E-Daily

Σαν σήμερα: Οι Τούρκοι ξεκινούν το πογκρόμ κατά των Ελλήνων στην Κωνσταντινούπολη

Τα «Σεπτεμβριανά» ήταν αποτέλεσμα τουρκικής προβοκάτσιας

5/9/2017 | 16:40

Ήταν 6 Σεπτεμβρίου του 1955, όταν οι Τούρκοι, ύστερα από την προβοκάτσια στο σπίτι του Κεμάλ Ατατούρκ στην Θεσσαλονίκη, ξεκινούν τα πογκρόμ εις βάρος του ελληνικού πληθυσμού της Κωνσταντινούπολης, που εκείνη την εποχή έφτανε τις 100.000.

Η αφορμή που έψαχνε εναγωνίως ο τότε πρωθυπουργός της Τουρκίας, Άντναν Μεντερές, δόθηκε από έναν αυτοσχέδιο μηχανισμό που έξερράγη στις 6 Σεπτεμβρίου, στο τούρκικο προξενείο της Θεσσαλονίκης, όπου στεγάζεται μέχρι και σήμερα το σπίτι του Κεμάλ Ατατούρκ. Η ελληνική αστυνομία συνέλαβε ως δράστη, έναν μουσουλμάνο φοιτητή από την Κομοτηνή, που λεγόταν Οκτάι Εγκίν. Ο Εγκίν, που αργότερα έγινε ήρωας στην Τουρκία, θεωρούσε τον εαυτό του θύμα των ελληνικών αρχών. Το τουρκικό κράτος λίγα χρόνια αργότερα τον τίμησε διορίζοντάς τον ως κυβερνήτη σε μια επαρχία.

Οι τούρκικες εφημερίδες εκμεταλλέυονται το συμβάν και παρόλο που από την έκρηξη υπήρξαν μόνο υλικές ζημιές, κάνουν επίκληση στον τουρκικό εθνικισμό (που εκείνη την περίοδο έβραζε), και μεγαλοποίησαν το γεγονός. Οι φήμες πως έλαβαν άμεση κυβερνητική εντολή δεν απέχουν πολύ από την πραγματικότητα.

Το απόγευμα στην ελληνική συνοικία του Πέρα, ένα αγριεμένο πλήθος 50.000 Τούρκων στράφηκε εναντίον των ελληνικών περιουσιών. Οι λεηλασίες κράτησαν για 12 περίπου ώρες(!) αφού οι αρχές επενέβησαν μόνο όταν η κατάσταση βγήκε εκτός ελέγχου. Το Δημοκρατικό κόμμα έπαιξε ενεργό ρόλο στα έκτροπα, τάζοντας αμοιβή σε διαδηλωτές που μεταφέρθηκαν στα σημεία με 4.000 ταξί, ύψους 6 δολαρίων (που ουδέποτε έδωσε).

Το πλήθος φώναζε «Θάνατος στους γκιαούρηδες», «Σπάστε, γκρεμίστε, είναι γκιαούρης», «Σφάξτε του Έλληνες προδότες», «Κάτω η Ευρώπη» και «Εμπρός να βαδίσουμε κατά της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης». Από την οργή του όχλου δεν γλίτωσαν και κάποια καταστήματα αρμενικής και εβραϊκής ιδιοκτησίας.

Πολλοί άντρες και γυναίκες βιάστηκαν. 16 Έλληνες έχασαν την ζωή τους και άλλοι 32 τραυματίστηκαν. Ο πρωθυπουργός Μεντερές έριξε την ευθύνη του πογκρόμ στους κομμουνιστές.

Εκείνη την ημέρα καταστράφηκαν σχεδόν 4.500 εμπορικά καταστήματα, 1.000 σπίτια και πολλές άλλες περιουσίες Ελλήνων. Οι ζημιές ξεπέρασαν τα 150 εκατ. δολάρια. Οι Έλληνες της Πόλης από φόβο αλλά και λόγω της καταστροφής της περιουσίας τους, μεταναστεύουν μαζικά στην Ελλάδα. Ο Αντναν Μεντερες ανατράπηκε 6 χρόνια αργότερα απο στρατιωτικούς και πρίν κρεμαστεί, του ζητήθηκαν εξηγήσεις για τα Σεπτεμβριανά.

Το πογκρόμ κατά των ελλήνων ήταν μια από τις πιο μάυρες σελίδες στην ιστορία του ελληνισμού. Κάποιοι από τους Έλληνες που αποζημιώθηκαν πήραν (το πολύ) το 20% από την συνολική ζημιά που είχαν υποστεί. Για μια ακόμα φορά οι Έλληνες, μετά το 1922, έπεσαν ξανά θύματα του φανατισμένου τουρκικού εθνικισμού.

ΣΤΗΝ ΙΔΙΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ

Maria Callas Museum

Εισιτήρια 30.10.2023
MARIA CALLAS MUSEUMαπό 27/10 έως 29/023

To πάρκο της Επιστήμης

Εισιτήρια 17.02.2023
ΚΕΝΤΡΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΚΟΣΜΟΣαπό 18/02 έως 19/028

Μονοήμερη εκδρομή Μυκήνες ‑ Ναύπλιο

Εισιτήρια 27.01.2023
METRO ΣΤΑΘΜΟΣ ΛΑΡΙΣΗΣ05/03

Μονοήμερη εκδρομή στο Γαλαξίδι

Εισιτήρια 03.01.2023
METRO ΣΤΑΘΜΟΣ ΛΑΡΙΣΗΣ27/02

Μονοήμερη εκδρομή στη Πάτρα για το Πατρινό Καρναβάλι

Εισιτήρια 03.01.2023
METRO ΣΤΑΘΜΟΣ ΛΑΡΙΣΗΣ26/02

Mονοήμερη εκδρομή Χελμός ‑ Καλάβρυτα

Εισιτήρια 12.12.2022
METRO ΣΤΑΘΜΟΣ ΛΑΡΙΣΗΣ29/01

Mονοήμερη εκδρομή Παρνασσός ‑ Αγόριανη

Εισιτήρια 12.12.2022
METRO ΣΤΑΘΜΟΣ ΛΑΡΙΣΗΣ22/01

Χριστουγεννιάτικα εκπαιδευτικά προγράμματα

Εισιτήρια 02.12.2022
ΚΕΝΤΡΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΚΟΣΜΟΣαπό 26/12 έως 08/01

Μονοήμερη εκδρομή στη Στενή Ευβοίας

Εισιτήρια 02.12.2022
METRO ΣΤΑΘΜΟΣ ΛΑΡΙΣΗΣ15/01

COMBO Brice Marden ‑ Μόνιμες εκθέσεις

Εισιτήρια 19.07.2022
ΜΟΥΣΕΙΟ ΚΥΚΛΑΔΙΚΗΣ ΤΕΧΝΗΣαπό 20/05 έως 29/08

Brice Marden και Ελληνική Αρχαιότητα

Εισιτήρια 19.07.2022
ΜΟΥΣΕΙΟ ΚΥΚΛΑΔΙΚΗΣ ΤΕΧΝΗΣαπό 20/05 έως 29/08