Ο Νόμος 4229/1929 ήταν «Περί των μέτρων ασφαλείας του κοινωνικού καθεστώτος και προστασίας των ελευθεριών των πολιτών». Στόχος του ήταν η ποινικοποίηση των ανατρεπτικών και αναρχικών ιδεών, βάζοντας στο στόχαστρο το ΚΚΕ, αλλά και το συνδικαλιστικό κίνημα. Έμεινε σε ισχύ επί 45 χρόνια.

Στην επιστήμη της Νομικής, «Ιδιώνυμο» σημαίνει το έγκλημα που προβλέπονται ιδιαίτερες ποινές σε σχέση με τα εγκλήματα της γενικής κατηγορίας, όπου αυτό υπάγεται. Από το 1929, ο όρος απέκτησε πολιτικό περιεχόμενο.

Τέσσερις μήνες μετά την εκλογική του νίκη το 1928, ο Βενιζέλος έκανε πράξη την προεκλογική του υπόσχεση και έφερε το νομοσχέδιο για πρώτη φορά στην Βουλή. Εμπνευστής του ήταν ο τότε υπουργός Εσωτερικών Κωνσταντίνος Ζαβιτσάνος, που αργότερα έγινε μέλος της δικτατορίας Μεταξά.

Στις 3 Απριλίου ξεκίνησε η συζήτηση στην Βουλή με τον Βενιζέλο να αναφέρει στον λόγο του πως «Το νομοσχέδιον δεν επιδιώκει να διώξη τον κομμουνισμόν ως ιδέαν, αλλά τη Γ' Διεθνή και τας μπολσεβικικάς αρχάς αυτής, αίτινες απέχουν πολύ του ιδεώδους κομμουνισμού. Το νομοσχέδιον επιδιώκει τη δίωξιν των οπαδών της Γ' Διεθνούς. Δε δυνάμεθα να διώξωμεν τον κομμουνισμόν, διότι και ο Χριστός υπήρξε κήρυξ της ιδέας αυτής. Ο Χριστός διεκήρυξε πρώτος τον κομμουνισμόν, αλλά από την υψηλήν ιδεολογίαν του κομμουνισμού μέχρι των ανατρεπτικών ενεργειών των ανθρώπων της Μόσχας, υπάρχει διαφορά».

Αντιδράσεις υπήρξαν από την «αριστερή» πτέρυγα των Φιλελεύθερων, με επικεφαλής τους Αλέξανδρο Παπαναστασίου, Γεώργιο Παπανδρέου και Γεώργιο Καφαντάρη. Το «Λαϊκό Κόμμα» θύμισε στον Παπαναστασίου ότι επί πρωθυπουργίας του είχε περάσει νόμο στη Βουλή που ποινικοποιούσε την έκφραση γνώμης υπέρ του έκπτωτου βασιλιά. Ο Παπαναστασίου πρότεινε να διώκεται και ο φασισμός με το «Ιδιώνυμο», αλλά ο Βενιζέλος απέρριψε την πρόταση.

Τελικά ψηφίστηκε τον Ιούλιο του ίδιου έτους και η εφαρμογή του ξεκίνησε από τις 25 Ιουλίου. Στην τελική του διατύπωση το «Ιδιώνυμο» προέβλεπε στο Άρθρο 1 «Όστις επιδιώκει την εφαρμογή ιδεών εχουσών ως έκδηλον σκοπόν τη διά βιαίων μέσων ανατροπήν του κρατούντος κοινωνικού καθεστώτος ή την απόσπασιν μέρους εκ του όλου της Επικρατείας, ή ενεργεί υπέρ της εφαρμογής αυτών προσηλυτισμόν τιμωρείται με φυλάκισιν τουλάχιστον εξι μηνών. Προς τούτοις επιβάλλεται διά της αποφάσεως και εκτοπισμός ενός μηνός μέχρι δύο ετών εις τόπον εν αυτή οριζόμενον. Μετά τας αυτάς ποινάς τιμωρείται και όστις επωφελούμενος απεργίας ή λοκ - άουτ, προκαλεί ταραχάς ή συγκρούσεις».

Το «Ιδιώνυμο» ξεσήκωσε αντιδράσεις τόσο στο εσωτερικό και στο εξωτερικό. Ο νομικός κόσμος της χώρας εξέφρασε ανοιχτά την αντίθεσή του, ενώ το ίδιο έκαναν και διάφοροι διανοούμενοι, όπως ο Γρηγόριος Ξενόπουλος, ο Γεώργιος Νιρβάνας, ο Άλμπερτ Αϊνστάιν και ο Ανρί Μπαρμπίς.

Με αυτή την διατύπωση, ο νόμος κράτησε για 7 χρόνια, όταν και αντικαταστάθηκε από τον σκληρότερο νόμο του καθεστώτος της 4ης Αυγούστου. Κατά την διάρκεια των 7 αυτών ετών, συνελήφθησαν 16.500 πολίτες. 3.031 από αυτούς καταδικάστηκαν και εξορίστηκαν στα νησιά Φολέγανδρο, Ανάφη, Αμοργό και Σκύρο.

Στο «Ιδιώνυμο» του Βενιζέλου στηρίχθηκαν πλήθος νομοθετημάτων για το ζήτημα της προστασίας του κοινωνικού συστήματος, από τη Μεταξική δικτατορία (α.ν. 117/1936) ως και τη μετεμφυλιοπολεμική περίοδο (ν. 509/1947). Αυτού του είδους οι νόμοι έπαυσαν να υφίστανται από τη μεταπολίτευση, με την εφαρμογή του Συντάγματος του 1975.

Πληροφορίες: wikipedia.org, sansimera.gr