Στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού προγράμματος «ReInHerit» που χρηματοδοτείται από το πρόγραμμα «Horizon2020» της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης, το Μουσείο του Γκρατς στην Αυστρία και το Πολιτιστικό Ίδρυμα Τράπεζας Κύπρου στη Λευκωσία, συνεργάστηκαν και ανέπτυξαν 3 θεματικές εκθέσεις υπό τον τίτλο «ReThinking», με θέμα κοινωνικά ζητήματα που έχουν απασχολήσει την ανθρωπότητα από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα: ταυτότητες φύλου, κοινωνικές συγκρούσεις, τέχνη και τεχνικές.

Οι εκθέσεις διερευνούν το ερώτημα πώς μπορούν να παρουσιαστούν  αντικείμενα στον χώρο του μουσείου όταν το ίδιο το πρωτότυπο δεν μπορεί να εκτεθεί.  Τρία αντικείμενα έχουν επιλεχθεί από τις συλλογές των τριών μουσείων για κάθε θεματική έκθεση, καθεμία από τις οποίες, μετά την παρουσίασή της στην έδρα της,  θα ταξιδέψει στην Αυστρία, στην Ελλάδα και στην Κύπρο  αντίστοιχα, για να διηγηθεί μια ξεχωριστή ιστορία γύρω από το ευρύτερο θέμα των συγκεκριμένων κοινωνικών ζητημάτων.

Ειδικότερα, οι θεματικές των εκθέσεων είναι οι ακόλουθες:

ReThinking Ταυτότητες: Φύλο, Διαφορετικότητα, Διακρίσεις:
20 Μαρτίου - 8 Μαΐου 2023

ReThinking Συγκρούσεις: 18 Μαΐου - 15 Ιουνίου 2023

ReThinking Τέχνη & Τεχνικές: 29 Ιουνίου - 27 Ιουλίου 2023

Το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης ήταν ο φορέας που επέλεξε να σχεδιάσει την έκθεση «ReThinking Ταυτότητες: Φύλο, Διαφορετικότητα, Διακρίσεις» που εστιάζει στις ταυτότητες φύλου και στις κοινωνικές τους διαστάσεις, με έμφαση στη διαφορετικότητα και τις διακρίσεις.

Την έκθεση επιμελούνται οι Μαρίνα Πλατή, Ελένη Μάρκου και Νεφέλη Μπαντελά από το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης, οι Catalin Betz, Sibylle Dienesch από το Μουσείο του Γκρατς στην Αυστρία και η Irini Khenkin από το Πολιτιστικό Ίδρυμα Τράπεζας Κύπρου στη Λευκωσία.

Στη σημερινή εποχή, οι έννοιες του φύλου, της διαφορετικότητας και των διακρίσεων είναι πιο επίκαιρες από ποτέ. Kαθημερινά αναδύονται ζητήματα φύλου, περιπτώσεις διακρίσεων σε όλους τους τομείς της ζωής μας ενώ παρατηρείται και μια αλλαγή στη στάση των ανθρώπων απέναντι στη διαφορετικότητα ως προς τον σεξoυαλικό προσανατολισμό.

Τα θέματα αυτά δεν εμφανίζονται φυσικά για πρώτη φορά στην εποχή μας. Οι διακριτοί ρόλοι των φύλων υπήρχαν πάντα στην κοινωνία από την προϊστορική εποχή έως τον σύγχρονο κόσμο. Αν και δεν είναι εύκολο να εξάγει κανείς ασφαλή συμπεράσματα για τον ρόλο ανδρών και γυναικών στην πρωτοκυκλαδική κοινωνία, ισχύει ο ισχυρισμός πως άνδρες και γυναίκες κατείχαν διαφορετικούς αλλά εξίσου σημαντικούς ρόλους.

Η έκθεση στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης περιλαμβάνει τρία έργα σε ψηφιακή μορφή από το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης, το Μουσείο του Γκρατς στην Αυστρία και το Πολιτιστικό Ίδρυμα Τράπεζας Κύπρου στη Λευκωσία, που έχουν σκοπό να παρουσιάσουν το θέμα της ταυτότητας από την αρχαιότητα έως τις μέρες μας: Πρόκειται για το μαρμάρινο κυκλαδικό ειδώλιο γυναικείας μορφής, τη «Αυτοπροσωπογραφία της καλλιτέχνιδος Ida-Sofia Maly» και ένα αγαλματίδιο με την ονομασία «Ο υπηρέτης του ναού»  των τριών μουσείων αντίστοιχα.

Την έκθεση πλαισιώνει μια ειδική διαδρομή «Ταυτότητας Φύλου» που οδηγεί τον επισκέπτη σε επιλεγμένα αντικείμενα των τεσσάρων μόνιμων εκθέσεων του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης που σχετίζονται με το φύλο, τη διαφορετικότητα και τις διακρίσεις. Τα αντικείμενα αυτά θα παρουσιάζονται και σε ψηφιακή μορφή μέσα στον χώρο της έκθεσης, ενώ παράλληλα θα υπάρχουν ψηφιακά εργαλεία και δραστηριότητες μέσω των οποίων οι επισκέπτες θα μπορούν να εξερευνήσουν τόσο τα ίδια τα  αντικείμενα όσο και τις προσωπικές τους εμπειρίες και πεποιθήσεις ως προς τις ταυτότητες φύλου.

Παράλληλες Δράσεις

Στο πλαίσιο της έκθεσης «ReThinking Ταυτότητες: Φύλο, Διαφορετικότητα, Διακρίσεις» θα διοργανωθούν οι ακόλουθες παράλληλες δράσεις:

• Διαδικτυακή διάλεξη και συζήτηση με θέμα το φύλο και τις εσωτερικές συγκρούσεις που σχετίζονται με αυτό, με τίτλο «Αντικρουόμενα συναισθήματα, διαμαρτυρόμενα σώματα», από τη Δρα Χρυσάνθη Παπαδοπούλου, την Πέμπτη 30 Μαρτίου, ώρα 17.00-17.40.  Στην ομιλία  θα εξεταστούν διαταραχές σωματικών συμπτωμάτων που εμφανίζονταν σε νεαρές γυναίκες κατά τη μεταβατική περίοδο από την εφηβεία στη σεξoυαλική ενηλικίωση στην αρχαία Ελλάδα και στην Ευρώπη στα τέλη του 19ου αιώνα. Επίσης, θα παρουσιαστούν οι σωματόμορφες διαταραχές ενήλικων γυναικών κατά την αναδιαπραγμάτευση των ρόλων τους ως σύζυγοι ή μητέρες. Η διάλεξη θα πραγματοποιηθεί στην αγγλική γλώσσα.  

Δήλωση Συμμετοχής: https://bit.ly/40gi9wF

• Στο πλαίσιο του Cycladic Art Café Project, μέρος του Προγράμματος Σύγχρονης Τέχνης του Μουσείου, θα παρουσιαστούν διαδοχικά, έργα σύγχρονων καλλιτεχνών που άπτονται των θεμάτων που θίγει κάθε έκθεση. Κατά τη διάρκεια της πρώτης έκθεσης με θέμα τις Ταυτότητες, παρουσιάζεται μία φωτογραφική εγκατάσταση του εικαστικού Δημήτριου Αντωνίτση με τίτλο: Family Matters! (1998). Ο  Δημήτριος Αντωνίτσης είναι από τους πρωτοπόρους καλλιτέχνες στην Ελλάδα που ασχολήθηκαν με την αισθητική του camp και τη θεματική του φύλου και της ταυτότητας. Καταπιάστηκε με τη σεξoυαλικότητα σε συνάρτηση με τον αυτοκαθορισμό του «άλλου» και τη θέση του στην κοινωνία, θίγοντας έτσι αμφιλεγόμενα για την εποχή ζητήματα και μάλιστα με την ακραία εκδοχή τους, δηλαδή μέσα από εικόνες κοινωνικών ομάδων που είναι ακόμα και σήμερα στο κοινωνικό περιθώριο.

• Εργαστήριο εφήβων με τίτλο «Ταυτότητες» από την Αστική Μη Κερδοσκοπική Εταιρεία πολιτιστικού χαρακτήρα Cinemathesis στις 12 και 19 Μαρτίου και στις 2 και 9 Απριλίου 2023. Με τη χρήση της φωτογράφισης, της κινηματογράφησης, του photocollage, του αυτοπορτραίτου, της ανάλυσης οπτικού και ηχητικού αρχειακού υλικού, των βιβλίων, των τεκμηρίων και των προσωπικών αναφορών, καθώς και παρακολουθώντας αποσπάσματα από εμβληματικές ταινίες του παγκόσμιου κινηματογράφου, οι συμμετέχοντες θα προσεγγίσουν τη θεματική της ταυτότητας φύλου, δημιουργώντας ένα ψηφιακό αποθετήριο προσωπικών έργων τέχνης που θα συνομιλούν με τα εκθέματα της έκθεσης.

• Δημιουργικό εργαστήριο με ομάδα νέων με τίτλο «It’s a Shirt» σε συνεργασία με την εικαστικό και σχεδιάστρια Χριστίνα Χριστοδούλου και την ειδικό ψυχικής υγείας Λίλη Πέππου στις 6 Απριλίου. Κατά τη διάρκεια του εργαστηρίου, οι συμμετέχοντες θα έχουν τη δυνατότητα να μοιραστούν προσωπικές τους εμπειρίες, να συζητήσουν και να διαμορφώσουν τα δικά τους, ουδέτερα ως προς το φύλο, πουκάμισα.

Μέρες και ώρες λειτουργίας: Καθημερινά εκτός Τρίτης 10.00-17.00, Πέμπτη 10.00-20.00, Κυριακή 11.00-17.00