Την περασμένη Κυριακή οι Έλληνες φίλαθλοι δεν σταμάτησαν να συζητούν για το «ντέρμπι» ΑΕΚ-Ολυμπιακός. Πολλοί μάλιστα έκαναν ολόκληρο ταξίδι για να παρευρεθούν στο ΟΑΚΑ. Φαίνεται ότι τους έλειψε το να βλέπουν ένα αγώνα live και από το γήπεδο, κάτι που στερήθηκαν λόγω της πανδημίας Covid-19.
Μαζεύτηκαν λοιπόν οι παρέες φορέσαν τα αγαπημένα τους αξεσουάρ, για να δηλώσουν την στήριξή τους στην ομάδα και ξεκίνησαν τα συνθήματα. (Αυτά όλα πριν ανάψουν τα αίματα με το πρώτο γκολ του Παπασταθόπουλου στο πρώτο λεπτό).
Μετά το γκολ του Σωκράτη οι φίλαθλοι μετατράπηκαν σε οπαδοί. Τα πανό σηκώθηκαν και ο καθένας ζητωκραύγαζε για την δική του ομάδα. Η ίδια ατμόσφαιρα επικρατούσε και εκτός γηπέδου, στα σπίτια, στις καφετέριες και όπου άλλου παρακολουθούσαν τον αγώνα.
Έτσι ξεκινάει κάποιος να αναρωτιέται τι είναι αυτό που κάνει την παρακολούθηση ενός αγώνα να πυροδοτεί τόσο έντονα αισθήματα. Η απάντηση είναι ότι την ώρα που βλέπουμε το πολυπόθητο γκολ ένα συνονθύλευμα πραγμάτων συμβαίνουν στον εγκέφαλο και το σώμα μας.
Οι κατοπτρικοί νευρώνες μας κάνουν να νιώθουμε μέλος της ομάδας
Οι οπαδοί αποκαλούν την ομάδα που υποστηρίζουν ως ομάδα τους, ενώ αναφερόμενοι σε αυτή χρησιμοποιούν α’ πληθυντικό πρόσωπο. Νιώθουν ότι είναι μέλος της και ότι έχουν κάποιο λόγο πάνω στις αποφάσεις.
Σύμφωνα με τον David Ezell, επαγγελματία σύμβουλο, κλινικό διευθυντή και CEO της Darien Wellness, οι ενήλικοι έχουν εξειδικευμένους νευρώνες στον εγκέφαλό τους που ονομάζονται κατοπτρικοί και τους επιτρέπουν να κατανοούν απόψεις, εκτός της δικής τους.
Χάρη στους κατοπτρικούς νευρώνες μπορούμε και μπαίνουμε στη θέση κάποιου άλλου και φανταζόμαστε το τι νιώθει.
«Αυτά τα συναισθήματα μεγεθύνονται όταν παρακολουθούμε μια ποδοσφαιρική ομάδα ή έναν παίκτη του οποίου είμαστε θαυμαστές επειδή νιώθουμε ότι τους ‘’ξέρουμε’’», λέει ο Ezell. «Όταν τους βλέπουμε στο γήπεδο, βιώνουμε ένα μέρος των συναισθημάτων που νιώθουν επειδή εκείνη την ώρα λειτουργούν οι κατοπτρικοί νευρώνες».
View this post on Instagram
Οι χημικές ουσίες του εγκεφάλου μου επηρεάζουν τη συνολική μας διάθεση
Όταν παρακολουθείτε αγώνες που πραγματικά σας ενδιαφέρουν πιθανότατα να έχετε αισθανθεί περισσότερα συναισθήματα μετά από μια νίκη παρά μετά την ήττα.
Αυτό έχει να κάνει με νευροδιαβιβαστές, χημικές ουσίες που παράγει ο εγκέφαλός μας για να ρυθμίσει τη διάθεσή μας. Οι ορμόνες μπορούν επίσης να παίξουν κάποιο ρόλο.
Σύμφωνα με τον Dr. Richard Shuster, κλινικό ψυχολόγο και οικοδεσπότη του podcast The Daily Helping, όταν η ομάδα σας κερδίζει ή παίζει καλά, ο εγκέφαλός σας αρχίζει να απελευθερώνει τον νευροδιαβιβαστή ντοπαμίνη, ο οποίος εμπλέκεται άμεσα στη ρύθμιση των κέντρων ανταμοιβής και ευχαρίστησης του εγκεφάλου.
Αντίθετα, όταν η ομάδα σας έχει κακή απόδοση ή χάνει, ο εγκέφαλός σας παράγει κορτιζόλη, μια ορμόνη που παράγεται στα επινεφρίδια σας και την οποία το σώμα σας απελευθερώνει όταν είστε υπό στρες.
«Στη χειρότερη περίπτωση, ο εγκέφαλός μας μπορεί να παράγει λιγότερη σεροτονίνη, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε αυξημένο θυμό και κατάθλιψη», λέει ο Shuster.
Οι νευρολογικές αντιδράσεις του σώματος
Αρκετοί όσο παρακολουθούν έναν αγώνα τόσο ξεκινούν και νιώθουν τέτοια πληθώρα συναισθημάτων που άμεσα ξεκινάει και η εφίδρωση του σώματος. Ο ιδρώτας προκαλείται από το άγχος, ο οποίος είναι απόρροια της κορτιζόλης που αναφέραμε παραπάνω. Το σώμα ακολουθεί τον εγκέφαλο.
«Όταν αισθάνεσαι άγχος πριν ή κατά τη διάρκεια ενός παιχνιδιού, δεν είναι η φαντασία σου», λέει ο Michael Grabowski, Ph.D, καθηγητής επικοινωνίας στο Manhattan College. «Μελέτες έχουν δείξει ότι οι φίλαθλοι μπορεί να έχουν έντονο άγχος πριν από ένα μεγάλο παιχνίδι, όπως και οι ίδιοι οι παίκτες. Αυτό περιλαμβάνει τόσο το γνωστικό άγχος όσο και το σωματικό άγχος, όπως οι πεταλούδες στο στομάχι ή άλλες σωματικές εκφράσεις άγχους».
Η παρακολούθηση ποδοσφαίρου μπορεί να αυξήσει τον καρδιακό σας ρυθμό σε επίπεδα παρόμοια με αυτά που σχετίζονται με την έντονη άσκηση.
Κάτι ακόμα που μπορεί να συμβεί στον εγκέφαλό σας, όταν η ομάδα σας κερδίζει είναι ότι ουσιαστικά ρίχνονται σε κάτι που ονομάζεται διεγερτική κατάσταση, σύμφωνα με τον Shuster. «Αν η ομάδα σας κερδίσει το Monday Night Football στον τελικό αγώνα, είναι κοντά στα μεσάνυχτα και είστε ενθουσιασμένοι», λέει. «Αν ήταν Τρίτη και έπρεπε να μείνεις ξύπνιος για οποιονδήποτε άλλο λόγο, οι περισσότεροι άνθρωποι θα ήταν εξαντλημένοι».
Αυτή η διεγερτική κατάσταση προέρχεται από την ορμόνη αδρεναλίνη και αυτή η έξαρση εμφανίζεται συχνά στη συμπεριφορά του σώματός σας, σύμφωνα με τον Δρ Jason D. Hanks, διευθυντή αναισθησίας στη NYC Surgical Associates.
View this post on Instagram
«Όταν αγχωθούμε ή είμαστε νευρικοί ο εγκέφαλός μας στέλνει ξανά σήματα που προκαλούν την απελευθέρωση αδρεναλίνης από τα επινεφρίδια», λέει ο Hanks. «Η καρδιά αρχίζει να χτυπά πιο γρήγορα, η αρτηριακή πίεση ανεβαίνει και το αίμα εκτρέπεται στα πιο σημαντικά μέρη του σώματός σας, της καρδιάς και των μυών σας. Άλλα λιγότερο σημαντικά όργανα, όπως το πεπτικό σύστημα, κλείνουν την παροχή αίματος οδηγώντας σε αυτή την αίσθηση «πεταλούδας» που νιώθετε όταν είστε νευρικοί ή ανήσυχοι».
Σύμφωνα με μια πρόσφατη μελέτη στο Canadian Journal of Cardiology, οι θεατές ενός επαγγελματικού παιχνιδιού χόκεϊ είδαν σημαντικά αυξημένους καρδιακούς παλμούς, ισοδύναμους με τους ρυθμούς που σχετίζονται με την έντονη άσκηση. Σίγουρα δεν είναι δύσκολο να υποθέσουμε ότι το ίδιο μπορεί να συμβεί κατά τη διάρκεια ενός αγώνα ποδοσφαίρου, και ο Shuster επιβεβαιώνει ότι «ναι, η παρακολούθηση ποδοσφαίρου μπορεί να αυξήσει τον καρδιακό σας ρυθμό σε επίπεδα παρόμοια με αυτά που επιτυγχάνετε όταν προπονείστε».
Αυτό, σε συνδυασμό με το αυξημένο άγχος, μπορεί να μην είναι μεγάλη υπόθεση για κάποιον που είναι νέος και υγιής, αλλά ο Shuster προειδοποιεί ότι ένας θαυμαστής που είναι μεγαλύτερος ή πολύ υπέρβαρος μπορεί στην πραγματικότητα να διατρέχει αυξημένο κίνδυνο να υποστεί εγκεφαλικό ή καρδιακό επεισόδιο κατά τη διάρκεια ενός πολύ σημαντικού παιχνιδιού.
View this post on Instagram
«Μερικές φορές μπορεί να είναι εύκολο να παρασυρθείς στη στιγμή την ημέρα του αγώνα», λέει ο Hanks. «Τα συναισθήματα μπορούν να κλιμακωθούν πολύ γρήγορα με νίκη ή ήττα. Στο τέλος, πρέπει να θυμόμαστε ότι τα αθλήματα προορίζονται για ψυχαγωγικούς σκοπούς, ως διέξοδο για να απομακρύνουμε το μυαλό μας από τους στρεσογόνους παράγοντες και τους αγώνες που έχουμε στον πραγματικό κόσμο και όχι να τους προσθέτουμε».
