E-Daily

Πως ανακαλύφθηκε και κατέληξε στη Γαλλία η Αφροδίτη της Μήλου;

Μια τυχαία ανασκαφή έφερε στην επιφάνεια ένα από τα θαύματα του κόσμου

9/4/2019 | 00:05

Όλος ο πλανήτης γνωρίζει την Αφροδίτη της Μήλου, ενώ στο Λούβρο οι τουρίστες κάνουν ουρές για να την θαυμάσουν. Πόσοι γνωωρίζουν όμως πραγματικά την ιστορία της; Τον τρόπο που ήρθε στο φως μετά από ολόκληρους αιώνες και πως κατέληξε στην Γαλλία.

Βέβαια πρέπει να μάθετε ότι στο Λούβρο δεν βρίσκεται το αυθεντικό άγαλμα, αλλά το πιστό του αντίγραφο της Αφροδίτης που φυσικά και κάνει εξαιρετικά τη δουλειά του αφού εντυπωσιάζει και προκαλεί τον θαυμασμό σε όποιον το αντικρύσει.

Αξίζει πάντως να μάθετε τον τρόπο που βρέθηκε το άγαλμα, αφού ήρθε στο φως όχι από έναν αρχαιολόγο, ούτε από κάποια μελέτη, αλλά από έναν άγροτη την ώρα που εκείνος έσκαβε για πέτρες. Για τον δημιουργό της Αφροδίτης δυστυχώς δεν υπάρχει καμία πληροφορία, παρόλα αυτά είναι γνωστο το πως τελικά κατέληξε στην Γαλλία.

Ένα πρωί του Απρίλη και συγκεκριμένα στις 8 του μήνα το 1820, ο αγρότης Γιώργος Κεντρωτάς έσκαβε σε ένα πεζούλι για να βγάλει πέτρες από τα αρχαία ερείπια της περιοχής, ενώ κατά πάσα πιθανότητα μαζί του ήταν ο 18χρονος τότε γιος του Αντώνης, καθώς και ο 20χρονος ανιψιός του.

Παράλληλα, στο ίδιο σημείο είχαν ξεκινήσει ανασκαφές και κάποιοι Γάλλοι αξιωματικοί, οι οποίοι αναζητούσαν αρχαία. Κάποια στιγμή όμως, ο Κεντρωτάς χτύπησε πάνω σε ένα μάρμαρο, κάτι που κίνησε την περιέργεια των Γάλλων. Ο αγρότης προσπάθησε να καλύψει το γλυπτό με χώμα φοβούμενος ότι οι Γάλλοι θα το έκλεβαν ή θα το αγόραζαν για ελάχιστα χρήματα. Επιστολές από εκείνη την εποχή αποκαλύπτουν ότι εκείνος προσπαθούσε να του ξεγελάσει αναφέροντας ότι πρόκειται για ανούσιο εύρυμα, μηδαμινής αξίας, κάτι που φυσικά οι Γάλλοι δεν πίστεψαν.

Έτσι λοιπόν, οι Γάλλοι του ζήτησαν να σκάψει πιο βαθιά για να δουν ολόκληρο το άγαλμα, ώσπου βρήκε ένα ακόμη κομμάτι του. Λίγο αργότερα ο ίδιος μετέφερε τα κομμάτια που είχε βρει στην στάνη του, ενώ οι Γάλλοι επικοινωνούσαν με πρόξενους και πρέσβεις της χώρας τους στην Τουρκία και άλλα μέρη.

Επικεφαλής στις ανασκαφές ήταν ο Ολιβιέ Βουτιέ, ο οποίος είχε παρατήσει το γαλλικό ναυτικό και είχε πολεμήσει το πλευρό των Ελλήνων στην Επανάσταση του 1821.

Επικεφαλής της Γαλλικής ομάδας των ανασκαφών ήταν ο Ολιβιέ Βουτιέ, ο οποίος είχε σπουδάσει αρχαιολογία και αντιλήφθηκε αμέσως την αξία των ευρυμάτων, όμως μιας και δεν είχε τα χρήματα για να το αγοράσει ειδοποίησε τους εύπορους συμπατριώτες του για να το κάνουν.

Οπως είπε ο ίδιος στους πατριώτες του στο σημείο δεν είχε βρεθεί μόνο η Αφροδίτη της Μήλου, αλλά και δύο αφιερώσεις ή Ερμές, μια ενός ηλικιωμένου και μία ενός νέου, όπως και πλίνθος (βάση δηλαδή) και κομμάτι με επιγραφή που ανέφερε το όνομα του γλύπτη.

Επίσης βρέθηκαν τμήματα του αριστερού χεριού, πολύ φθαρμένα, που φαινόταν να κρατούν μήλο, και οι Γάλλοι όπως και οι ντόπιοι νόμισαν ότι ίσως ανήκαν σε άλλο άγαλμα και είχαν βρεθεί τυχαία κοντά στην Αφροδίτη.

Από εκεί γίνεται κατανοητό πως τα χέρια που λείπουν μέχρι και σήμερα από το άγαλμα έλειπαν εξαρχής και γι’ αυτό το σχέδιο του Βουτιέ που έγινε επί τόπου, παριστάνει την Αφροδίτη ακρωτηριασμένη από την πρώτη στιγμή.

Θεωρείται βέβαια πως κατά την μεταφορά του αγάλματος μαζί υπήρχαν και όλα τα παραπάνω, τα οποία όμως στην πορεία χάθηκαν και δεν αναζητήθηκαν ποτέ, καθώς δεν είχε δοθεί στο έργο η απαραίτητη σημασία.

Το έργο βρέθηκε σε πολλά κομμάτια (πιθανόν έξι, από τα οποία τα χέρια και το όνομα του γλύπτη πλέον λείπουν), με δύο βασικά, τον κορμό και τα πόδια. Ολα αυτά λοιπόν οι Γάλλοι έπρεπε να τα πληρώσουν στον Κεντρωτά, αφού πρώτα κάνουν πράξη ένα άλλο «σχέδιο», αυτό της διαπραγμάτευσης.

Οταν ο Βουτιέ, λοιπόν, ενημέρωσε με μιας τον Γάλλο υποπρόξενο στην Μήλο, τον Λουΐ Μπρεστ πως η τιμή που είχε αρχίσει να ακούγεται ήταν τα 1.000 γρόσια, τότε αυτός άρχισε να αμφισβητεί την αξία του, κάνοντας έτσι παζάρι.

Στη διαπραγμάτευση αναμίχθηκε ενεργά και ένας άλλος Γάλλος αξιωματικός που είχε πάθος με τις αρχαιότητες, ο Ζυλ Ντυμόν ντ' Υρβίλ (Dumont d'Urville) που σημειωτέον ήταν βέβαιος πως επρόκειτο για την Αφροδίτη που κρατούσε το μήλο του Πάρι. Ετσι αυτός ήταν και η πέτρα του σκανδάλου που έκανε τους Γάλλους να πάρουν όλα τα ευρήματα.

Ωστόσο, το παζάρι καθυστερούσε όπως και το πλοίο που θα μετέφερε με ασφάλεια το άγαλμα στη Γαλλία. Στο παζάρι αναμίχθηκαν κι άλλοι στο νησί με αποτέλεσμα η γνώμη του Κεντρωτά να μπαίνει πια σε δεύτερη μοίρα.

Μετά από μία απίστευτη ταλαιπωρία (του αγάλματος), καθώς στην ιστορία μπλέχτηκε και ένας δραγουμάνος του οθωμανικού στόλου που διεκδικούσε το γλυπτό, ο εκπρόσωπος των Γάλλων που βρέθηκε τότε εκεί, ο υποκόμης ντε Μαρκέλους, έπεισε τους ντόπιους να μη φορτωθεί τελικά η Αφροδίτη στο πλοίο του δραγουμάνου για να πάει στην Πόλη, αλλά στο πλοίο των Γάλλων για να πάει στο Λούβρο.

Ετσι αφού το γλυπτό πέρασε από «χίλια κύματα/ φορτώθηκε στο γαλλικό καράβι, ενώ λέγεται πως πουλήθηκε για 400, 1.000 ή 7.000 γρόσια, τιμή πολύ μικρότερη σε σχέση με την αξία του.