστε ως ομάδα για να συνδυάσετε το θέατρο και τη μουσική με τόσο αρμονικό τρόπο;

Εμπιστευόμαστε το ένα άτομο το άλλο και τους εαυτούς μας. Καλή ώρα η Άρτεμις μας έχει θέσει μερικούς όμορφους προβληματισμούς γύρω από το τι είναι επί της ουσίας θέατρο ήδη από την πρώτη πρόβα και προσωπικά με εξιτάρει να μαθαίνω όλο και περισσότερα για αυτό που κάνω, δε θεωρώ πως θα σταματήσω ποτέ να έχω πράγματα να αντιληφθώ και να μάθω. Η Κατερίνα είναι κατά βάση ηθοποιός, όμως είναι μέρος της μουσικής με τη φωνή της και φτιάχνουμε μαζί τα χρώματα και τον κόσμο που συνοδεύει τα κείμενα. Μοιραζόμαστε μαζί της οπτικές από την εμπειρία μας ως μουσικοί, αλλά χρειάζεται και να εμπιστευόμαστε τη δική της προσέγγιση μέσα στο πλαίσιο. Για μένα όλα είναι αφήγηση, ανεξαρτήτως του μέσου, οπότε πάντα υπάρχει η δυνατότητα να βρούμε κοινό τόπο για να συνεννοηθούμε και αυτό δε γίνεται χωρίς εμπιστοσύνη. Το λέμε συχνά με τον Σωκράτη ότι η διερεύνηση οριακά έχει περισσότερη σημασία για εμάς από το αποτέλεσμα. Η ίδια η παράσταση εξ’ άλλου δε στοχεύει στο να δώσει απαντήσεις, αλλά να ανοίξει έναν κόσμο μέσα μας και να μας τον παρουσιάσει γύρω μας.

Ελίνα Γιουνανλή

Το έργο σας αναφέρει στο τίτλο του την έννοια του χρόνου. Πώς επηρεάζει τον θεατή η παράσταση στο θέμα της αντίληψης του χρόνου;

Όπως ανέφερα πριν, το κεντρικό ζήτημα της παράστασης είναι η συνειδητοποίηση της θνητότητας. Εκεί έρχεται η έννοια του πεπερασμένου χρόνου, του χρόνου δηλαδή που δεν είναι αέναος, κάποια στιγμή τελειώνει. Όλα κάποια στιγμή τελειώνουν, στιγμές, εμπειρίες, σχέσεις, ζωές και αυτό είναι κάτι που μας βαραίνει. Δε θα αναλωθώ πολύ στην περιγραφή της καθημερινότητας ενός σύγχρονου ανθρώπου που έχει πάνω από το κεφάλι του ένα ρολόι να τρέχει συνεχώς και απειλητικά, πιστεύω κάθε άνθρωπος έχει μια σχετικά κοινή εμπειρία γύρω από αυτό. Τίποτα δεν είναι αρκετό, τίποτα δεν είναι δικό σου από ένα σημείο και μετά. Η παράσταση αυτή είναι μία ευκαιρία να συγκεντρωθούμε ξανά σε εμάς και στο παρόν, αρχικά αναγνωρίζοντας ότι δεν είναι εδώ για να μείνει.

Ποιο είναι το πιο συναρπαστικό σημείο της παράστασης για εσάς προσωπικά;

Δεν είμαι σίγουρος. Αυτό είναι το όμορφο στον τρόπο που έχει δομηθεί η παράσταση, κάθε βράδυ μπορεί να είναι ένα εντελώς διαφορετικό σημείο. Έχω μουσικές ιδέες και συγκεκριμένα ποιήματα που τους έχω ιδιαίτερη αδυναμία, αλλά πραγματικά το όλο ζήτημα είναι πως σε κάθε παράσταση η προσέγγιση είναι διαφορετική και οι αποχρώσεις που θα βγουν άγνωστες μέχρι να τις συναντήσεις. Αυτό από μόνο του με συναρπάζει προσωπικά και είναι ίσως ο βασικός λόγος που το στήσαμε έτσι.

Ελίνα Γιουνανλή

Τι θέλετε να κρατήσει ο θεατής από την παράσταση μόλις τελειώσει η παράσταση;

Την εμπειρία που μόλις είχε και τα συναισθήματα που βίωσε κατά τη διάρκεια της παράστασης. Κάθε θεατής θα βγάλει άλλα συμπεράσματα, θα δει άλλες δυσκολίες καταστάσεις να σχηματίζονται, όμως ο στόχος μας είναι να αποτελεί μια πολύτιμη, πολύχρωμη και πλούσια εμπειρία για κάθε άτομο. Ακόμη και αν οι εικόνες που θα σχηματίσεις εσύ κατά τη διάρκεια της παράστασης θα είναι διαφορετικές από τις δικές μου, μπορεί η δικιά σου ατομική εμπειρία να συνυπάρξει με τη δικιά μου και να το ζήσουμε από κοινού για αυτή τη μία ώρα.

* Η Athens Arts Collective παρουσιάζει τη μουσικοθεατρική παράσταση “Πεπερασμένος χρόνος”, από τις 21 Μαρτίου έως και τις 12 Απριλίου 2025, κάθε Παρασκευή και Σάββατο στα Τζάμια Κρύσταλλα, ένα νέο χώρο στο Μεταξουργείο, αφιερωμένο στις παραστατικές τέχνες.