Με ταχείς ρυθμούς προχωράει η κατασκευή της γραμμής 4 του Μετρό της Αθήνας, καθώς μηχάνημα διάνοιξη σηράγγων που έχει ξεκινήσει από την Κατεχάκη έχει καλύψει την μισή διαδρομή περίπου 3 χλμ και αναμένεται να φτάσει στα τέλη του 2025 στον Σταθμό του Ευαγγελισμού ολοκληρώνοντας το συγκεκριμένο τμήμα της σήραγγας.

Αυτή τη στιγμή βρίσκεται στον Σταθμό Ιλίσια και μετά θα κατευθυνθεί προς πανεπιστημιούπολη. Καθημερινά το TBM κατασκευάζει περίπου 10 μέτρα σήραγγας και μετά από κάθε Σταθμό σταματά για ολιγοήμερη συντήρηση.

Ένα χρόνο αργότερα, στα τέλη του 2026 αναμένεται να έχει φτάσει στον σταθμό του Ευαγγελισμού και το δεύτερο μηχάνημα ΤΒΜ που έχει ξεκινήσει την διάνοιξη από τον σταθμό του Άλσους Βεΐκου και σήμερα βρίσκεται κοντά στον Σταθμό του Γαλατσίου έχοντας κατασκευάσει περίπου 800 μέτρα σήραγγας. Αμέσως μετά θα κατευθυνθεί προς το σταθμό της Ελικώνος όπου κατασκευάζεται και ο πιο βαθύς σταθμός περίπου 40 μέτρα κάτω από το έδαφος.

Πρόκειται για το μεγαλύτερο δημόσιο έργο που υλοποιείται στη χώρα μας με προϋπολογισμό 1,5 δισ. ευρώ, το οποίο αποτελείται από δεκαπέντε νέους υπόγειους σταθμούς: Άλσος Βεΐκου, Γαλάτσι, Ελικώνος, Κυψέλη, Δικαστήρια, Αλεξάνδρας, Εξάρχεια, Ακαδημία, Κολωνάκι, Ευαγγελισμός, Καισαριανή, Πανεπιστημιούπολη, Ιλίσια, Ζωγράφου και Γουδή, μήκους περίπου 13 χλμ. σήραγγας και συμβατικό χρόνο περαίωσης τα οκτώ χρόνια από την υπογραφή της σύμβασης.

Περιλαμβάνει ένα νέο Κέντρο Ελέγχου Λειτουργίας (ΚΕΛ), με προοπτική ενσωμάτωσης του ελέγχου λειτουργίας των υφιστάμενων Γραμμών 1, 2, 3 και 4 αλλά και μελλοντικών αυτόματων νέων συρμών και του Τραμ, καθώς και ένα νέο κτήριο συντήρησης και επισκευών των νέων συρμών, που θα χωροθετηθούν σε διαθέσιμο χώρο στο αμαξοστάσιο Σεπολίων.

Τέλος προβλέπεται η προμήθεια 20 συρμών της σειράς Alstom Metropolis. Οι συρμοί ακολουθώντας το παράδειγμα της Θεσσαλονίκης, θα είναι οι πρώτοι στο σύστημα της Αθήνας που θα λειτουργούν υπεραυτόματα, χωρίς οδηγό και με έλεγχο της κίνησης τους από το Κέντρο Ελέγχου.

Οι προδιαγραφές για την Γραμμή 4 ακολουθούν νέα πρότυπα και ενσωματώνουν νέες τεχνολογίες, καθώς πολλές απαιτήσεις και διαδικασίες έχουν αλλάξει, με βάση την εμπειρία από τα προηγούμενα έργα αλλά και από το έργο της Θεσσαλονίκης.

Συνολικά εκτιμάται ότι με τη λειτουργία της Νέας Γραμμής 4 του Μετρό της Αθήνας, αναμένεται να μετακινούνται περίπου 340.000 επιβάτες ημερησίως, ενώ οι μετακινήσεις με ΙΧ αναμένεται να μειωθούν κατά 53.000 περίπου ημερησίως, η έκλυση διοξειδίου του άνθρακα εκτιμάται ότι θα μειωθεί κατά 318 tons/ημέρα, καθώς επίσης και θα εξοικονομηθούν 1.216 μεγαβατώρες ενέργειας.

Από τη Γραμμή 4 του Μετρό ξεκινά στην Ελλάδα η εφαρμογή του μοντέλου ΒΙΜ (Building Information Modeling). Μια καινοτόμα πλατφόρμα, που ενισχύεται από την Ευρωπαϊκή Ένωση και αποτελεί μέρος των μεταρρυθμίσεων του Ταμείου Ανάκαμψης. Καλύπτει τα κενά ανάμεσα στο μελετητή και τον κατασκευαστή του έργου, συνεισφέροντας αφενός στην ορθή τεχνικά και κατασκευαστικά ολοκλήρωση των έργων και στην εξοικονόμηση σημαντικών πόρων σε ότι αφορά το τελικό κόστος των έργων, που άλλωστε αποτελεί και ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα στην Ελλάδα.

ΓΡΑΜΜΗ 2 ΕΠΕΚΤΑΣΗ ΠΡΟΣ ΙΛΙΟΝ

Μέσα στο 2026 αν δεν υπάρξουν υπερβολικές καθυστερήσεις λόγω ενστάσεων υπολογίζεται να ξεκινήσουν τα έργα της επέκτασης της Γραμμής 2 προς Ίλιον, μήκους περίπου 4 χλμ. με 3 σταθμούς (Παλατιανή, Ίλιον και Άγιος Νικόλαος) και με προοπτική να φτάσει κάποια στιγμή στις Αχαρνές και να συνδεθεί με το δίκτυο του Προαστιακού.

Στο ίδιο έργο έχουν ενταχθεί και η επέκταση και ο εκσυγχρονισμός του αμαξοστασίου στον Ελαιώνα καθώς και η κατασκευή ενός υπόγειου χώρου στάθμευσης.

Ο Σταθμός «Παλατιανή» χωροθετείται στη διασταύρωση των οδών Θηβών και Ανδρέα Παπανδρέου και διαθέτει 2 εισόδους εκατέρωθεν της Οδού Θηβών.

Ο Σταθμός «Ίλιον» χωροθετείται στη διασταύρωση των οδών Θηβών και Ελαιών και διαθέτει 2 εισόδους εκατέρωθεν της οδού Θηβών και πρόβλεψη σύνδεσης/μετεπιβίβασης επιβατών με τον ομώνυμο Σταθμό της μελλοντικής επέκτασης της Γραμμής 4 προς Πετρούπολη.

Ο Σταθμός «Άγιος Νικόλαος» χωροθετείται κάτω από το τμήμα της ομώνυμης οδού και τμήμα του διαμορφωμένου χώρου πρασίνου που βρίσκεται μεταξύ των οδών Παραμυθιάς, Ολύνθου, Ζίτσης και Αγ. Νικολάου.

Δεδομένου ότι η μελλοντική λειτουργία της επέκτασης, καθώς και οι λοιπές τρέχουσες ανάγκες καθιστούν παράλληλα αναγκαία την εξεύρεση και κατασκευή επιπλέον χώρων αμαξοστασίου για την εξυπηρέτηση των συρμών, θα προχωρήσει ταυτόχρονα και η επέκταση του Αμαξοστασίου του Ελαιώνα σε γειτονική όμορη περιοχή εμβαδού περίπου 20 στρεμμάτων στη γωνία των οδών Αγίας Άννης και Πιερίας.

Με τη μελλοντική λειτουργία της επέκτασης καθίσταται αναγκαία και η αναβάθμιση/αντικατάσταση ορισμένων Ηλεκτρομηχανολογικών Συστημάτων σε μεγάλο τμήμα ή και στο σύνολο των Γραμμών 2 & 3 του Μετρό, χωρίς την οποία δεν θα είναι δυνατόν η περαιτέρω επέκτασή τους.

Για τον λόγο αυτό θα αναβαθμιστεί ή θα αντικατασταθεί το σύστημα ψηφιακής μετάδοσης δεδομένων στο σύνολο των σταθμών των Γραμμών 2 & 3.

Οι τροποποιήσεις στα συγκεκριμένα συστήματα θα απαιτήσουν νέο εξοπλισμό και λογισμικό τόσο στο Κέντρο Ελέγχου στο Σύνταγμα όσο και τοπικά σε σταθμούς, φρεάτια κλπ.

Ωστόσο, η σύνδεσή τους με τα σημερινά συστήματα έχει προβλεφθεί να γίνει χωρίς καμία διακοπή λειτουργίας των Γραμμών 2 και 3.

Τον Μαΐο του 2023 εκκίνησε και έχει ήδη ολοκληρωθεί το πρώτο στάδιο του διαγωνισμού και σύντομα θα ακολουθήσει το δεύτερο στάδιο με την κατάθεση των οικονομικών προσφορών.

Η έναρξη λειτουργίας του έργου υπολογίζεται το 2031.

Για τη συγκεκριμένη Γραμμή 2 όπως προαναφέρθηκε, μελετάται η μελλοντική επέκταση με 3 σταθμούς προς Καματερό, Ζεφύρι και Αχαρνές.

ΓΡΑΜΜΗ 2 ΕΠΕΚΤΑΣΗ ΠΡΟΣ ΓΛΥΦΑΔΑ

Σε προκαταρκτικό στάδιο βρίσκεται η μελέτη για την επέκταση της Γραμμής 2 από τον υφιστάμενο σταθμό Ελληνικό προς Γλυφάδα συνολικού μήκους σήραγγας 4,5 χλμ. και τριών νέων σταθμών.

Ο πρώτος χωροθετείται στην Άνω Γλυφάδα, κάτω από την Πλατεία Μακεδονίας, ο δεύτερος στη συμβολή της Βουλιαγμένης με τη Γρηγορίου Λαμπράκη και ο τρίτος και τελευταίος στην πλατεία Αγίου Κωνσταντίνου στη Γλυφάδα.

Η επεκτασιμότητα του Μετρό της Αθήνας είναι δεδομένη, εντός του πλαισίου ωρίμανσης των μελετών και υπό την αίρεση της χρηματοδότησης.

Μελλοντικές επεκτάσεις

Ο σχεδιασμός των επεκτάσεων είναι άλλο ένα σημαντικό τμήμα του αντικειμένου της εταιρείας. Στην Αθήνα ο αρμόδιος αυτού του επιπέδου σχεδιασμού είναι ο ΟΑΣΑ. Τον παρόντα χρόνο υλοποιεί τη συγκοινωνιακή μελέτη της Αττικής, από όπου θα προκύψουν και ο σχεδιασμός, η σκοπιμότητα και η βιωσιμότητα των επεκτάσεων του δικτύου Μετρό.

Έχουν μελετηθεί από την Ελληνικό Μετρό σε προκαταρκτικό στάδιο η επέκταση της Γραμμής 2 νότια προς Γλυφάδα και η επέκταση του Μετρό προς Καλλιθέα, εξασφαλίζοντας τη σύνδεση του ΚΠΙΣΝ με το δίκτυο του Μετρό.

Έχει διερευνηθεί η επέκταση της Γραμμής 4 δυτικά, από το σταθμό «Άλσος Βεΐκου» προς τους δήμους Ιλίου και Πετρούπολης, η οποία θα διέρχεται από τους δήμους Νέας Ιωνίας και Νέας Φιλαδέλφειας, με δυνατότητα μετεπιβίβασης στις Γραμμές 1 και 2. Ομοίως, η επέκταση της Γραμμής 4 βόρεια, από το σταθμό «Κατεχάκη» προς Μαρούσι, Πεύκη και Λυκόβρυση, με δυνατότητα μετεπιβίβασης στη Γραμμή 1.

Επίσης, έχει μελετηθεί κλάδος της Γραμμής 4 από το σταθμό «Ευαγγελισμός» προς την ΠΥΡΚΑΛ, με δικτύωση στις Γραμμές 2 και 3. Ο κλάδος θα αποτελέσει τμήμα της μελλοντικής Γραμμής 5 προς Χαϊδάρι. Τέλος, διερευνάται η επέκταση της Γραμμής 1 βόρεια, από το σταθμό «Κηφισιά», προς Νέα Ερυθραία και την Εθνική Οδό (κόμβος Βαρυμπόμπης).