Στην αίθουσα τέχνης «ΠΕΡΙΤΕΧΝΩΝ ΚΑΡΤΕΡΗΣ», Ηροδότου 5, Κολωνάκι, την Παρασκευή 5 Μαΐου και ώρα 8μ.μ. παρουσιάζει ο Σπύρος Λύτρας τη νέα του ατομική έκθεση με τίτλο «Η ΜΑΓΕΙΑ ΤΗΣ ΜΝΗΜΗΣ».

Ο γνωστός καλλιτέχνης παρουσιάζει μια δουλειά γεμάτη βιωματικές εικόνες. Το ταξίδι που μπορεί να είναι συνάμα σημείο αντάμωσης αλλά και χωρισμού, τα κατευόδια, οι άνθρωποι, η θάλασσα έχουν τον πρωταγωνιστικό ρόλο σε αυτήν την έκθεση που είναι εμπνευσμένη από μνήμες και εικόνες του χθες και του σήμερα.

Ο Τάκης Μαυρωτάς σημειώνει:

«Η Θεά Μνημοσύνη, κόρη του Ουρανού και της Γαίας, σύμφωνα με το μύθο ήταν η προσωποποίηση της μνήμης. Ο Δίας της εμφανίστηκε ως βοσκός και συνευρέθηκε μαζί της εννέα νύχτες στα Πιέρια Όρη, με αποτέλεσμα τη γέννηση των εννέα Μουσών, των προστάτιδων των τεχνών. Ο Σπύρος Λύτρας μού παρουσίασε στο ατελιέ του στην Αθήνα, πριν λίγους μήνες, τη νέα του ζωγραφική δουλειά, ένα γοητευτικό ταξίδι μνήμης, λέγοντάς μου ότι «Δανείζομαι εικόνες από την καθημερινότητα και πλάθω ιστορίες με τα χρώματα στον καμβά, γιατί κάθε μου έργο επιθυμώ να αντανακλά μνήμες και συναισθήματα».

Σε αυτό το φωτεινό ισόγειο, βυθισμένο σε μια γειτονιά πολύκοσμη και πολύβουη, με εκατοντάδες μετανάστες, άλλους από την Ασία και άλλους από την Αφρική, που δίνουν μια πολύχρωμη αίσθηση στο κέντρο της πόλης, περάσαμε ώρες πολλές, καθώς μου έδειχνε δεκάδες σχέδια και πίνακές του. Ο χρόνος για τον Λύτρα είναι, κάθε στιγμή, παρελθόν-παρόν-μέλλον, καθώς μένει αντιμέτωπος με το φως και το σκοτάδι, τις σκέψεις και τις εμπειρίες του. Έτσι, συνειδητά επιλέγει αυτή τη λαβυρινθώδη πόλη ως καταφύγιο της καλλιτεχνικής του δράσης, αν και έχει άλλες δυνατότητες, αφού είναι γεννημένος στην παραλία της Ιτέας, με το πατρικό του σπίτι να βρέχεται από τη θάλασσα του Κορινθιακού, προσφέροντάς του την ευκαιρία το βλέμμα του να χάνεται άλλοτε στα νερά του Κόλπου και άλλοτε στα βουνά της Γκιώνας και του Παρνασσού. Εκεί, όπου από μικρός επισκεπτόταν τους γειτονικούς Δελφούς, τον ομφαλό της Γης, που αναντίρρητα διαδραμάτισε καθοριστικό ρόλο στην αισθητική του καλλιέργεια και αποτέλεσε πηγή των πλαστικών του αναζητήσεων. Εκεί διδάχτηκε την αυτογνωσία, τη μεγαλύτερη γνώση του ανθρώπου και μυήθηκε στο μέτρο της κλασικής τέχνης.

Ο Λύτρας μεγάλωσε σε μια παραδοσιακή οικογένεια, χωρίς να έχει άμεση σχέση με την τέχνη. Μοναδική εξαίρεση αποτέλεσε ο θείος του, Κώστας Νίτσος, που τον προέτρεψε, αν και τότε ήταν δεκαέξι ετών, να συναντηθεί με τον Παναγιώτη Τέτση και το Δημήτρη Μυταρά, για να αποφανθούν εάν έχει τη δυνατότητα να ασχοληθεί με τη ζωγραφική. Με προίκα τις παραινέσεις και τα ενθαρρυντικά τους λόγια, αργότερα φοίτησε στην ΑΣΚΤ Θεσσαλονίκης, όπου ολοκλήρωσε τις σπουδές του με Άριστα.

Ο Λύτρας, από το 2000 έως σήμερα, συνοπτικά αρθρώνει τη ζωγραφική του άποψη, με ποιητική και στοχαστική διάθεση, προσπερνώντας την απλή περιγραφή, τη διήγηση και την εικονογράφηση, για να φτάσει στη δική του αλήθεια. Αδιάλειπτα προσεγγίζει το χρήσιμο και το αναγκαίο, το αόριστο και το άγνωστο, βαδίζοντας από ανακάλυψη σε ανακάλυψη, άλλοτε βιωματική και άλλοτε συναισθηματική. Η γυναικεία μορφή είναι η μούσα των μεταπλαστικών του αναζητήσεων και αυτή συναντούμε σε πολλούς του πίνακες, όπως το εντυπωσιακό τρίπτυχο με τίτλο Κατευόδιο, 2017 ή στα περίφημα Τανγκό, 2015-2017, με τις τρυφερές σκηνές που ανακαλούν ένα αίσθημα ευφορίας. Ταυτόχρονα, εμφορούνται από ένα κοινό μυστικό της συνεννόησης των καρδιών, του πάθους του έρωτα ή της απελπισίας. Έτσι, ο έρωτας των δύο ανθρώπων και η μυστηριακή βουή της θάλασσας γίνονται τα μέσα αναμέτρησής του με το σχέδιο και το χρώμα, τη φόρμα και την περιπέτεια της μορφής.

Η τέχνη, εξάλλου, σε ένα μεγάλο βαθμό, λεπταίνει την ευαισθησία του κόσμου. Η ζωγραφική του είναι πλασμένη από τη μνήμη και τη λήθη, τη νοσταλγία και την πρόβλεψη. Στόχος του ήταν και παραμένει η αποκάλυψη της ομορφιάς και της ουσιαστικής αξίας της ζωής. Ο έρωτας και ο θάνατος, το παιχνίδι ανάμεσα στις θνητές και τις αθάνατες επιθυμίες ορίζουν τον κόσμο των οραματικών του μεταπλάσεων. Ζωγραφίζει πάντα με γρήγορες αλλά ελεγχόμενες χειρονομίες, με εξπρεσιονιστική διάθεση, όπως ο ίδιος τονίζει, χωρίς να παραβιάζει τα όρια της ορατής πραγματικότητας για να προσεγγίσει το άλογο ή τις βίαιες παραμορφώσεις. Η ζωγραφική του ακολουθεί μια κυκλική πορεία, έναν ατέρμονο διάλογο ανάμεσα στο χθες και το σήμερα. Τρυφερός και εξομολογητικός, με το χρωστήρα του εκφράζει τις εμπειρίες και τις αισθήσεις της ζωής του. Δουλεύει ακούραστα με το κάρβουνο και τα ακρυλικά χρώματα, δίνοντας προτεραιότητα στην οξύτητα του σχεδίου και, κατ’ επέκταση, στην ένταση της αίσθησης του κάρβουνου. Βέβαια, το σχέδιο αποτελεί την ψυχή της δουλειάς του και κάθε του έργο βασίζεται σε αυτό. Δεν είναι συμπτωματικό το γεγονός ότι από τις πρώτες ατομικές του εκθέσεις το κύριο χαρακτηριστικό ήταν μια σειρά εντυπωσιακών σχεδίων, με έμφαση στην εκφραστική αφηγηματικότητα και τις απρόσμενες καταστάσεις.

Ο Λύτρας σκέφτεται με εικόνες και οι αναμνήσεις του ανακαλούν το παρελθόν του, αφήνοντας ίχνη και εκφράσεις των οραμάτων του, αδιαφορώντας συνειδητά για τις οριακές καταστάσεις ή τα δυσάρεστα κοινωνικοπολιτικά γεγονότα. Είναι ένας βαθιά ουμανιστής ζωγράφος, ευαίσθητος δέκτης του έρωτα και των εικόνων των ανθρώπων. Ο δικός του πόθος είναι η αλήθεια της συναισθηματικής του ζωής, η δική του ζωγραφική, με το ρυθμό και μέτρο της. Το υπέρτατο πάθος και η τρυφερότητα, η δυναμική της γραμμής και ο παλμός της κίνησης, η ανασύνθεση της πραγματικότητας και η φαντασία σηματοδοτούν την εικονιστική του κατάθεση. Έτσι, τα έργα του αντανακλούν τις αγωνιώδεις ζωγραφικές του αναζητήσεις, μια γεύση αισθησιακής αντίληψης του κόσμου, μιας μαχητικής θέσης ότι δεν είμαστε απόντες του χρόνου και της Αγάπης προς τον άνθρωπο.»

_{Η έκθεση τελεί υπό την αιγίδα του Δήμου Δελφών.}