Τέσσερις ημέρες μετά τον βομβαρδισμό της ναυτικής βάσης του Περλ Χάρμπορ στην Χαβάη, που αποτελούσε έδαφος τον ΗΠΑ από το 1898 (έγινε η 50η πολιτεία το 1959), οι ΗΠΑ εισήλθαν και επίσημα στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, ενώ μέχρι τότε τηρούσαν ουδέτερη στάση.
Οι σχέσεις ΗΠΑ - Ιαπωνίας ήταν τεταμένες για περισσότερο από μια δεκαετία. Οι ΗΠΑ δεν έβλεπαν με καλό μάτι την επεκτατική πολιτική της Ιαπωνίας στην Κίνα. Το καλοκαίρι του 1941 μάλιστα, οι ΗΠΑ επέβαλαν εμπάργκο στις εξαγωγές πετρελαίου. Οι Ιάπωνες θέλησαν μετά από αυτή την εχθρική κίνηση να δώσουν ένα μάθημα, που θα ήταν τέτοιο ώστε να μην «σπρώξει» τους Αμερικάνους να αναμιχθούν στον πόλεμο.
Η διαταγή για επίθεση δόθηκε την 1η Δεκεμβρίου του 1941. Στο Περλ Χάρμπορ βρίσκονταν 104 πλοία και περισσότερα από 300 αεροσκάφη. Οι Ιάπωνες ξεκίνησαν να πλέουν προς τα δυτικά χωρίς να ειδοποιήσουν και έφτασαν 275 ναυτικά μίλια βόρεια της Χαβάης, από όπου και θα εξαπέλυαν την επίθεσή τους.
Στις 7 Δεκεμβρίου του 1941, στις 3.42 τα ξημερώματα ξεκίνησε η μάχη. Το αμερικανικό ναρκαλιευτικό «Condor» εντόπισε ένα ιαπωνικό υποβρύχιο και ύστερα από καταδίωξη κατάφερε να το βυθίσει. Τέσσερις ώρες αργότερα ξεκίνησε η μεγάλη επίθεση των Ιαπώνων, με τα πρώτα αεροπλάνα. Ήταν Κυριακή και επικρατούσε μία γενική χαλαρότητα στην ναυτική βάση.
Οι Ιάπωνες κατάφεραν να κάνουν αυτό που σχεδίαζαν: να τους πιάσουν στον ύπνο. Η εναέρια επίθεση ήταν θανατηφόρα και καταστροφική. 2.386 Αμερικάνοι (στρατιώτες και πολίτες) έπεσαν νεκροί, ενώ άλλοι 1.139 τραυματίστηκαν. Βυθίστηκαν 5 πλοία, ενώ καταστράφηκαν 188 αεροπλάνα. Οι Ιάπωνες έχασαν μόλις 64 άνδρες και 29 αεροπλάνα.
Από την επόμενη κιόλας μέρα οι Αμερικανοί είχαν μια κοινή απαίτηση για εκδίκηση. Η ουδετερότητα που κρατούσαν μέχρι εκείνη την στιγμή οι ΗΠΑ, εξαφανίστηκε μέχρι και στον μεγαλύτερο υποστηρικτή της. Οι Ιάπωνες είχαν μόλις ξυπνήσει έναν «κοιμώμενο γίγαντα», κάτι που αποδείχθηκε περίτρανα με την συνέχεια του πολέμου. Την επόμενη ημέρα, ο πρόεδρος Ρουσβελτ κήρυξε πόλεμο εναντίον της Ιαπωνίας. Στις 11 Δεκεμβρίου, οι σύμμαχοί Γερμανία και Ιταλία κήρυξαν πόλεμο στις ΗΠΑ. Την ίδια ημέρα το Κογκρέσο ψήφισε ομόφωνα υπερ του πολέμου εναντίον των δυνάμεων του Άξονα. Οι ΗΠΑ εισήλθαν και επίσημα στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Το έθνος προηγούμενως μπορεί να ήταν διχασμένο, αλλά μετά το Περλ Χάρμπορ, η απόφαση ήταν ομόφωνη.
Παρ’ όλη την καταστροφή, οι Ιάπωνες δεν κατάφεραν να πλήξουν καίρια τους Αμερικανούς. Τα αεροπλανοφόρα και τα υποβρύχια, που θα σήκωναν το κύριο βάρος του πολέμου στον Ειρηνικό, έμειναν ανέπαφα. Αυτό έδωσε το δικαίωμα σε διάφορους συγγραφείς να υποστηρίξουν αργότερα πως ο πρόεδρος Ρούσβελτ γνώριζε για την επίθεση και την άφησε να γίνει για να πείσει και τους ουδέτερους, ώστε οι ΗΠΑ να εισέλθουν στον πόλεμο.
