H Ryanair, η μεγαλύτερη αεροπορική εταιρεία της Ευρώπης και η πέμπτη μεγαλύτερη στον κόσμο, με 117 εκατ. επιβάτες φέτος, έχει μειώσει δραστικά τις δαπάνες της, για να διασφαλίσει τη θέση της στη διεθνή αγορά. Και αυτό ισχύει όχι μόνο όσον αφορά τις τιμές των ναύλων, αλλά και τους όρους εργασίας για το προσωπικό της στο έδαφος και στον αέρα.

Αρκετοί υπάλληλοι της εταιρείας, που μίλησαν στους New York Times, χωρίς να αποκαλύψουν την ταυτότητά τους, κάνουν λόγο για πιεστικά ωράρια, επισφαλείς συμβάσεις, εκφοβισμό και απειλές, ειδικά όταν γίνεται κάποια προσπάθεια για ανάληψη συνδικαλιστικής δράσης, αλλά και για τις δαπάνες που επωμίζονται οι ίδιοι και σχετίζονται με την επαγγελματική τους δραστηριότητα στη Ryanair (έξοδα εκτός έδρας, επιμορφωτικά σεμινάρια).

Σύμφωνα με τους New York Times, στη Ryanair εργάζονται 4.200 πιλότοι, πολλοί εκ των οποίων δεν έχουν πλήρη απασχόληση, αλλά ατομικές συμβάσεις. Ο αερομεταφορέας ελέγχει τις δαπάνες του προσλαμβάνοντας ορισμένους πιλότους πλήρους απασχόλησης και πολλούς ως αυτοαπασχολουμένους, μέσω της διαμεσολάβησης τρίτων εταιρειών. Επιπλέον, υπογράφει συμβάσεις εργασίας με το προσωπικό καμπίνας και με τους παλαιότερους πιλότους, ακολουθώντας την ιρλανδική νομοθεσία, ανεξαρτήτως σε ποια χώρα της Ευρώπης εργάζονται.

Το επιχείρημα της Ryanair είναι ότι απασχολούνται εντός ιρλανδικού αεροσκάφους, όπως αναφέρουν οι New York Times. Το εργατικό της κόστος ανά εργαζόμενο και ανά ώρα πτήσης φθάνει τα σχεδόν 2 ευρώ, όταν το αντίστοιχο κόστος είναι διπλό για τις ανταγωνίστριές της, την easyJet και τη Norwegian Air. Η Ryanair σπανίως προσλαμβάνει απευθείας πιλότους. Τους προσλαμβάνει μέσω εταιρειών διαχείρισης ανθρωπίνου δυναμικού, όπως οι Brookfield, McGinley Aviation, όπου ζητούν δουλειά ως αυτοαπασχολούμενοι.

Ο Robertus Van Boekel, πρώην πιλότος της Ryanair, έδωσε συνέντευξη στην Brookfield. Η τελευταία τού έδωσε τον κατάλογο ιρλανδικών λογιστικών εταιρειών και του ζήτησε να διαλέξει μία. Αυτά φαίνονται στη μήνυση κατά του Robertus Van Boekel από την Βrookfield, όταν άλλαξε αερομεταφορέα. Η λογιστική εταιρεία τον έκανε μέτοχο και διευθυντή της δουβλινέζικης εταιρείας παροχής υπηρεσιών Winged Foot. Εν συνεχεία, η Brookfield κανόνισε με τη λογιστική εταιρεία ο Robertus Van Boekel να παρέχει υπηρεσίες διακυβέρνησης αεροσκάφους στη Ryanair. Χιλιάδες νέοι πιλότοι της Ryanair πέρασαν την ίδια διαδικασία με τον Van Boekel ή υποχρεώθηκαν να συστήσουν εταιρείες περιορισμένης ευθύνης σε διάφορες χώρες.

Ως συμβασιούχοι δεν είχαν τις τυπικές συνταξιοδοτικές και ασφαλιστικές καλύψεις. Οσοι από τους πιλότους και το προσωπικό καμπίνας είχαν ιρλανδικές συμβάσεις δεν προστατεύονταν πάντοτε από την εργατική νομοθεσία της χώρας όπου εργάζονταν. Επιπλέον, ως αυτοαπασχολούμενοι οι εργαζόμενοι της Ryanair πληρώνονταν μόνον για τις ώρες πτήσης αλλά όχι για τον χρόνο προετοιμασίας της ή τον χρόνο που χανόταν σε μία καθυστέρηση ή ακύρωση πτήσης. Αν και η εταιρεία τούς είχε υποσχεθεί ελάχιστη μηνιαία αμοιβή για ορισμένο αριθμό ωρών, τελικά δεν την πήραν.

Επίσης, οι πιλότοι με τις ατομικές συμβάσεις καλύπτουν οι ίδιοι τα μεταφορικά τους και τα ακριβά ξενοδοχεία, όταν πρέπει να πετάξουν από διαφορετικά αεροδρόμια. Πληρώνουν οι ίδιοι τη στολή τους, το φαγητό και το νερό στη διάρκεια της πτήσης, όπως και οι αεροσυνοδοί. Τέλος, όσοι προσέλθουν στις εταιρείες στελέχωσης με τις οποίες συνεργάζεται η Ryanair, πρέπει να πληρώσoυν για την κατάρτισή τους: για τους αεροσυνοδούς ξεκινά από τις 2.500 ευρώ και από τις 30.000 για τους πιλότους.