1948 - Πέθανε ο Ινδός πνευματικός ηγέτης και ειρηνιστής, Μαχάτμα Γκάντι

Πρόκειται ίσως για την πιο σπουδαία πνευματική μορφή του 20ου αιώνα μαζί με τον Δαλάι Λάμα. Ο Μαχάτμα Γκάντι, έμεινε στην ιστορία για την σοφία του και για την απέχθεια που είχε για την βία. Η Ινδία, υπό την πνευματική του καθοδήγηση ανεξαρτητοποιήθηκε από την μεγάλη Βρετανία χωρίς βίαιες συγκρούσεις, τουλάχιστον από την πλευρά των Ινδών.

Γεννήθηκε το 1869 με το όνομα Μοχάντας Καραμτσάντ Γκάντι, στην υπό αγγλική κατοχή Ινδία και συγκεκριμένα στην πόλη Πορμπαντάρ. Το «Μαχάτμα» σημαίνει στα σανσκριτικά «μεγάλη ψυχή» και είναι ένα προσωνύμιο που του έδωσε το 1915, ο συμπατριώτης του νομπελίστας ποιητής Ραμπιντρανάθ Ταγκόρ.

Ο πατέρας του ήταν κυβερνήτης σε ένα από τα πριγκιπάτα του Γκουτζαράτ. Σύσσωμη η οικογένειά του ήταν λάτρης του θεού Βισνού και ήταν επηρεασμένοι από το θρησκευτικό κίνημα των Ζαϊνιστών, οι οποίοι αρνούνταν να πειράξουν ή να σκοτώσουν οτιδήποτε, ακόμα και μυρμήγκι.

Η δικοί του ήταν χορτοφάγοι και δεν πείραζαν κανένα ζωντανό πλάσμα. Κάτι που τον επηρέασε βαθιά. Βέβαια, όπως όλοι οι σκεπτόμενοι άνθρωποι, πέρασε μια φάση επανάστασης, όπου κάπνιζε κρυφά, δήλωνε άθεος και έτρωγε κρέας. Για να τον συμμορφώσουν με έναν τρόπο, οι γονείς του τον πάντρεψαν όταν έγινε 13 ετών με μια ακόμα μικρότερη του κοπέλα. Αυτό συνηθιζόταν στην Ινδία και σε μερικά μέρη συνηθίζεται μέχρι και σήμερα.

Όταν αποφοίτησε από το σχολείο, έφυγε για το Λονδίνο να σπουδάσει Νομική. Στην Αγγλία δυσκολεύτηκε πολύ να προσαρμοστεί. Οι συμφοιτητές του κορόιδευαν την χορτοφαγία του. Ωστόσο εκείνη την περίοδο ο Γκάντι έμαθε να υπερασπίζεται τον εαυτό του και τις αξίες του, κάτι που τον βοήθησε πολύ στην συνέχεια.

Επέστρεψε στην Ινδία το 1891, αλλά δυσκολεύτηκε να βρει δουλειά. Γι’ αυτό δέχτηκε μετά χαράς την πρόταση μιας ινδικής εταιρείας ώστε να δουλέψει στην Νότια Αφρική. Η ρατσιστική νοτιοαφρικανική νοοτροπία ήταν καθοριστική για την συνέχειά του. Μια φορά έφαγε πολύ ξύλο, όταν αρνήθηκε να παραχωρήσει την θέση του σε έναν λευκό σε μι άμαξα.

Ύστερα από αυτό αγωνίστηκε σθεναρά για τα δικαιώματα των Ινδών μεταναστών στην Νότιο Αφρική (αποτελούν μέχρι και σήμερα ένα μεγάλο ποσοστό του πληθυσμού της χώρας) και ήταν εκείνη η εποχή που εμπνεύστηκε την αντίσταση χωρίς βία.

Στην Ινδία επέστρεψε ξανά το 1915, σε ηλικία 46 ετών. Πέντε χρόνια αργότερα ήταν η μεγαλύτερη πολιτική φυσιογνωμία της Ινδίας. Το Ινδικό Εθνικό Κόμμα του οποίου ήταν ηγέτης γιγαντώθηκε και εξαπλώθηκε σε όλη την Ινδία. Το μήνυμα του Μαχάτμα ήταν ένα: Την Ινδία δεν την κρατούσαν υπόδουλη τα βρετανικά όπλα, αλλά οι ατέλειες των ίδιων των Ινδών.

Η ειρηνική άρνηση να συνεργαστεί με τους Βρετανούς αποικιοκράτες τους προκαλούσε ανάμεικτα συναισθήματα, που έφτανα από την αμηχανία και και την καχυποψία μέχρι και τον θαυμασμό. Όμως όσο οι Ινδοί συνειδητοποιούσαν ότι μπορούν να αντισταθούν με επιτυχία, άλλο τόσο δινόταν τροφή για συγκρούσεις μεταξύ ινδουιστών και μουσουλμάνων. Το φθινόπωρο του 1924 ο Γκάντι αποφάσισε να κάνει απεργία πείνας τριών εβδομάδων, για να παροτρύνει τους συμπατριώτες του στην αντίσταση της μη βιας.

Το 1930 αντιστάθηκε κατά του φόρου στο αλάτι, τον οποίο επέβαλλαν οι Βρετανοί. Εκείνοι δεν δίστασαν να τον φυλακίσουν. Στην φυλακή έκανε ακόμα μια απεργία πείνας και ζητούσε την ανεξαρτησία της Ινδίας.

Το 1945 ξεκίνησαν τριμερείς διαπραγματεύσεις, μεταξύ της βρετανικής κυβέρνησης, των ινδουιστών και των μουσουλμάνων. Οι διαπραγματεύσεις κατέληξαν στο σχέδιο Μαουντμπάντεν, που προέβλεπε την ίδρυση δυο νέων κυρίαρχων κρατών: της Ινδίας και του Πακιστάν στις 15 Αυγούστου του 1947. Ο Γκάντι δεν έκρυψε την απογοήτευση του για τον διαχωρισμό των ινδικών εδαφών. Το αποτέλεσμα; Ο άνθρωπος π[ου έδωσε όλη του την ζωή για την ανεξαρτησία της χώρας του , μισήθηκε από ινδουιστές και μουσουλμάνους.

Μόλις πέντε μήνες μετά την ανεξαρτησία της Ινδίας, ο φανατικός ινδουιστής Νατουράμ Γκοτσέ, δολοφόνησε τον Γκάντι ενώ εκείνος πήγαινε να προσευχηθεί. Ήταν 30 Ιανουαρίου του 1948 και ο Γκάντι «έφυγε» σε ηλικία 79 ετών. Η δράση του και η φιλοσοφία του ενέπνευσαν πολλά κινήματα αλλά και τον αγώνα κατά του ρατσισμού, με «συνεχιστές» του τον Μάρτιν Λούθερ Κίνγκ και τον Νέλσον Μαντέλα.

2007 – Πέθανε ο μεγάλος Έλληνας ηθοποιός και ζεν πρεμιέ, Νίκος Κούρκουλος

Ο Νίκος Κούρκουλος γεννήθηκε στην Αθήνα τον Δεκέμβριο του 1934. Ήταν αθλητής από μικρός και έφτασε να γίνει ποδοσφαιριστής του Παναθηναϊκού. Όπως δήλωσε κάποτε ο ίδιος, διαβάζοντας κάποια στιγμή βιβλία για το θέατρο , αποφάσισε να γίνει ηθοποιός.

Ο μεγάλος ηθοποιός Μάνος Κατράκης τον καθοδήγησε και τον ενέπνευσε να δώσει εξετάσεις στην Δραματική Σχολή, απ’ όπου αποφοίτησε το 1958. Την επόμενη χρονιά κιόλας έκανε την πρώτη του εμφάνιση στο σανίδι, πλάι στην Έλλη Λαμπέτη και στον Δημήτρη Χορν.

Πολύ γρήγορα έγινε πρωταγωνιστής. Έπαιξε σημαντικότατα έργα στο θέατρο, μεταξύ αυτών και αρχαίες τραγωδίες, και πρωταγωνίστησε σε δεκάδες ταινίες του ελληνικού κινηματογράφου. Το 1967, συμμετείχε στην παράσταση «Ίλια Ντάρλινγκ» που ανέβηκε στις ΗΠΑ από τον Ζιλ Ντασέν και την Μελίνα Μερκούρη, κερδίζοντας μια υποψηφιότητα για βραβείο Tony. Στο θέατρο, έπαιξε σε πολύ σημαντικά έργα, όπως τα «Σαμπρίνα», «Ιούλιος Κάισαρ», «Όπερα της Πεντάρας», «Ο Γλάρος», «Στην Φωλιά του Κούκου» κ.α.

Ανάλογη και πιο λαμπερή ήταν η καριέρα του στον κινηματογράφο. Ο Νίκος Κούρκουλος άφησε εποχή ως ένα δυναμικό αρσενικό που έφτανε από την απόλυτη παρανομία στην μέχρις εσχάτων ηθική προάσπιση του ανθρώπου. Κέρδισε με το σπαθί του τον τίτλο του ζεν πρεμιέ. Μερίκες από τις ταινίες του ήταν, «Ο κατήφορος», «Κοινωνία ώρα μηδέν», «Το χώμα βάφτηκε κόκκινο», «Ορατότης μηδέν», «Ο Αστραπόγιαννος» κ.ά. Κέρδισε δυο φορές το βραβείο Α’ ανδρικού ρόλου στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης.
Από το 1994 μέχρι και το θάνατό του υπήρξε καλλιτεχνικός διευθυντής του Εθνικού Θεάτρου, συμβάλλοντας στην ριζική αναβάθμισή του.

Παντρεύτηκε την Μελίτα Κουτσογιάννη – Κουρκούλου το 1966 ύστερα από κεραυνοβόλο έρωτα. Απέκτησαν δυο παιδιά την Μελίτα Κουρκούλου – Κυριακοπούλου και τον επίσης ηθοποιό Άλκη Κούρκουλο.

Το 1986, ερωτεύτηκε ξανά, ενώ ήταν ακόμα παντρεμένος. Αυτή την φορά ήταν η Μαριάννα Λάτση, που κι αυτή ήταν τότε παντρεμένη με τον Γρηγόρη Κασιδόκωστα. Την επόμενη χρονιά η Λάτση χώρισε και το ίδιο έκανε λίγο αργότερα και ο Νίκος Κούρκουλος, κρατώντας πολύ καλές σχέσεις με την πρώτη του γυναίκα. Παντρεύτηκε με την Μαριάννα Λάτση μετά τον θάνατο του πατέρα της και έκανε δυο παιδιά, την Εριέτα και τον Φίλιππο.

Ο Νίκος Κούρκουλος, που πέρασε τα πάντα στην ζωή του, από την φτώχεια μέχρι την καταξίωση, «έφυγε» στις 30 Ιανουαρίου του 2007, σε ηλικία 73 ετών, ύστερα από άνιση μάχη με τον καρκίνο.